- Membrana lipidlarining 90% qismini:
- Fosfolipidlar,
- Glikolipidlar va
- Xolesterin tashkil qiladi
- .
FOSFOLIPIDLAR - Membranalarda 2 turdagi fosfolipidlar bo‘ladi:
- glitserofosfolipidlar va
- Sfingofosfolipidlar
1. Glitserofosfolipidlar -
- Ular fosfatid kislota hosi-lasi bo‘lib, ularni diatsil-glitserofosfat ham deyiladi.
Glitserofosfolipidlar vakillari 2. Sfingofosfolipidlar - Bu guruh lipidlar tarkibida glitse-rin o‘rniga sfingozin nomli amino-spirtning hosilasi seramid bo‘ladi. (N-atsilsfingozinlar)
Glikolipidlar - Tarkibida uglevod saqlovchi birikmalar bo‘lib, uning uglevod qismi lipid qismi bilan kovalent bog‘ bilan birikkan bo‘ladi.
- Membranalar tarkibida asosan seramid hosilalari bo‘ladi. Bunday glikolipidlar glikozil-seramidlar, glikosfingolipid-lar (yoki serebrozilar) degan umumiy nom bilan yuritiladi.
Масалан, лактозилцерамид Membrananing lipid qo‘shqavati Membranalar oqsillari - Membrana oqillari o‘zining membranadagi holatiga qarab farqlanadi. Oqsillar membrananing lipid qo‘shqavatiga qisman yoki butunlay botib turishi mumkin. Bunga integral oqsillar deyiladi.
- Oqsillar membrana yuzasida joylashgan bo‘lishi mumkin, unga pereferik oqsillar deyiladi.
- 1. Membrana asimmetriyasi
- Har bir membrananing ichki va tashqi yuzasi bo‘lib, ular o‘zlarining lipidlari, oqsillari va uglevodlarining tarkibi jihatidan farq qiladi, bunga ko‘ndalang asimmetriya
- .
2. Membranalarning suyuq tabiatliligi - Lipid qo‘shqavat suyuq kristall tuzilishli. Shuning uchun lipid molekulalari qavat doirasida membrana yuzasiga parallel ravishda diffuziya-lanishi mumkin (lateral diffuziya).
Do'stlaringiz bilan baham: |
