Ўртача миқдорлар. Мода ва медиана


Download 0.97 Mb.
bet1/5
Sana24.09.2023
Hajmi0.97 Mb.
#1686882
  1   2   3   4   5
Bog'liq
6. MAVZU. O’rtacha miqdorlar

6-Mavzu: Ўртача миқдорлар.

1. Ўртача миқдорларнинг моҳияти ва аҳамияти.

  • 1. Ўртача миқдорларнинг моҳияти ва аҳамияти.
  • 2. Ўртача арифметик миқдорлар ва уларнинг қўлланиш соҳалари.
  • 3. Ўртача арифметик хоссалари.
  • 4. Ўртача арифметикни «шартли момент» усулида ҳисоблаш тартиби..
  • 5. Ўртача гармоник миқдорлар ва уларнинг қўлланиш соҳалари.
  • 6. Мода ва медиана.
  • Reja:

Ўртача миқдорлар тўғрисида тушунча ва уларни қўллашдаги асосий шартлари

  • Ўртача микдор статистикада энг кенг тарқалган умумлаштирувчи кўрсаткичлардан хисобланади. Факат ўртача миқдор ёрдамида миқдорий ўзгарувчан тўпламни характерлаш мумкин.
  • Статистикада ўртача миқдор деганда - бир турдаги оммавий ижтимоий - иктисодий ходисаларни ўзгарувчан белгилари асосида умумлаштириб ифодаловчи миқдор, кўрсаткич тушунилади.
  • Ўртача миқдорнинг хусусияти шундаки, у тўпламнинг умумий даражасини ёки ундаги айрим бирликларнинг даражасини ифодаламасдан, балки ўрганилаётган белги умумий даражасининг тўплам бирликларига бўлган нисбатини ифодалайди.

Масалан: Ўзбекистон Республикаси халқ хўжалигида банд бўлган ходимларнинг ўртача ойлик иш ҳақи тўғрисида қуйидаги маълумотлар берилган:

  • тармоқлар
  • 1997 йил декабрь
  • 1998 йил декабрь
  • республика бўйича,
  • шу жумладан:
  • 3656
  • 5743
  • 8195
  • 1
  • саноат
  • 4936.3
  • 8286
  • 13033
  • 2
  • қиш.хўж.
  • 1982.1
  • 3211
  • 3764
  • 3
  • қурилиш
  • 6719.1
  • 10105
  • 13835
  • 4
  • транспорт
  • 5919.1
  • 7702
  • 11247
  • 5
  • савдо
  • 2472.7
  • 4716
  • 6645
  • 6
  • соғлиқни сақлаш
  • 1856.1
  • 2838
  • 4337
  • 7
  • маориф
  • 2189.8
  • 3376
  • 4816
  • 8
  • банк
  • 8490.3
  • 16750
  • 22065

Ўртачани хисоблашда қуйдаги қоидаларга риоя килиш зарур

  • Ўрталаштирилаётган индивидуал миқдорлар бир хил турдаги тўпламга хос бўлиши ва моҳиятлари тубдан фарк қилмаслиги керак.
  • Ўртача миқдорлар етарли даражада улкан бўлган бир турдаги оммавий тўпламлар учун хисобланиши керак (катта сонлар қонуни).
  • Ўртача миқдор фақатгина умумий тўплам учун хисобланмасдан балки тўпламнинг айрим гурухлари, кисмлари учун хам хисобланиши керак.
  • Ўртача хисобланиши керак бўлган белги мухим бўлиши керак.
  • Хисобланаётган ўртача миқдор у билан боғлик булган бошка белгилар ўртачалари билан тўлдирилиши зарур.

Download 0.97 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling