Samarqand veterineriya meditsinasi instituti “Gumanitar fanlar, jismoniy madaniyat va

Jamiyat  bilan  doimiy  munosabatni  ushlab  turuvchi,  uz-uzini  anglab,  har  bir  harakatini 

muvofiklashtiruvchi shaxsga xos bulganeng muxim va umumiy xususiyat – bu uning faolligidir. 

Faollik (lotincha «actus» - harakat, «activus» - faol so‘zlaridan kelib chikkan tushuncha) shaxsning 

xayotdagi barcha hatti harakatlarini namoyon etishini tushuntiruvchi kategoriyalardir. Bu- usha oddiy 

kulimizga kalam olib, biror chizikcha tortish bilan boglik elementar harakatimizdan tortib, toki ijodiy 

uygonish paytlarimizda amalga oshiradigan mavxum fikrlashimizgacha bulgan murakkab harakatlarga 

alokador ishlarimizni tushuntirib beradi. SHuning uchun ham psixologiyada shaxs, uning ongi va uz-

uzini  anglashi  muammolari  uning  faolligi,  u  yoki  bu  faoliyat  turlarida  ishtiroki  va  uni  uddalashiga 

alokador sifatlari orkali bayon etiladi. 

Fanda inson faolligining asosan ikki turi farklanadi: 

A.  Tashki  faollik-  bu  tashkaridan  uz  ichki  istak-xoxishlarimiz  ta’sirida  bevosita  kurish,  kayd 

qilish  mumkin  bulgan  harakatlarimiz,  mushaklarimizning  harakatlari  o

rkali  namoyon  bo‘ladigan 

faollik. 

B. Ichki faollik – bu bir tomondan u yoki bu faoliyatni bajarish mobaynidagi fiziologik jarayonlar 

(moddalar  almashinuvi,  kon  aylanish,  nafas  olish,  bosim  uzgarishlari)  hamda,  ikkinchi  tomondan, 

bevosita  psixik  jarayonlar,  ya’ni  aslida  kurinmaydigan,  lekin  faoliyat  kechishiga  ta’sir  kursatuvchi 

omillarni uz ichiga oladi. 

Har qanday faoliyat odamlarning bir-birlari bilan til topishishni,bir-birlariga turli xil ma’lumotlar 

o`zatishni,fikrlar almashinuvi kabi murakkab hamkorlikni talab qiladi.  SHuning  uchun  ham  har  bir 

shaxsning jamiyatda tutgan o`rni, ishlarining muvoffaqiyati, obro`si uning muloqotga kirish qobilyati 

bilan bevosita bog`liq. 

SHaxslararo  muloqot  jarayoni  juda  murakkabdir.  B.F.Pariginning  yozishicha,  «muloqot 

shunchalik ko`p qirrali jarayonki, unga bir vaqtning o`zida quyidagilar kiradi» 

Individlarning o`zaro ta’sir jarayoni 

 Individlar o`rtasidagi axborot almashinuvi jarayoni 

Bir shaxsning boshqa bir shaxsga munosabati jarayoni  

---

24 

 

Bir kishining boshqalarga ta’sir ko`rsatish jarayoni. 

Bir-birlariga hamdardlik bildirish imkoniyati  

SHaxslarning bir-birlarini tushinish jarayoni