Samarqand davlat universiteti қозон миллий тадқИҚотлар технология университети

 
7.4.1. Simpleks-rejalashtirish usulida 
maqbul sharoitni ilashga misol 
 
Torfni mexanik namsizlantirish jarayoni tadqiq etildi. 
Masalaning qo„yilishi: namligi W = 60 % li torf olish. 
Torfdan namlikni chiqarishga ta‟sir etuvchi omillar: 
– torfning filtrga solishtirma yuklamasi, kg/m
2
; 
 
 qisishning davomiyligi, s; 
– presslash bosimi, MPa; 
– temperatura, 
0
C. 
Tajriba sharoitlari va varirlash (o„zgartirish) qadamlari 
shakllantiriladi (n=4). 
(g) 
0,3 
60 
1,2 
60 
0,2 
30 
0,8 
30 
Yuqori chegara 
0,5 
90 
2,0 
90 
Quyi chegara 
0,1 
30 
0,4 
30 
Omillar soni n=4, o„z-o„zidan dastlabki simpleksda tajribalar 
soni n+1=5. 
 
Tajriba sharoitlari va dastlabki simpleksni hisoblash uchun 
kodlashtirish formulasi (7.56) va kodlardagi dastlabki simpleks 
matritsasidan foydalaniladi.
I. Beshta tajribada birinchi omilning qiymatlari: 
 
 
 
 
II. Beshta tajribada ikkinchi omilning qiymatlari: 

---

152 
III. Beshta tajribada uchinchi omilning qiymatlari: 
IV. Beshta tajribada to„rtinchi omilning qiymatlari: 
Jadval to„ldiriladi (7.8-jadval). 
Dastlabki simpleksda tajriba sharoitlari hisoblangandan keyin 
beshta tajriba (4+1) amalga oshiriladi. “Eng yomon” nuqta tanlanadi 
(7.8-jadval, 3-nuqta) va uning oynadagi aksi topiladi. 
Aks ettirilgan nuqtalarning koordinatalari (7.54) va (7.55) 
formulalar bo„yicha hisoblanadi. Buning uchun 3-nuqta (eng yomon) 
qiymatidan tashqari 
qiymatlarining yig„indisi topiladi: 
 
 
 
 

---

153 
7.8-jadval 
N 
Simpleks 
nuqtalar 
Yomon 
nuqta 
1 
0,4 
68,7 1,36 64,7 
64,85 
1,2,3,4,5 
3-n 
2 
0,2 
68,7 1,36 61,00 
61,00 
3 
0,3 
42,6 1,36 67,15 
67,15 
4 
0,3 
60,0 0,72 67,13 
67,13 
5 
0,3 
60,0 1,2 66,35 
66,35 
6 
0,3 
86,2 0,96 63,23 
63,23 
1,2,4,5,6 
4-n 
7 
0,3 
81,8 1,72 66,5 
66,50 
1,2,5,6,7 
7-n 
8 
0,3 
92,7 1,5 61,35 
61,35 
1,2,5,6,8 
5-n 
9 
0,3 
76,2 0,87 64,00 
64,00 
1,2,6,8,9 
1-n 
10 0,15 93,3 0,98 62,50 
62,50 
2,6,8,9,10 
9-n 
11 0,176 94,1 1,53 61.90 
61,90 
2,6,8,10,11 
6-n 
12 0,12 88,2 1,73 59,70 
59,70 
2,8,10,11,12 
Simpleks 6-nuqtasining koordinatalari (sharoit): 
6-chi tajribaning shartlari 7.8-jadvalga yoziladi. 6-chi nuqtada 
tajribalar o„tkaziladi. 1, 2, 4, 5, 6 simplesdan eng yomon nuqta 
tanlanadi. Bu 4-chi nuqta. U oynaga akslantiriladi. Shunday amaliyot 
maqbul natija olinganicha davom ettiriladi (12-chi nuqta).