Samarqand iqtisodiyot va servis instituti «Xalqaro turizm va turizm servisi» kafedrasi

Surxondaryo

Surxondaryo O‘zbekistonning janubida joylashgan. Uning janubida Amudaryo bo‘ylab Afg‘oniston bilan bo‘lgan chegara yastanib yotibdi, shimoldan uni Hisor tog‘lari o‘rab olgan.

Hududda saqlanib qolgan asosiy yodgorliklar qatoriga Qirq qiz saroyi (IX asr), Hakim at Termiziy arxitektura yodgorligi (XI asr) va Sulton-Saodat majmuasini kiritish mumkin.
Termiz

Surxondaryo viloyatining markazi bo‘lgan Termiz shahri eramizdan oldingi II-I asrlarda Hindistonni Markaziy Osiyo orqali Yevropa bilan bog‘lovchi karvon yo‘llarining chorrahasida paydo bo‘ldi, keyinroq u Xitoyga eltuvchi Buyuk Ipak Yo‘lida ham muhim ahamiyat kasb etdi. Kushonlar davrida 500 gektar maydonni egalladi. Shuningdek, Termiz yonida eramizdan oldingi III-II asrlarda Yunon-Baqtriya davlatiga tegishli turar joylar topilgan. Qoratepada Budda madaniyatiga tegishli turli yodgorliklar, Fayoztepada Budda ibodatxonasi harobalarida qiziqarli lavhalar va haykallar topilgan.

Termizning asosiy tarixiy va arxitektura yodgorliklari:

1. 
   Qirq qiz saroyi (IX asr);
   
2. 
   Termiz hukmdorlari saroyi (XX asr);
   
3. 
   Hakim at Termiziy arxitektura majmuasi (X asr);
   
4. 
   Sulton - Saodat arxitektura majmuasi (X asr);
   
5. 
   Qoratepa ibodatxonasi (II asr);
   
6. 
   Fayoztepa ibodatxonasi (I asr).
   

Farg‘ona

Farg‘ona shahri Farg‘ona viloyatining janubida joylashgan. Farg‘ona viloyatiga quruq mo‘tadil iqlim, iliq yoz, unchalik sovuq bo‘lmagan qish fasli xosdir. Viloyat o‘simlik dunyosi, o‘rmonlar va nihoyatda manzarali tog‘larga boy.

Farg‘ona shahri vodiydagi eng yirik markazlaridan biri. Shaharga yuz yildan oldin Yangi Marg‘ilon nomi bilan asos solingan. Tabiatshunoslik muzeyida shaharning butun tarixi bilan tanishish mumkin. Farg‘ona butun dunyoga Shoximardon, Qiziltepa kabi kurortlari bilan maashhur bo‘lgan.
Qo‘qon ilgari Qo‘qon xonligining poytaxti bo‘lgan, O‘zbekistonning eng mashhur shaharlaridan biri. XX asr boshlarida Qo‘qon Toshkentdan so‘ng ikkinchi yirik shahar bo‘lib hisoblangan, aholisining soni barcha hududiy markazlardan ortiq bo‘lgan.
Qo‘qonning oxirgi xoni Xudoyorxonning saroyi shaharning eng muhim arxitektura yodigorliklaridan biri bo‘lib hisoblanadi. Xon saroyi xashamati va bezaklari bilan o‘chmas taassurot qoldiradi. Shuningdek, Shoira Nodirabegim nomi bog‘liq ikki minorali Modarixon maqbarasi ham qiziqarlidir. Qatl etilgan shoira xotirasiga bag‘ishlab maqbara yonida oq marmar va bronzadan ishlangan haykal o‘rnatilgan.
Marg‘ilon.

Marg‘ilon shahrining 2000 yilligi hukumat qarori asosida 2007 yilda keng nishonlandi. Marg‘ilonga Buyuk Ipak Yo‘lining kashf etilishi bilan ozodlikni tan oluvchi mag‘rur sug‘dlar tomonidan asos solingan. Unda ipak matolar ishlangan. X asrda Marg‘ilon butun dunyoga o‘zining ipak matolari bilan mashhur bo‘lgan. XV asr oxirlari XVI asr boshlarida Marg‘ilon vodiyning eng muhim shaharlaridan biriga aylangan.

Marg‘ilonning monumental yodgorliklaridan bezatilgan masjid minora-maqbara va kaptarxonadan iborat bo‘lgan Kaptarlik kompozitsiyasi (XVIII asr) hamda Shouda masjidini keltirish mumkin.
Farg‘ona vodiysining asosiy tarixiy va me’morchilik yodgorliklari:

1. 
   Xudoyorxon saroyi (1870 y.);
   
2. 
   Rishtlik masjidi (1913 y.);
   
3. 
   Jome masjidi va minorasi (1809 y.);
   
4. 
   Mulkobod masjidi (1913 y.);
   
5. 
   Said Ahmadxoji madrasasi (XIX asr boshlari);
   
6. 
   Chokar masjidi (1911 y.);
   
7. 
   Xuja Magiz maqbarasi (XVIII asr);
   
8. 
   Mullo Dirgiz madrasasi (XX asr boshlari);
   
9. 
   Axsikent qadimiy shaharchasi (eramizdan avvalgi II asr).