S a V o L l a r k itob I

Tuzuvchi : Ilhom Normurodov 

Taklifva e’tirozlar uchun tel:[phone] 

 

BIOLOGIYA 

46. Quyidagi qaysi hayvorlarning mo‘ylovlari tuyg‘u vazifasini bajaradi? 

1) ko‘k kit; 2) eshakqurt; 3) langust ; 4) podoliya; 5) kolorado; 6) zog‘ora;  

7)  korsak; 8) kashalot; 9) forel; 10) treska;  11) bronza qo‘ng‘izi   g‘umbagi 

A) 1,3,7,9,11    B) 3,4,5,10,11    C) 2,6,7,9,10    D) 4,5,7,8 

 

47.  AaBb genotipli organizmlar o‘zaro chatishtirildi. Olingan organizmlar necha foizi o‘ziga o‘xshagan genotipli organizm bilan 

chatishtirilganda genotipda 1 ;2; 1 nisbatda ajralish kuzatiladi? 

A) 50% B) 18,75% C) 25% D)  75% 

 

48. IV qon guruhga ega bo‘lgan ayolning ovogenezida hosil bo‘lgan yetilgan gametada qaysi oqsil gen(lar)i mavjud? 

A)  100 % a agglutinin   B)  100 % A agglutinogen yoki В agglutinogen 

C) 50 % da A,  50 % da В agglutinogen     D)  100 % faqat A agglutinogen 

 

49. DNK molekuiasining A va В fragmentida nukleotidlar yig‘indisi 890 ga, В  va C DNK fragmentidagi nukleotidlar yig‘indisi 810 ga 

hamda A va C DNK fragmentidagi nukleotidlar yig‘indisi 520 ga teng bo‘Isa A, В va C fragmentlardagi nukleotidlar sonini toping. 

A)  A-420, В-470, С-340   В) A-220, В-670,  С-140    С) A-246, B-644,  C-166     D)A-300, B-590,  C-220 

 

50. Changchili to‘p gulining gulpoyasi osilib turuvchi (a) va changchilari to‘pgulidan tashqarida osilib turuvchi (b) bo‘lgan o‘simlik(lar)ni 

aniqlang. 

1) tol; 2) zubturum; 3) oq qayin; 4) tut; 5) bug‘doy;  6) bug‘doyiq 

A) a-3,4; b-6 B) a-1,3; b-5  C)a-4,5;b-l D) a-2,6; b-3 

 

51.  Xromosomalar despirallashishi kuzatilmaydigan hujayraning bo‘ linish  bosqichlari berilgan javobni aniqlang. 

A) profaza, metafaza 11, telafaza I       B) profaza 11, metafaza 1, anafaza II 

C) interfaza, anafaza I,  telofaza            D) anafaza, interfaza, telofaza 

 

52.Faqat eukariot organizmlar o‘rtasidagi simbioz munosabatlarni ko‘rsating.  

1) odam va uning qon hujayralaridagi bezgak paraziti; 2) dukkakli o‘simliklari va uning ildizidagi azotni fiksatsiyalovchi bakteriya; 3) 

yo‘ng‘ichqa va undagi zarpechak; 4) qayin va uning ildizini o‘rab olgan mikoriza;  

5) g‘o‘za va uning o‘tkazuvchi to‘qimalaridagi vertitsill; 6) o‘rmon chumolisi va uning ichagidagi xivchinlilar  

A) 2, 3            В) 4,6       С) 1, 5    D) 2,6 

 

53. . Gullari yo‘g‘on va uzun gulpoyada bandsiz (I), kalta va yo‘g‘on gulpoyada bandsiz (II) joylashgan o‘simliklarga xos ma’lumotlarni 

nechtasi to‘g‘ri 

1) bargi bir qismdan iborat; 2) lolasimonlar sinfiga mansub; 3) chorva mollari uchun to‘yimli ozuqa hisoblanadi; 4) manoliyatoifalilar 

bo‘limiga mansub; 5) ikki xil to‘pgulga ega; 6) o‘troq gulga ega; 7) barglari doimo yonbargchali; 8) gullari qiyshiq 

