S. Y. Is kamov

Arpa yormasi raqamlarining ta’rifi (DAST bo'yieha)
Yorma turi
Yorma raqami
Aniqlash uchun ikki 
xil elaklarni teshik 
diametri (mm)
Ikki elakni har biri 
uchun aiohida (%) 
o‘tishi va to‘p- 
lanishi miqdori, 
kam emas.
o'tis
hi
to'planishi
Perlov-ka
1
3,5
3,0
80
2
3,0
2,5
80
3
2,5
2,0
80
4
2,0
1,5
80
5
1,5
№ 056 temir 
simlik
80
Arpali
1
2,5
2,0
75
2
2,0
1,5
75
3
1
,5
№056
75
Aralashmalar. Aralashmalar miqdori elaklardagi qolgan va 
undan o ‘tgan (quyidagi elakdan), ya’ni yorma raqami aniqlanganda 
olinganlar orqali aniqlanadi. Shuning uchun, har bir elakda qolgan va 
quyi elakdan o‘tganlarni tekshirish taxtasidagi quyidagi franksiyalarga 
bolinadi: begona aralashmalar (organik, mineral, yovvoyi va madaniy 
o ‘simliklaming urug'lari, zararli aralashmalar); buzilgan m ag‘izlar; 
tozalanmagan donlar; perlovka № 1 va № 2 hamda № 1 arpa 
yormasidagi nedodir; mag‘izdagi prodelli yorma; tariq va sholidagi 
uringan mag‘izlar; (belgilangan foizdan ortiq); yirik unlar tariq, arpa 
yormasida, makkajo‘xorida № 056 elagidan o ‘tgan, bug'doyda № 063

---

elakdan o'tgan, tozalangan no'xatda 1 mm tekishli elakdan o'tgan va 
grechixalida № 08 temir simlik elakdan o ‘tgan fraksiyalarga ajratiladi.
Elakda qolgan va quyi elakdan o'tgan qoldiqlardan ajratilgan 
aralaslunalami fraksiyalarga birlashtiriladi va har birini alohida 0,01 
aniqlikda tortiladi. Topilgan og'irlikni olingan namunachaga nisbatan 
foizda ifodalaniladi. Tahlil m a’lumotlari ishi daftarga yoziladi: 
Aralashmalaming umumiy miqdori har bir alohida fraksiyalar 
m a’lumotlarini yig'ishtirish yo‘li bilan topiladi.
Yormada zararli 
aralashma borligi 
ayon bo'lsa, 
darxol 
qo'shimcha namunaeha ajratiladi (grechixali m ag'izga 350 gr va tariq 
uchun 375 gr) va undagi zararli aralashmalar miqdori aniqlanadi. 
Asosiy va qo'shimcha namunalardan ajratilagan zararli aralashmalar 
birga to'kiladi, texnik tarozlarida 0,01 aniqlikda tortiladi. Ulaming 
miqdori 0,01% aniqlikda foizda ifodalaniladi.
Xush sifatli mag‘iz miqdori. Barcha aralashmalar miqdori (%) 
yaxlitlamasdan jamlanadi va topilgan yig'indini 100 dan hisoblab 
olinadi. Xush sifatli m ag'iz miqdori 01% aniqlikda ko'rsatiladi. 
Paralel tahhllarda 0,5 farqiga ruxsat etiladi.
Misol. 50 gr grechixali mag'izni elashda 3,95% aralashma topi­
ladi: begona aralashmalar 0,25%; buzilgan mag'izlar 0,1%; urilgan 
mag'izlar 1,6x20 mm elakdan o'tgan va № 08 elakda qolgan 3,2%; 
po'sti shilinmagan donlar 0,4%.
Ammo DAST bo'yicha urilgan donlar 0,3% dan ko'p bo'lsa, unda 
aralashmalami umumiy miqdorini 3,3% ga kamaytirish kerak. Shunda 
aralashmalami umumiy miqdori 0,65% ga teng bo'ladi (3,95-3,3%).
Bu yerda xush sifatli mag'iz quyidagicha: 100-0,65=99,35% 
(yoki yaxlitda 99,4%). Bunday yormalar birinchi navli hisoblanadi.