Rux, kadmiy, simob ishlatilish soxalari va qo`llanilishi

Kollektiv flotatsiya: bunda barcha sulfidlar ajratib olinadi:
ZnS, PbS, CdS, CoS, FeS, CuS, FeS₂.
Sellektiv Flotatsiya: Faqat ZnS ajratib olinadi.
Olingan sulfidli Zn boyitmasida 50-55 % Zn mavjud bo‘ladi. Uni oksidlovchi kuydirish jarayoniga ytuboriladi. Bizning mamlakatimizda Zn ning miqdori boyitmada 52 % ni tashkil etadi.
Keyingi jarayon bu oksidlovchi kuydirish jarayoni:
Maqsad: sulfid ko‘rinishidan oksid ko‘rinishiga o‘tkazish. Chunki ZnS suvda va H₂SO₄ da amalda erimaydi. ZnO esa H₂SO₄ da eriydi.
Demak, ZnS ni kuydirishdan maqsad keyingi gidrometalurgik jarayonga tayyorlash ekan. Kuydirish jarayoni “Qaynar qatlam” pechida 900-1000 ͦC haroratda olib boriladi. Optimal harorat 960 ͦC. Pech tubidagi soplolardan 12 – 14 MPa bosimda (23 – 30 % O₂ li) havo purkaladi. Chiquvchi gazlarda 14 – 18 % SO₂ va SO₃ bo‘ladi. Pechning “Qaynar qatlam” deb atalishiga sabab xomashyoni havoda muallaq kuydirilganligi sababli, pastdan berilayotgan havo qatlamning har joyidan aralashtiradi va bu xuddi qaynayotgandek tuyiladi. Pechning ruscha atamasi “кипяший слой” yoki KC deb yuritiladi.

Qaynar qatlamli kuydirish pechi

Kimyoviy reaksiyalari:
2ZnS + 3O₂ = 2ZnO + 2SO₂
4FeS₂ + 11O₂ = 2Fe₃O₄ + 8SO₂
2PbS + 3O₂ = 2PbO + 2SO₂
Zararli birikmalari: ZnO·SiO₂ – rux silikati tanlab eritishda H₂SO₄ erib eritmada kalloid eritma hosil qiladi va eritma filtratsiyasini yomonlashtiradi.
ZnO·Fe₂O₃ – rux ferriti H₂SO₄ da erimaydi. Natijada 15% atrofida Zn chiqindi – kek tarkibida qolib ketadi. Oksidlovchi kuydirish natijasida rux kuyindisi olinadi (60-70% Zn; ZnO - ogarok ko‘rinishida).
Kuydirish jarayonidan so`ng tanlab eritish jarayoni boradi. Olingan kuyindini H₂SO₄ da tanlab eritiladi. Tanlab eritish jarayoni ikki bosqichda amalga oshiriladi:

1. 
   bosqich: neytral tanlab eritish (silikatlardan qutulish uchun). Bunda eritmaning muhiti kuchsiz kislotali (pH = 4 – 6);
   
2. 
   bosqich: nordon (kislotali) tanlab eritish. Bunda eritmaning muhiti kuchli kislotali (pH = 1– 2). Jarayonning kimyoviy reaksiyasi (ximizmi):
   

ZnO + H₂SO₄ = ZnSO₄ + H₂O

Rux kuyindilarini tanlab eritish reaktori (agitator)