Avvalgi bob: Salotin siyrati ichinda turur
Ikkinchi bob: Fuqaro axloqi ichinda turur
Uchinchi bob: Qanoat fazilati ichinda turur
Toi yigitlik sifati ichinda turur
Oltinchi bob: Qarilik dagsiri ichinda turur
Sakkizinchi bob: Suhbat adablari ichinda turur .1
Salishga chaqiradilar, ezgulik va shafqat-muruvvatni tatarib, mushkulini oson etgan eshakni mardum ozorlardan anglin ozor rifat va olimlarga erin olgan. Ilm fazilati va boyligi. Kishi hamma narsani yogyishi mumkin. Lekin ilm qolmaydi. Ammo ilmi bozung bu durur kim men falon olimman,
Chun yoshirvoni odilga ov paytida kabob qilib bermoqchi boq edi. Odamlaridan birini qishloqdan tuz olib kelgani joshiravon tuzga ketayotgan kishiga: lab ol, toki tekinga olish odat qatoriga kirib, qishloq xarobalikka yuz tutmasinradilar: irday narsadan qishloqqa qanday zarar yetadi?shiravon javob berdi: bir oz qo.
Fuqaroning bogporadi daraxtlarning ildizin.
ZoOdobni kimdan o radilar. Luqmon javob berdi: rgandim, ularning harakatidagi menga maqbul bozimni saqladimz aytsang,
U shundan ham orgatsang,
Barchasi uning uchun tuyular hazil narsa.
Ulugdiyning asari asrlar davomida kolib kelmoqda.
Sayfi Saroyi tarjimasi bilan bu asar turkiy xalqlarga yanada manzur bozbek adabiyoti va adabiy tilining, ozbek tiliga Sayfi Saroyidan boshqa shoirlar ham qoja domla Solihxogzbek tiliga odiy ijodiga murojaat qiladilar, uning donishmandona pand-nasihat va oz ijodlarida foydalanadilar, ilhomlanadilar.
Jumladan, XX asr boshlarida yashab ijod etgan oz ijodida Saoyalari, uning axloq-odob haqidagi oqilona fikrlaridan unumli foydalanadi.
Orifatli va ilmli qilib tarbiyalashga bel bogdiyning asari taTurkiy Guliston yoxud axloqz vaqtida yoshlarni yangicha yoqitish va anIso mo nomli hikoyatni kiritadi. Unda Olloh tomonidan kojizalar berilgan Iso alayhissalomga berilgan oz boradi. Olgan Iso alayhissalomga bir kishi murojaat qilib, orgatishni iltimos qiladi.
Iso alayhissalom har qancha mumkin emas, unday moziga xosligini uqtirmasin, u odam koymaydi. Ha mayli, deb u morgatadi. Hursand bolda ketayotib, bir joyda uyulib yotgan suyaklarga duch keladi. Ul duoni olgan sherning suyaklari boyadi.
Abdulla Avloniyning nomli asari 1913-yilda yozilgan bozbek badiiy pedagogikasi tarixida oringa ega. Bu asar shakl, qurilish (kompozitsiya), mazmun va maqsad jihatidan buyuk fors shoiri Shayx SaBo va nomli jahonga mashhur asarlarining anTurkiy Guliston...z davrining maktablari, yoshlari, xususan, yuqori sinf ollanma tarzida yaratgan.
Asarning tub mohiyatini yoshlarni map asrlik milliy anl-yolim-tarbiya sohasida yaor talablarini qornini yoritish tashkil etadi. Abdulla Avloniy da yaxshi va yomon xulq, ruh, fikr, axloq, uy va maktab tarbiyalari haqida mulohaza yuritar ekan, ularning har biridagi oqish, oz zamoni uchun ham, bugungi kun uchun ham qimmatlidir.
, - deb yozadi Avloniy.
http://fayllar.org
Do'stlaringiz bilan baham: |
