S d a d a y e V p a r a z I t o L o g I y a
-rasm . O sh q ozon -ich ak b o ‘kaIarinm g rivojlanish sikli
Download 6.91 Mb. Pdf ko'rish
|
Parazitologiya.Дадаев С
- Bu sahifa navigatsiya:
- B urun-halqum bo‘kalari (O estridae)
- Q o ‘y b o ‘kasi (O estrus ovis)
77-rasm . O sh q ozon -ich ak b o ‘kaIarinm g rivojlanish sikli:
1-tu x u m i, 2 -3 -u c h yoshli lichinkalari, 4 -g ‘um bak, 5-voyaga yetgan b o 'k a , 6-kasaIlangan ot. Shuningdek, har xil ichiriladigan dorilardan foydalaniladi. Otlar boqiladigan yay- lovlar har 2 5 -3 0 kunda almashtirilib turiladi. Oshqozon b o ‘kasiga qarshi xlorofos, amidofos, estrozol va ekvaiandan foydalaniladi. B urun-halqum bo‘kalari (O estridae) oilasi vakillari tirik tu g ‘adi. Bu oilaga 35 ga yaqin tur kiradi, uzunligi 10-18 m m atrofida b o ‘ladi. Ular tuyoqli hayvon iarda parazitlik qiladi. 0 ‘zbekistonda 4 ta turi q o ‘y, echki, tuya va otlarda parazitlik qiladi. Q o ‘y b o ‘kasi (O estrus ovis) ning uzunligi 10-12 m m b o ‘lib, q o ‘y va echki- laming burun ham da peshona b o ‘shlig‘ida parazitlik qiladi. U rg ‘ochilari sarg'ish- q o ‘n g ‘ir rangda, usti kam sondagi tuklar bilan qoplangan. Lichinkalari birinchi lichinkalik davrida 1,3 mm, uchinchi lichinkalik davrida esa 10-30 mm uzunlikda b o ‘!adi. Q o ‘y b o ‘kasi issiqni ycqtiradi, 16^+0° С haroratda uchib yuradi. U rg ‘ochilari urug'langach, devcr yoriqlari orasida yoki binolarga uchib borib, 12-16 kun davo mida tinch o ‘tiradi. Lichinkalari yetilgandan keyin ular faollashib, q o ‘y va echki- lami axtaradi va ularning burun kavaklariga 12-20 tadan tirik lichinkalami sepib ketadi. H ar bir u rg ‘ochi b o ‘ka hayoti davomida 600 tagacha lichinka q o ‘yadi. Agar u rg ‘ochi b o ‘ka yetilgan lichinkalami o ‘z vaqtida biror jo y g a q o ‘ya olmasa, 197 lichinkalar b o 'k a bachadonining devorini yorib yuboradi va uni halokatga olib keladi. Q o'yning bum iga tushgan lichinkalar tezda burunning ichkarisiga qarab siljiydi. Aprel va may oylarida qo'yilgan lichinkalar rivoj- lanib, iyul-avgust oylarida hayvonning mi- yasiga ko'chadi, b a ’zan peshona b o 's h lig 'ig a o'tadi. Bu yerda 2 marta tullab, uch yoshli lichinkaga aylanadi. Keyinchalik uch yoshli lichinkalar yana burun b o 's h lig 'ig a qaytadi va q o 'y aksirganda, yerga tushib, tuproq orasiga kiradi va g 'u m b ak k a aylanadi. 1 8 - 25 kunda ulardan qanotli b o 'k ala r yetishadi (78-rasm). Q o 'y bo'kasi Shimoliy tumanlarda yiliga 1 marta avlod bersa, issiq iqlimli hudud- larda 2 marta (ko'klam va kuzda) avlod be- radi. B o 'k a lichinkalari q o 'y lam in g burun bo 'sh lig 'id a bahorgi zararlanish davrida 4 oy, kuzgi zararlanish davrida esa 6 - 7 oy yashaydi. Q o 'y bo'kasi keltirib chiqaradigan kasallik estroz deyiladi. Bu kasallik ham m a mamlakatlarda uchraydi. Estroz bilan ko'pincha yosh qo'ylar kasallanadi. Estroz kasalligida mollaming nafas olishi qiyinlashadi, bum idan qon aralash shilimshiq modda oqadi. Bu kasallikdan q o 'y lam in g ishtahasi buzilib, oriqlab keta di. Undan olinadigan ju n mahsuloti 3 -1 6 % ga kamayib ketadi. Burun b o 'sh lig 'i va miyaga joylashib olgan b o 'k a lichinkalari q o 'y va echkilarda soxta aylanma (tentak) kasalligini paydo qiladi, y a ’ni mollaming hushidan ketishi, bir joyda aylanishi kuzatiladi. Kasallangan yosh mollar k o'pincha nobud bo'ladi. Nafas yo'liari zararlanganda esa q o 'y lar zotiljam kasalligidan o'ladi. Lichinkalar odam k o 'ziga tushib qolsa miaz, konyunktivit kasalliklarini keltirib chiqaradi. Estrozga qarshi kurashda kompleks chora-tadbirlar qo'llaniladi. Birinchi nav- batda, kasallangan q o 'y va echkilar davolanadi. Buning uchun m ollam ing burun b o 's h lig 'ig a yodning 0,25 % li va xlorofosning 2 % li eritmasi pulverizatorda purkalib, burun bo'shlig'idagi b o 'k a lichinkalari haydab chiqariladi. Kasallik man- bai hisoblangan bo'k alam ing ham m a yoshdagi lichinkalari qirib tashlanadi. Download 6.91 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling