Самарқанд давлат университети

«Жамият ва табиат» тизимида барқарор ривожланишнинг экологик мезонлари
Узоқ муддатли барқарор ривожланиш тушунчасини бир неча жиҳатлар орқали ифодалаш мумкин. Унинг экологик мезонлари қуйидагилардир:
Экологик жиҳатдан:

• жамият билан табиат, инсон билан биосфера коэволюциясини таъминлаш, улар ўртасидаги нисбий мувозанатни тиклаш, барча саъй-ҳаракатларнинг ноосферани шакллантиришга қаратилиши;
• нафақат ҳозирги, балки келгуси авлодларнинг ҳам ўз асосий ҳаётий эҳтиёжларини қондиришлари учун реал имкониятларнн сақлаб қолиш;
• табиий ресурслардан самарали фойдаланиш усулларини назарий ишлаб чиқиш ва амалга ошириш;
• ноосферавий ривожланишнинг экологик хавфсизлигини таъминлаш;

• дастлаб кам чиқиндили, сўнгра ёпиқ циклли чиқиндисиз ишлаб чиқаришни тадбиқ қилиш, биотехнологиянинг рационал ривожланиши;
• органик ёқилғини ишлатишга асосланган энергетикадан, секин-аста тикланадиган энергия манбаларидан (қуёш, сув, шамол, био­масса энергияси, ер ости иссиқлиги ва бошқалардан) фойдаланувчи муқобил энергетикага ўтиш;
• табиатни муҳофаза қилишнинг маъмурий, иқтисодий на ҳуқуқий методларини такомиллаштириш;
• биосферадаги турлар хилма-хиллигини сақлаш бўйича доимий ғамхўрлик;
• аҳоли, айникса, ёшлар ўртасида фуқароларнинг табиатга, ўз уйига бўлгандек, эҳтиёткорона муносабатни шакллантирадиган мунтазам экологик тарбиявий фаолият;
• экологик ахлоқий кодексни ишлаб чиқиш ва унга қатъий амал қилиш.

Сиёсий ҳуқуқий жиҳатдан:

• ривожланган замонавий демократия;
• оқилона қонунчилик ва солиқ тизими;
• ижтимоий адолат (муносиб иш ҳаққи, инсоний хуқуқларига қатъий амал қилиш);
• қонун олдида барча инсонларнинг озод ва тенг ҳуқуқлилигини таъминлаш;
• ватанпарварлик ва иитернационализмнинг бирлиги, халклар дўстлиги, фуқаро ва жамиятнинг икки томонлама жавобгарлиги.

Иқтисодий жиҳатдан:

• халк хўжалигида давлат, жамоат ва хусусий мулкчиликнинг бирдек мавжудлиги, замон талабига мос товар - бозор иқтисоди;
• демонополизация ва ишлаб чиқарувчи билан истеъмолчиларнинг эркин рақобати;
• қишлоқ хўжалиги ва саноат маҳсулотларини, маданий неьматларни сайёранинг барча аҳли асосий ҳаётий эҳтиёжларини қондириш учун, етарлича даражада ишлаб чиқариш;
• сайера аҳли фойдали фаолиятини рағбатлантиришнинг самарали ва инсонпарвар воситалари.