41-rasm. Hayvonlarda himoya rangi:
- yashil chigirtka;
- odimchi qurt;
- kvaksha baqasi;
- kuropatkaning
yozgi qiyofasi;
- kuropatkaning
qishki qiyofasi;
- tentakqush;
- gornostayning
yozgi qiyofasi;
8- qishki qiyofasi.
deb ataluvchi baliq suv o‘simliklarini eslatadi (42-rasm). Ayrim ikki pallali molluskalar shakli suv o‘simliklarining kurtak- lariga o‘xshash bo‘ladi. Malayada tarqalgan kallima kapalagining qanotlari shakli, naqsh va tomirlari bargga o‘xshash bo‘ladi.
Ogohlantiruvchi rang. Ba’zi hayvonlarning tashqi ko‘rinishi rang-barang bo‘lib, ko‘zga yaqqol tashlanadi. Tillaqo‘ng‘iz, tugmachaqo‘ng‘iz, qovog‘ari, tukli ari, ko‘pgina kapalaklar, «do‘st-dushman» ko‘ziga yaqqol tashlanib, o‘z ranglari bilan ularni «ogohlantiradilar». Odatda bunday ogohlantiruvchi rangga ega hayvonlarning dushmanlardan himoya qiladigan qo‘shimcha vositalari mavjud. Ularning xususiy himoya vositalariga tanada ishlab chiqariladigan qo‘lansa hidlar, zaharli suyuqliklar, tananing tuklar bilan qoplanganligi,nayzalar va hokazolar kiradi. Masalan, xonqizi qo‘ng‘izi zaharli suyuqlik ajrat- gani uchun qushlar ularni cho‘qimaydilar.
Mimikriya.Ba’zihollardadushmanlaritomonidanko‘pqiriladiganhayvonlartanasiningrangi, shaklibilan «ogohlantiruvchirangli» organizmlargataqlidqiladi.
Kushandalaritomonidanko‘pqiriladiganhimoyasizhayvonlarning «ogohlantiruvchirangli» kamqiriladiganorganizmlargataqlidqilishimimikriyahodisasidebataladi
Ba’zi bir pashshalarning va ayrim kapalak turlarining rang jihatdan arilarga, suvaraklarning tugmachaqo‘ng‘izlarga o‘xshashligi, zaharsiz ilonlarning zaharli ilonlar rangida bo‘lishlari mimikriya hodisasiga misoldir (101- rasm).
Do'stlaringiz bilan baham: |