A) a- 4; b- 5        B) a- 3; b- 4        C) a- 4; b- 4      D) a- 5; b- 6 

 

54.Botanika (a), zologiya (b), hujayraning kimyoviy tarkibi (c),genetic injeneriya va biotexnologiya (d) sohalariga o‘zining  munosib 

hissasini qo‘shgan o‘zbek olimlarini  aniqlang. 

A) a-Muhammadiyev,Hamidov, b-Azimov,Ergashov, c-Zufarov, d-Toshmuhammedov 

B) a-Zokirov, b-Azimov, c-Hamidov, d-odilova 

C)a-Zoxidov, b-Azimov, c-To‘raqulov,d-Tojiboyev 

D) a-Muzaffarov, b-Muhammadiyev,c-Zufarov,d-Abdurahmonov 

 

55. “Gen nokaut “ usulida olingan navlarni qaysi oilaga mansub ekanligini  aniqlang. 

A) gulxayridosh, bug‘doydosh,ituzumdosh   B) qovoqdosh, bug‘doydosh,ituzumdosh  

C) gulxayridosh, bug‘doydosh,loladosh         D)barchasi 

56. Agar Rustam bir kunda to‘qima organlar hayotiy jarayonlarining normal o‘tishi va ish bajarishi uchun 2600kkl energiya sarflagan 

bo‘lsa, oziq moddalarining parchalanishi natijasida hosil bo‘lgan energiya kkl da qancha bo‘lishini hisoblang. 

A)1300         B)4000            C)3900              D)350014.  

 

---

 

~ 11 ~

 

 

57. Mitoxondriyalarda (a), xloroplastlarda (b), sitoplazmada (c) ATF sintezi jarayonlariga xos xususiyatni aniqlang. 1) aerob sharoitda 

sodir bo‘ladi; 2) yorug‘lik energiyasi hisobiga ATF hosil bo‘ladi; 3) hosil bo‘lgan ATF hujayraning hayotiy jarayonlariga sarflanadi; 

4)anaerob sharoitda sodir bo‘ladi; 5) glukozaning parchalanishi hisobiga sodir bo‘ladi; 6) hosil bo‘lgan ATF organik moddalarning 

sintezlanishiga sarf bo‘ladi; 7) ATF - ADF va fosfat kislotadan hosil bo‘ladi; 8) hosil bo‘lgan ATF karbonat angidridni biriktirish 

jarayoniga sarflanadi; 9) 30 marta ko‘p ATF hosil bo‘ladi;  

10) ATF sut kislotaning oksidlanishi hisobiga hosil bo‘ladi.  

A) a - 5,6,7; b - 1,2,9; c- 4,7,8,10;          B) a -1,3,7,8; b-2,4,5,9; c - 4,6,7,10;  

C) a -1,5,6; b - 2,3,6,9; c - 4,7,8;             D)a-1,3,10; b - 4,7,8; c - 3,4,5,7    

 

58.  Qoqio‘tga xos bo‘lgan xususiyatlarni ko‘rsating? 1) ildiz bo‘g‘izida joylashgan to‘pbarglari yirik 2) barglari qipiq holida kelib qolgan 

3) gullari ikki jinsli naysimon 4) gullari ikki jinsli tilsimon 5) mevasi qanotchalar hisobiga uchadi 6) mevasi bir tutam popuklar hisobiga 

uchadi 7) iliq kuz oylarida guilashda davom etadi 8) bargi qor tagida qishlab bahorda yana o‘sishda davom etadi 9) poyasining yuqori 

qismi qishda sovuq urib  

ketadi 10) yer usti qismi qishda qurib o‘sish kurtaklari tuproq ostida qishlaydi  

A)1,3,5,7,8,9      B) 1,4,6,7,8,10      C) 2,3,5,9     D) 1,4,8,9 

 

