Rux, kadmiy, simob ishlatilish soxalari va qo`llanilishi


Eritmani keraksiz qo‘shimchalardan tozalash


Download 0.49 Mb.
bet4/6
Sana10.01.2023
Hajmi0.49 Mb.
#1086556
1   2   3   4   5   6
Eritmani keraksiz qo‘shimchalardan tozalash;

  1. SiO2 dan tozalash uchun pH=7 ga yaqin neytral muhit hosil qilinadi. Bunda silikatlarning barchasi cho‘kmaga tushadi.

  2. Fe²⁺, Cu2+ Cd²⁺, Ni²⁺ dan tozalash uchun Zn kukuni sepiladi ya’ni sementatsiya:

FeSO4 + Zn = Fe↓ + ZnSO4
CuSO4 + Zn = Cu↓ + ZnSO4
Tozalangan ZnSO4 eritmasidan ruxni elektrolitik tiklashga yuboriladi.
So`nggi jarayon bi elektroliz jarayoni. Bunda 3,5 – 3,6 volt kuchlanishli elektr toki beriladi. Shunda katodda rux va qisman vodorod, anodda esa kislorod ajraladi. Katod plastinkasi aluminiydan, anod esa erimaydigan qo‘rg‘oshin va kumush qotishmasidan (1 % kumush) tayyorlanadi.

Rux sulfat eritmasini elektroliz qilish jarayonining sxematik ko‘rinishi
Rux metali va qotishmalari ishlatilish soxalari. Rux sof metall holida qazib olingan qimmatbaho metallarni(oltin, kumush) qaytarish uchun ishlatiladi. Bundan tashqari, rux oltin, kumush va boshqa metallarni qora qoʻrgʻoshindan intermetalik birikmalar(rux kumush va oltin bilan “kumush ko’pik” deb ataladi) koʻrinishida ajratib olishda ishlatiladi. Keyin an’anaviy tozalash usullari bilan qayta ishlanadi.
U po’latni korroziyadan himoya qilish uchun ishlatiladi (mexanik stressga moyil bo’lmagan sirtlarni galvanizatsiya qilish yoki ko’priklar, metall konstruktsiyalar uchun metallizatsiya).
Rux kimyoviy tok manbalarida, ya’ni batareyalarning manfiy elektrod uchun material sifatida ishlatiladi, masalan: marganes-rux elementi, kumush-rux batareyasi, simob-rux elementi, dioksisulfat-simob elementi, yodat-rux elementi, mis oksidli galvanik elementi.
Ruxning rux-havo batareyalari roli juda muhim, bu juda yuqori o’ziga xos energiya quvvatiga ega. Ular dvigatellarni ishga tushirish uchun istiqbolli va elektromobilar uchun(900 kmgacha masofaga yetadi).
Rux plastinalari, xususan, ko’p turdagi nashrlarda tasvirlarni chop etish uchun keng qo’llaniladi.
Rux erish nuqtasini kamaytirish uchun ko’plab qattiq qotishmalarning bir qismi sifatida qo’shiladi.
Rux oksidi tibbiyotda antiseptik va yallig’lanishga qarshi vosita sifatida keng qo’llaniladi. Bundan tashqari, sink oksidi bo’yoq ishlab chiqarish uchun ishlatiladi.
Rux latunning muhim tarkibiy qismidir. Ruxning alyuminiy va magniy bilan qotishmalari nisbatan yuqori mexanik va juda yuqori quyish fazilatlari tufayli mashinasozlikda keng qo’llaniladi. Xususan, qurol-yarog’da, ba’zida ZAMAK qotishmasidan to’pponcha boltlari, ayniqsa zaif yoki shikastli patronlarda foydalanishga mo’ljallangan. Bundan tashqari, sinkli qotishmalardan har qanday texnik aksessuarlarida keng qo’lanadi.
Rux sulfidi qisqa muddatli luminoforlar va boshqa luminesans birikmalarini ishlab chiqarishda ishlatiladi, bu odatda ZnS va CdS aralashmalari bo’lib, boshqa metallarning ionlari bilan faollashadi. Rux tellurid, selenid, fosfid, sulfidlari -n yarim o’tkazgichlar keng qo’llaniladi. Rux sulfidi ko’plab fosforlarning ajralmas qismidir. Rux fosfidi kemiruvchilar uchun zahar sifatida ishlatiladi. Rux selenid o’rtacha infraqizil oralig’ida, masalan, karbonat angidrid lazerlarida juda kam assimilyatsiya nisbati bo’lgan optik ko’zoynaklarni ishlab chiqarish uchun ishlatiladi.



Download 0.49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling