Samarqand viloyati Kattaqo`rg`on tuman 59-umumiy o`rta ta`lim maktab biologiya fani o`qituvchisi Ochilov Shoxruxning Innovatsion ped texnologiyalar asosida

6-Slayd Ozuqaviy ahamiyati Zamburug`larning ba`zi birlari oqsil va azotli moddalarga boy bo`ladi. Shuning uchun odamlar tomonidan ular iste`mol qilinadi. Shampinion, Smorchok, Djodevik, Belli grib va boshqalar. Zamburug`lar qishloq xo`jaligida ham ahamiyatga ega.

Djodevik Qo`ziqorin`
7-Slayd Qishloq xo`jaligidagi ahamiyati O`simliklar ildizida mikorizalar bo`ladi. Grekcha: Miks – ildiz, ridza – zamburug. Zamburug`lar ildizining tashqi tomonida joylashgan bo`lsa, ektotrof, ildizining ichki organlarida joylashgan bo`lsa, endotrof mikroriza deyiladi. Mikrorizalarning ahamiyatini 1881 – yilda rus olimi Kamenskiy aniqlagan. Mikrorizalar o`simliklar ildizini vitaminlar bilan masalan: B<sub>1</sub> bilan ta`minlab turadi. B₁ vitamin o`simlik ildizining o`sishiga yordam beradi. Mikrorizalar moddalarni eriydigan holga keltiradi. Ularning ba`zi birlari havoda erkin azotni yutish xususiyatiga ega. Shu bilan o`simliklarni azot bilan ta`minlab, yerni azot bilan boyitadi
.



Zamburug`larning sanoatda axamiyati kattadir. Masalan achitqi zamburug`i Sacsharomycetes glyukozani etil spirtiga aylantiradi. Po`kak zamburug`idan bo`yoq moddasi olinadi.

Achitqi zamburug`I Po`kak zamburug`i
Zamburug`ning axamiyati bilan birga ularning zarari ham bor. Parazit zamburug`i qishloq xo`jaligida juda katta zarar keltiradi. Masalan: Bazidiomitsetlar sinfiga zamburug`lari sinfiga kiruvchi qora kuya zamburug` (Golovnya) Ustilago hamda zang zamburug`i (rjavchina) Puccinia 1932 y qishloq xojaligida 300 mln so`mlik zarar yetkazgan. Bu zamburug`lardan qutulish yo`li qorakuya va zang zamburug`iga chidamli o`simlik navlarini yetkazish, ekin ekiladigan dalalarni begona o`tlardan tozalash, urug`ini dorilab ekish.

1. bug`doy chang qorakuyasi 2. Suli chang qorakuyasi 3. Jo`xori bo`rtma qorakuyasi
4. Sog` bug`doy boshog`I 5. Bug`doy qattiq qorakuyasi
2Xaltachli zamburug`-Askomisetlarmitsetlar sinfiga shoxkuya parazit holatda g`alladosh o`simliklarida uchraydi
Zamburug`larning tibbiyotda ham axamiyati kattadir. Masalan: shoxkuya (qoramux) Claviceps purpurea. Bu zamburug` parazit holatda g`alladosh o`simliklarida uchraydi. Xaltachali zamburug`ga kiradi. Tarkibida ergotin gruppasiga kiradigan bir qancha alkoloidlar bor. Bu zamburug`dan tayyorlangan ekstrakt genekologiya praktikasida qon to`xtatishda ishlatiladi. Shokxuya alkolodi mushaklarni qisqartirish xususiyatga ega.
Oomitset suvda yashovchi saprofit quruqlikda yashovchi parazit kartoshkada fitoftora kasalliguni keltirib chiqaradi
Odamda uchraydigan zamburug`li kasalliklarBosh terisi qo`ziqorini birinchi belgisi kepak.Qichishish va ko`p miqdorda tozalanish kuzatilsa simptom yanada aniqlanadi.Og`ir shakllarda xo`rrozlar bo`lib, atrofida soch tushib ketadi.
Eng ko`p tarqalgan turlari: Trikofitoz Miksosporoz Favus

Bosh zamburug` kasalligi Teri koksidimikoz
Oyoqlarda barmoqlar orasiga ta`sir ko`rsatadi.Teri ustida qizarish,tozalash paydo bo`ladi.Qichishishi boshqa kasallik sababi ham bo`lishi mumkin.Tirnash xususiyati shubhali hisoblanadi,akasriyati zamburug`li kasallik hisoblanadi
Qo`lda barmoqlar va tirnoqdan qizarish va tozalash boshlanadi.Zambug`lar tomonidan chaqirilgan bo`lsa,tirnoq shakli o`zgarib,oq ,sariq rangli yoriqlar paydo qiladi