Avtomatlashtirilgan kutubxona tizimlari

Avtomatlashtirilgan kutubxona tizimlari

Avtomatlashtirilgan kutubxona tizimlari

• 
  Reja:
  
• 
  1. Avtomatlashtirilgan kutubxona vazifalari
  
• 
  2. Avtomatlashtirilgan kutubxonaning yaratilishi
  
• 
  3. Avtomatlashtirilgan kutubxona tarkibi
  
• 
  4. Irbis kutubxonasi haqida
  

AVTOMATLASHTIRILGAN KUTUBXONA – oʻzaro bogʻlangan kompyuterlashgan avtomatik tizim. Asosiy vazifalari: - kutubxonadagi barcha kito-blar, jurnallar va boshqa hujjatlarni toʻla qayd qilish; -klassifikator boʻyicha in-dekslar qoʻyish; - bibliografik qidirish; - tanlab olingan kmtoblarming referatlarini koʻrib chiqish; - kutubxonaga a’zo boʻlganlarni roʻyxatga olish; -buyurtmalarni roʻyxatlashtirish; - katalog va kar-tochkalarni hamda qayta roʻyxatga olish varaqalarini bosmadan chiqarish, - ki-toblarni abonentlarga berish va qabul qilishni qayd qilish, - muddatlarni choʻzib berish; -moliyaviy hisobotlar; - yangi kito-blarni roʻyxatga olish va holatini ku-zatish; - markazlashtirilgan buyurtmalar berish; -kutubxonaga tushgan hujjatlarni doimo kuzatib borish

.

Avtomatlashtirilgan kutubxona

• 
  Bu vazifalarni bajarish uchun Avtomatlashtirilgan kutubxona ma’lumotlar bazasi kamida 1 mln. yozma ma’lumotga moʻljallangan boʻlishi kerak.Avtomatlashtirilgan kutubxonada bir-biri bilan bogʻlangan kom-pyuterlar tizimidan foydalaniladi. Avtomatlashtirilgan kutubxonaning ichki kompyuter tizimi boshqa shahar va davlatlarning oʻxshash kutub-xonalariga aloqa zanjirlari orqali bogʻlanadi. Natijada yangi axborotlarni tezkor usullarda uzatish, qabul qilib olish, saqlash va ularga ishlov berish imkoni mavjud boʻladi. Avtomatlashtirilgan kutubxonada elektron kataloglar; turli sohalarga doir axborot bazalari va banklari; elektron kata-loglarning bosma koʻrinishida tayyorlangan analoglari; har oyda va yil choragida chiqariladigan sohalararo adabiyotlar koʻrsatkichi; maxsus elektron jurnallar va boshqa tashkil qilinadi.
  

.

• 
  Kutubxonalarni avtomatlashtirishga dastlab XX asrning 60-yillari o‘rtalaridan kirishildi. Kompyuterlarni kutubxonalar ishiga tatbiq qilish bibliografik ma’lumotlar bazasi va kutubxona kataloglarini yaratishdan boshlandi. Bu ishlar maxsus EHM lar asosida bajarildi. Mashina o‘qiy oladigan (MARC) kataloglarni va yagona kataloglar tarmog‘ini yaratish bo‘yicha dastlabki natijalar olindi. O‘tgan asr 70-yillari kompyuterlarni aloqa kanallari orqali yagona tarmoqqa bog‘lash imkoni yaratildi. Bu esa o‘z navbatida, bir kompyuterdagi bibliografik ma’lumotlar bazasidan ikkinchi kompyuter orqali foydalanishga sharoit tug‘dirdi.
  

Avtomatlashtirilgan kutubxona tarkibi

• 
  Til ta’minoti
  
• 
  Axborot ta’minoti
  
• 
  Texnik ta’minot
  
• 
  Tashkiliy ta’minot
  
• 
  Kadrlar ta’minoti
  
• 
  Uslubiy va huquqiy ta’minot
  
• 
  Dasturiy ta’minot
  
• 
  Iqtisodiy ta’minot
  

IRBIS - bu oila dasturiy mahsulotlar kutubxona texnologiyalarini avtomatlashtirish uchun mo'ljallangan. Ushbu mahsulotlar orasida biz asosiy va qo'shimcha mahsulotlarni ajratib ko'rsatamiz. Ularning asosiylari, birinchi navbatda, kutubxonalarni avtomatlashtirish tizimining uchta avlodi - IRBIS32, IRBIS64 va IRBIS128. kutubxonalarning elektron kataloglarini yaratish va yuritish bilan bog'liq an'anaviy texnologiyalarni avtomatlashtirishga qaratilgan.

IRBIS32 kichik kutubxonalarga, IRBIS64 - o'rta va katta, IRBIS 128 esa yaratish uchun mo'ljallangan. korporativ tizimlar, ya'ni kutubxonalar guruhlari yoki bitta kutubxonaning bo'limlari va filiallari ishtirok etadigan uyushmalar. IRBIS tizimi standart, universal bo'lib, ko'lami va profilidan qat'i nazar, har qanday kutubxonalarda foydalanish uchun mo'ljallangan. Yuzlab IRBIS foydalanuvchilari orasida (3 mingdan ziyod - milliy kutubxonalar, federal, viloyat, tuman, shahar CLS, aholi punktlari va qishloqlar) universal va ixtisoslashgan (tibbiy, pedagogik, ko'rish qobiliyati cheklanganlar uchun, bolalar, ruhiy va boshqalar). sotib olish nuqtai nazaridan. Universitetlar, maktablar va boshqa ta'lim muassasalari kutubxonalari IRBIS foydalanuvchilarining katta qismini tashkil qiladi.
IRBISning afzallik tomonlari:
-barcha asosiy kutubxona jarayonlari mustaqil ishlaydigan quyi tizimlar sifatida avtomatlashtirilgan;
-IRBIS xalqaro talablarga va xalqaro kutubxona formatlariga javob beradi;
-Rossiya interfeysi IRBISni rivojlantirishga katta yordam beradi;
-nisbatan arzonlik;
Tizim elektron katalogni tashkil etuvchi istalgan sonli ma'lumotlar bazasini yaratish va yuritish imkonini beradi. Lug'atlar avtomatik ravishda tuziladi, siz har qanday tavsif elementlarini va ularning kombinatsiyalarini tezda qidirishingiz mumkin. Kataloglashtirish vositalari har qanday nashrlarni (kitoblar, jurnallar, video materiallar, CD-ROM) qayta ishlash va ta'riflashga imkon beradi. Tizim an'anaviy "qog'oz texnologiyalari" ni qo'llab -quvvatlaydi: buyurtma varaqlarini chop etishdan tortib barcha turdagi indeks kartalarini chop etishgacha. O'quvchi elektron katalogni qidirishi mumkin: kalit so'zlar, muallif, sarlavha, nashr qilingan yili, UDC, mavzu sarlavhasi va boshqalar.
http://fayllar.org