S. N. Yuldashev, X. M. Ibragimova, B. X. Fayziev mehnatni tashkil etish va

Nazorat savollari
1. Mehnatni me’yorlashning mohiyati nimada?
2. Mehnatni me’yorlashning asosiy vazifalari?
3. Bozor iqtisodiyoti sharoitida mehnatni me’yorlashning o’ziga xos xususiyatlari?
4. Ish vaqti va uning tarkibi?
5. Ish vaqtidan samarali foydalanishda ish vaqti sarfini o’rganishning ahamiyati?
6. Mehnatni me’yorlashning usulini qanday tushunasiz?
7. Texnikaviy me’yorlashning usulining afzallik va kamchiliklari?
8. Mehnat me’yorlarini ishlatilishiga ko’ra qanday turlari mavjud?
9. Mahsulot ishlab chiqarish me’yori, vaqt me’yori orqali qanday aniqlanadi?
10. Korxonalarda kuzatuvlarni o’tkazishning asosiy usullari?
11. Ish vaqtini fotografiya qilish, xronometraj, fotoxronometrajni o’tkazishning
mohiyati?
12. Barqarorlik koeffitsienti nimani ko’rsatadi?
13. Kuzatuv natijalari bo’yicha mehnat me’yorlarini hisoblash?

---

135
14. Ish vaqti sarfini o’rganishning usullari?
15. O’z-o’zini fotografiya qilishning mohiyati?
16. Ish vaqtidan samarali foydalanishda fotoxronometrajning axamiyati?
17. Momentli kuzatuv usulini o’tkazishning o’ziga xosligi nimada?
18. Tikuvchilik korxonalarida ishlab chiqarish jarayoni qanday amalga oshiriladi?
19. Mashina aralash qo’lda bajariladigan operatsiyalar texnologik jihozlarning
qanday turlari yordamida bajariladi?
20. Korxonalarda mehnatni me’yorlashni tashkil qilish qanday vazifalarni o’z ichiga
oladi?
Tayanch iboralar
Mehnatni me’yorlash, vaqt me’yori, mahsulot me’yori, me’yoriy baza,
iqtisodiy, ijtimoiy, psixologik, texnologik, operatsiya, ish usullari, jarayon, qo’l
mehnati jarayoni, mashina aralash qo’l mehnati jarayoni, mashinalashgan jarayon,
texnologik jarayon, ish vaqti, tayyorlov-yakunlov vaqti, xizmat ko’rsatish vaqti,
operativ vaqt, asosiy vaqt, yordamchi vaqt, tanaffuslar, reglament, mehnatni
me’yorlash usuli, jamlash usuli, analitik usul, analitik – tadqiqot, analitik – hisoblash,
tajriba-statistik, tashkiliy, texnikaviy, mahsulot ishlab chiqarish me’yori, vaqt
me’yori, shaxsiy ehtiyojlar vaqti, qoplanmaydigan vaqt, qoplanadigan vaqt,
texnologik vaqt, to’g’ri kelish tanaffuslari vaqti, yordamchi (texnologik) vaqt,
mashinaning vaqt me’yori, sekund, mashinaning nazariy unumi, analitik, tadqiqot,
fotografiya, xronometraj, fotoxronometraj, ish vaqti sarfi, momentli kuzatuv,
xronometraj, kuzatuv, operatsiya, vaqt me’yori, xronoqator, xronokarta, barqarorlik,
normativ, element, bevosita kuzatish, fotografiya, guruhli fotografiya, o’z-o’zini
fotografiya, fotoxronometraj, jarayon, mehnat, me’yorlash, texnik, ish usullari,
mikroelement, mahsulot ishlab chiqarish me’yori, maqsadli tahlil, tezkor tahlil, ilg’or
ish usullari.

---

136