Samarqand iqtisodiyot va servis instituti axborot texnologiyalari

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI


SAMARQAND IQTISODIYOT VA SERVIS INSTITUTI
«AXBOROT TEXNOLOGIYALARI»
KAFEDRASI


ZAYNALOV NODIR
ABDIRASHIDOV ABLAKUL
KARIMOV ABDUBOQI


«AXBOROT TIZIMLARI» FANIDAN


MA’RUZALAR MATNI


Samarqand - 2013
Zaynalov N.R., Abdirashidov A., Karimov A. «Axborot tizimlari» fanidan ma’ruzalar matni. – Samarqand: SamISI nashri, 2013 yil.
«Axborot tizimlari» fanidan ushbu ma’ruzalar matni o‘quv – uslubiy majmuasi tarkibiy qismi bo‘lib, Samarqand iqtisodiyot va servis institutining «Axborot texnologiyalari» kafedrasida tayyorlangan. Ushbu ishlanma «Axborot tizimlari» fanini o‘rganish jarayonida magistrantlarning mustaqil ishlashini ta’minlovchi o‘quv-uslubiy materiallarni o‘z ichiga oladi hamda magistrant olgan bilimining sifatini doimo nazorat qilishni ta’minlaydi.
Ushbu ma’ruzalar matni «Axborot tizimlari» fani o‘quv rejaga kiritilgan barcha magistratura mutaxassisliklari uchun mo‘ljallangan.


Taqrizchilar:

Texnika fanlari nomzodi, G.Parsayev (SamDU)

fizika-matematika fanlari nomzodi, dots. U.Nazarov (SamDAQI)

MUNDARIJA

1. Jamiyatni axborotlashtirish va istiqbol g‘oyalar 5
2. Tizim tushunchasi 10
3.Axborot tizimi tushunchasi 13
4.Axborot tizimlarining evolyutsiyasi 14
6.Axborot tizimlaridagi boshqaruv tuzilmasining ahamiyati. 16
7. Tashkilotni boshqarish tuzilmasi (tashkiliy, rejalash, hisobot, tahlil, nazorat, rag‘batlantirish va qaror qabul qilish funksiyalari). 16
8. Boshqaruv darajalari (operatsion, funksional, strategik) va ularda foydalaniladigan axborot qism tizimlari. 19
Nazorat savollari 21
Test 21
2-mavzu: Tashkilotdagi ma’lumotlarning turlari va ularga mos axborot tizimlari 24
1.Ma’lumotlarning kategoriyalari - rasmiylashgan, qisman rasmiylashgan va rasmiylashmagan 24
2.Axborot hususiyatlari va unga ta'sir etuvchi omillar 30
3. Iqtisodiy axborot, uning xossalari va turkumlanishi 35
5.Boshqaruv darajalarida ishlatiladigan axborot tizimlari 42
6.Tashkilotning axborot tizimlariga ta’sir etuvchi omillar 47
7.Tranzaksiyalarni qayta ishlash tizimlari. 51
Nazorat savollari 53
Test 53
3-mavzu: Axborot tizimlarining turlari 55
1. Axborot tizimining konseptual va funksional modeli 55
2. Axborot tizimlarini miq’yosi, qo‘llanilish sohasi, tashkil etish usuli bo‘yicha sinflari. 58
3.Axborot tizimlarini texnik tuzilishi bo‘yicha sinflanishi. 59
4. Axborot tizimlarini axborot tavsifi bo‘yicha sinflanishi 62
5. Axborot tizimlarining masalaning tuzilishi bo‘yicha sinflari 62
6. Axborot tizimlarini avtomatlashtirish darajasi bo‘yicha sinflanishi. 62
7. Axborot tizimlarini boshqaruv jarayoni ko‘rinishi bo‘yicha sinflanishi 65
8. Axborot tizimlarini qo‘llanish sohasi bo‘yicha sinflanishi 65
9. Axborot tizimlarini boshqaruv tizimining darajasi bo‘yicha sinflanishi 67
10. Axborot tizimlarini integratsvyalashuv darajasi bo‘yicha sinflanishi 69
11.Avtomatlashtirilgan ofis tizimi 70
12.Avtomatlashtirilgan ish joyi 72
Nazorat savollari 73
Test 73
4-mavzu: Boshqaruvchi axborot tizimlari va ularning tarkibi 76
1.Ta’minlovchi qism-tizimlar. 76
1.1.Axborot ta'minot tarkibi va unga qo`yiladigan talablar 77
1.1.1.Mashinadan tashqaridagi axborot ta'minoti 79
1.1.2.Mashina ichidagi axborot ta'minoti 82
1.2.Axborot tizimlarining dasturiy ta'minoti 84
1.2.1.Amaliy dastur pakеtlarining tasniflanishi 87
1.2.2.Sеrvis dasturiy ta'minot 90
1.2.3.Dasturiy mahsulotlar tavsifi 92
1.3.Axborot tizimlarining tеxnologik ta'minoti 94
1.4.Axborotni qayta ishlashning pakеtli va dialogli usullari 98
1.5.Ma'lumotlarni grafik usulida qayta ishlash tеxnologiyalari 100
2. Funksional qism-tizimlar 103
Nazorat savollari 104

1-mavzu: Axborot tizimlari