S. K. Ganiyev, A. A. Ganiyev, D. Y. Irgasheva ma’lumotlar bazasi

Quyidagilar tizimdan foydalanuvchi hisoblanishi mumkin:
- ma’lumotlar bazasidan foydalanuvchi bo‘lmagan shaxslar;
- ma’lumotlar bazasidan foydalanuvchi shaxslar.
MBBT bartaraf etuvchi tahdidlar.
MBBT quyidagi tahdidlarga 
qarshi tura olishi shart:
T.ACCES — 
m a ’lumotlar bazasidan ruxsatsiz foydalanish. 
Begona yoki ayni vaqtda ma’lumotlar bazasidan foydalanishga va- 
kolati bo‘Imagan shaxs MBBTgamurojaat etadi.
T.DATA —
axborotdan ruxsatsiz foydalanish.
Ma’lumotlar 
bazasidan vakolatli foydalanuvchi MBBT doirasidagi axborotga, 
ma’lumotlar egasi yoki ma’lumotlar himoyasiga javobgar hisobla- 
nuvchi ma’lumotlar bazasidan foydalanuvchining ruxsatisiz muro- 
jaat etadi. Ushbu tahdidga MBBT axborotidan, xotiradagi yoki 
MBBT boshqaradigan saqlash resurslaridagi qoldiq axborotdan 
ruxsatsiz foydalanish q o ‘shiladi.
T.RESOURCE — 
resurslarning haddan tashqari ishlatilishi. 
Ma’lumotlar bazasining autentifikatsiyalangan foydalanuvchisi ma’­
lumotlar bazasining global resurslaridan shunday foydalanadiki, 
boshqa foydalanuvchilaming MBBTdan foydalanishlarini xavf osti- 
ga qo‘yadi. Ushbu tahdid MBBT doirasidagi axborotdan foyda- 
lanuvchanlikka tegishli. Masalan, ma’lumotlar bazasi foydalanuv­
chisi resurslardan haddan tashqari foydalanish bilan bog‘liq harakat- 
lar qilishi boshqa foydalanuvchilaming ma’Iumotlardan, resurslar­
dan va servislardan qonuniy foydalanishlariga to'sqinlik qiladi. 
Bunday tajovuzlar yomon niyat bilan qilinishi mumkin, e’tiborsizlik 
yoki beparvolik natijasi bo‘lishi mumkin yoki foydalanuvchi o‘z 
harakatining oqibatini anglamasligi mumkin. Bunday tajovuzlar 
ko‘p sonli foydalanuvchilaming bir vaqtdagi harakati natijasida 
kuchayishi mumkin.
129

---

T.ATTACK —