59. Tirik organizmlarga xos xususiyatlar va ularning mazmunini juftlab ko‘rsating. 

a) ko‘payish;  b) rivojlanish;  d) o‘sish;  e) nafas olish;  f) ayirish;   

g) oziqlanish;  h) harakatlanish 

1) organizm o‘lchamining ortishi;  2) organizm yoki uning tarkibiy qismlari faoliyati;  3) organizmning yangi belgilar hosil qilishi;  4) 

organizmga kislorod kirib va karbonat angidrid chiqarilishi;  5) yangi nasl hosil qilish;   

6) almashinuv mahsulotlarining organizmdan chiqarilishi;  7) organizmga kirgan moddalarning parchalanib, sarf bo‘lishi 

A) a – 5;  b – 3;  d – 1;  e – 4;  f – 6;  g – 7;  h – 2  

 B) a – 3;  b – 5;  d – 1;  e – 4;  f – 7;  g – 6;  h – 2  

C) a – 5;  b – 3;  d – 2;  e – 4;  f – 7;  g – 6;  h – 1        D) a – 3;  b – 5;  d – 1;  e – 4;  f – 6;  g – 2;  h – 7  

 

60. . qizil qon tanachalari aniqlanishidan 15 yil oldingi  olimning ishlariga tegishli javobni aniqlang. 

1-hujayra tarkibidagi suyuqlikni aniqladi, 2-daraxt po‘stlog‘I bir xil massadan iborat ekanligini kashf qildi, 3-po‘kak  to‘qimadan qalin 

kesmalar tayorlab ulardan foydalandi,4-tiriklikning tuzilish va funksional birligini aniqladi,5-hayotiy shakli buta bo‘lgan o‘simliklardan 

foydalandi.   

A) hammasi   B) 3,4,5  C)1,2,3,5   D) 4 

 

61. Hujayraning o‘rganish usullarini ularning mohiyati bilan juftlang. 

1) bo‘yoqlar ishlatishga asoslangan; 2) tirik organizmlarning organ va to‘qimalarini bir xil massa hosil bo‘lguncha maydalab organoidlarini 

o‘rganishga asoslangan; 3) bu metod yordamida hujayraning tayanch elementlari kashf etilgan; 4) hujayra organoidlariniayrim holda ajratib 

olibo‘rganish imkonini beradi; 5) bu metod yordamida 

nuklein kislotalar aniqlanadi 

a) elektron mikroskop; b) yorug‘lik mikroskopi; c) sitokimyoviy usuli;  

d) sentrafuga usuli 

A) b-1,3; d-2,4,5    B) a-3; c-1,5; d-2,4     C) a-2; b-1,3; c-5; d-4   D) a-4; b-3; c-1,5; d-2 

 

62. Quyidagi kloakali hayvonlar ichidan chap qorincha (a) o‘ng bo‘lmacha (b) ega bo‘lganlarini juftlab ko‘rsating? 

1) triton; 2) gavial; 3) zog‘cha; 4) yehidna; 5) kapcha; 6) salamandra;  

7) qizilto‘sh; 8) o‘rdakburun;  

9) qalqontumshuq. 

A)a-2,6,4,5,7,8; b-1,6,9,5    B)a-3,4,7,6,9; b-2,3,5,9      C)a-2,3,4,7,8; b-1,2,7,4,8    D)a-3,4,8,5,1; b-1.6.2.9.5 

 

63. Qaysi javobda achambiti gul formulasining izohi noto‘g‘ri ifodalangan? 

A)gulining jinssiz qavatlari 8 ta 

B)gulining birinchi qarag‘aytoifalarda paydo bo‘lgan qismi ikki halqada o‘rnashgan 

C)gulining birinchi va ikkinchi qavatlarining o‘zaro nisbati 1: 1 ga teng. 

D)gulining birinchi bo‘lib o‘zi mansub bo‘lim vakillarida paydo bo‘lgan qismi ikki halqada o‘rnashgan 

 

64. Lizosoma va vakuola uchun umumiy bo‘lgan xususiyatlarni aniqlang. 

1.takibida turli xil fermentlarni bo‘lishi  2.endoplazmatik tordan hosil bo‘lishi  3.membranaga ega bo‘lishi  4.faqat eukariotlarda bo‘lishi 

5.turgorlikni ta’minlashda ishtirok etishi  6.ham hayvonlarda ham o‘simliklarda uchrashishi  7.tarkibida yumaloq shakli oqsillarni bo‘lishi  

8.g‘ovak membranada shakllanishi  9.sitoplazamda joylashishi 

A) 2,3,4,5    B) 7,8,9,3    C) 9,6,3,2    D)7,1,8,9 

 

65. G‘ovak (1), yassi (2), g‘alvirsimon (3) suyaklarga mansub bo‘lgan suyaklarni aniqlang.a) qovurg‘a; b) kurak; c) umurtqa; d) peshona; 

e) ponasimon; f) yuqori jag‘; j) kaft usti; k) ensa; 1) chanoq  

A)1-a, c, j;2-b, k, 1;3-d, e, f 

B)1-b, k, 1;2-a, c, j;3-d, e, f  

C)1-a, c, j;2-d, e, f;3-b, k, l 

D)1-d, e, f;2-b, c, j;3-a, k, l 15.  

 

66. Koronkasi ponasimon (a) ; ikki qirrali (b); chaynash yuzasida bo‘rtiqlari bor(d);kubsimon (e)  bo‘lgan tishlarni  aniqlang. 

---

 

~ 12 ~

 

 

A) a-kurak, b-oziq, d-katta oziq,  e-qoziq     B) a-katta oziq, b-kurak, d-kichik oziq, e-qoziq 

C) a-kurak, b-qoziq,d-katta oziq, e-kichik oziq  

D) a-kurak, b-qoziq, d-kichik oziq, e-katta oziq 

 

67. Olma (100 gr);  karam ( 80 gr); ismaloq(160 gr). Quyidagi o‘simliklar tarkibida B  guruhga kiruvchi vitaminlar quyidagicha joylashgan. 

olmada 40%, karamda 20 %, ismaloqda 10%.  Quyidagi malumotlardan foydalanib berilgan mevalar tarkibida hammasi bo‘lib qancha B 

guruh vitaminlari saqlanib qoladi? 

A) 72 gr   B)54 gr   C)9 gr  D)18 gr 

 

68. 14 mol sut kislotaning aerob parchalanishi natijasida issiqlik sifatida ajralib chiqadigan energiyaning 25 % miqdoricha energiya hosil 

qilish uchun necha gr glyukoza glikoliz natijasida parchalanishi kerak ? 

A) 2600      B) 4410        C) 1827         D) 1890 

 

69.Sharqiy xitoy(a); o‘rta osiyo (b); janubiy meksika(d). quyidagilar qaysi markazning tarkibiy qismi hisoblanadi? 

A) a-sharqiy osiyo; b-janubiy osiyo; d-markaziy amerika    

B) a-sharqiy osiyo, b-janubi-g‘arbiy osiyo,d-markaziy amerika 

C) a-janubiy osiyo, b-abissiniya, d-And   

D) a-And, b-sharqiy osiyo, d-janubiy osiyo 

 

70.Embrional induksiya qonuniga zid  bo‘lmagan fikrlarni aniqlang. 

