Salmonellyoz alomatlari, asoratlari, tashxislash, davolash va oldini olish

SALMONELLYOZNI DAVOLASH USULLARI
Bemorda salmonellyozning yengil shakli kuzatilsa kasallikni uy sharoitida davolashga ruxsat berilishi mumkin. Kasallikning o’rtacha yoki og’ir shakllari bo’lgan bolalar, homilador ayollar, immuniteti zaif bemorlar kasalxonaga yotqizilishi kerak.
Bemorga yotoq tartibiga amal qilish tavsiya etiladi, ayniqsa suvsizlanish va intoksikatsiyaning kuchli namoyon bo’lishida. Agar bemorning ahvoli yo’l qo’ysa, davolash oshqozon va ichaklarni yuvish, sifonli huqnalar, enterosorbentlarlar, masalan, Enterosgel, Atoksil, faollashtirilgan ko’mir qabul qilishdan boshlanadi.
Bemorda 1- yoki 2-darajali suvsizlanish aniqlansa, infuzion yo’l bilan glyukoza-tuz eritmalari — Regidron, Sitroglyukosolan, Oralit yuborish buyuriladi. Eritmali tomchilar asosiy davolash boshlanishidan oldin qo’yilishi zarur. Yo’qotilgan suv zaxiralarini birinchi 2-3 soat ichida soatiga 1 litrgacha, tez-tez, qismlar bilan suyuqlik ichish orqali to’ldirish joiz, keyin har 3-4 soatda 1-1,5 litr suyuqlik qabul qilinishini kuzatib borish kerak.
Suvsizlanish 3-4-darajaga yetganda, degidratatsion shok bartaraf etilgunga qadar izotonik poliion eritmalar tomir ichiga oqim bilan yuboriladi. Keyin bemorga tomchilab kiritiladigan eritmalar buyuriladi.
Shifokor holatdan kelib chiqib kaliy ionlari miqdorini me’yorga keltirish uchun kuniga 1 grammdan 3-4 marta tomir ichiga kaliy xlorid yoki kaliy sitrat eritmasi yuborishni tayinlashi mumkin.
Organizmda suv-elektrolitlar muvozanati tuzatilgach, intoksikatsiyani yengillashtiradigan Gemodez yoki Reopoliglyukin kabi makromolekulyar kolloid preparatlar buyuriladi. Jiddiy metabolik asidoz qayd etilsa, qo’shimcha ravishda tomir ichiga 4% natriy bikarbonat eritmasi yuboriladi.
INFEKTSIYANI OLDINI OLISH
Salmonellyozni oldini olish, birinchi navbatda, davlat darajasida amalga oshiriladi, chunki bu kasallik juda yuqumli va yashin tezligida epidemiyaga aylanib ketishi mumkin.
Tegishli xizmatlar tomonidan birgalikda olib boriladigan veterinariya va sanitariya-epidemiologiya nazorati muhim ahamiyatga ega. Veterinariya sohasidagi nazorat organlari hayvonlar, chorva mollari, parrandalar o’rtasida kasallanish darajasini doimiy ravishda kuzatib va qayd etib borishadi, shuningdek oziqa va go’sht mahsulotlarining sifati va tozaligini nazorat qilib turishadi.
Aholi o’rtasida profilaktika choralariga to’xtalganda, kasallikdan himoyalanishning aniq usullari yo’q. Salmonellyozga qarshi vaktsinalar hosil bo’lgan immunitetning beqarorligi va patogenning antigenik xilma-xilligi tufayli ishlab chiqilmagan.
Profilaktikaning asosi qishloq xo’jalik hayvonlarini so’yish, chorva mahsulotlarini saqlash, tashish va sotish, shuningdek ulardan olingan mahsulotlarni pishirish uchun zarur shart-sharoitlarni ta’minlaydigan sanitariya va veterinariya tadbirlari hisoblanadi. Shu maqsadda chorvachilik korxonalari, ferma va parrandachilik fermalarida vaqti-vaqti bilan deratizatsiya va dezinfektsiya tadbirlari o’tkaziladi, hayvonlar emlanadi, yem-xashak va ozuqa tarkibiy qismlari nazorati olib boriladi.