1- baqaning embrionidagi nerv hujayrasini bir qismini boshqa baqaning qorin ektodermasiga ko‘chirilib o‘tkazilishi 

2- gidraning embrionidagi muskul to‘qimaarining bir qismini boshqa gidraga  ko‘chirilib o‘tkazilishi 

3- lansetnikni postembrional davridagi paypaslagich hujayralarini boshqa lansetnikka ko‘chirilib o‘tkazilishi 

4-assidiya embrionidagi nerv naychasini hosil qiladiga hujayrani boshqa asidiyaga ko‘chirib o‘tkazilishi 

A) 2.4    B)  1.3   C) 1.4   D) barchasi xos 

 

71.Umurtqa pog‘onasining bo‘yin egikligi (a); ko‘krak kifozi (b); bel  lordozi (d) paydo bo‘lgan bolaga xos xususiyatni  aniqlang. 

A) a- sut tishi  bo‘lmaydi, musbat hissiyoti shakllangan bo‘ladi, b-7 oylik bola bo‘lib,emaklaydi; d-umurtqasining 19 tasida egiklik 

shakllangan bo‘ladi    

B) a-yaqinlarini taniy boshlaydi, o‘yinchoq bilan o‘ynaydi, b- juda tez o‘sadi, tana massasi ortadi, d-kuladi, qiyqiradi     

C) ) a- sut tishi  bo‘lmaydi, musbat hissiyoti shakllangan bo‘ladi, b-7 oylik bola bo‘lib,emaklaydi; d- 10-12 ta so‘zni gapiradi    

D) barcha javoblar  xos   

 

72. Qushlar uchun to‘g‘ri (a) va noto‘g‘ri (b) ko‘rsatilgan ma’lumotlarni aniqlang. 

1) miqqiy, jo‘rchi, qirg‘iy va kalxat bir turkumga mansub; 2) bosh miya yarimsharlarida burmalarning bo‘lishi ilk paydo  

bo‘lgan aromorfoz; 3) suqsun, suvsar, churrak va o‘rdaklarning dumi asosida dumg‘aza bezi bo‘ladi; 4) ozuqasi  

yaxshilansa Kornuel va Plimutrok kabi zotlarning go‘sht berishi massasi ortadi 

A) a - 1,4; b - 2,3   B) a - 2, 4; b - 1, 3  C) a - 2,3; b - 1,4   D) a - 1, 3; b - 2, 4 

 

73. Kapalaklarda tananing rangli va qanotlarida o‘simtalarning bo‘lishi dominant autosomada birikkan holda irsiylanadi. (krossingover 

6%). Digeterozigota urg‘ochi kapalak (dominant genlar faqat otasidan o‘tgan) tanasi rangsiz, qanotida o‘simtalar bo‘lmagan erkak kapalak 

bilan chatishtirilganda 800 ta avlod olindi. Avloddagi kapalaklarning qanchasi  

genotip jihatdan urg‘ochi kapalakka o‘xshaydi? 

A) 752   B) 376   C) 53   D) 424 

 

74. O‘rgimchaklar turkumiga kiruvchi vakillarni ularga xos bo‘lgan xususiyatlar bilan juftlang. 1) butalar va baland  

o‘tlar orasida tik tortilgan to‘r to‘qiydi; 2) tutqich to‘ri to‘qimaydi; 3) tuproqda chuqurchalar ustiga, toshlar ostiga to‘r  

to‘qiydi; 4) zahari odam uchun xavfli; 5) oyoq paypaslagichlari yurish oyoqlariga o‘xshaydi; 6) eng yirik o‘rgimchak. a)  

butli o‘rgimchak; b) falanga; c) biy; d) qoraqurt.  

A) a-1: c-2.6; d-3.4      B) a-1.4; b-2.5; c-6: d-4     C) a-1: c-3: d-2.4     D) a-3: b-5: c-3.6: d-2.4 

75. O‘simlik - quyon - tulkidan iborat oziq zanjirida quyonlar biomassasi 15 tonnaga ortgan. Bitta tulkining massasi 10 kg ga ortgan bo‘lsa,  

populyatsiyadagi tulkilar sonini aniqlang. 

A) 100       B) 1500      C) 150      D) 15