Sana 9-sinf Adabiyot 1-dars Dars mavzusi: Ruhiy kamolot vositasi

V. Uyga vazifa. 90-91-betlar.

VI. Baholar tahlili.
O’IBDO’ ___________
Sana___________Adabiyot 9-sinf 22-dars

Dars mavzusi: Xoja ijodi. Hikoyat.
Darsning maqsadi:
1.Ta’limiy maqsad: o’quvchilarga yangi mavzuni tushuntirish
2. Tarbiyaviy maqsad: o’quvchilarga vatanparvarlik tarbiyasini berish .
3. Rivojlantiruvchi maqsad: O’quvchilarning bilim va tafakkurini o’stirish, bilim olishga bo’lgan qiziqishini oshirish, mustaqil fikrlashga o’rgatish.


Axborot bilan ishlash kompetensiyasi:
mavjud axborot manbalaridan (kitob, ommaviy axborot vositalari, internet, lug‘at, ma’lumotnomalar, (audio-video yozuv), telefon, kompyuter) foydalana olish va ulardagi materiallarga munosabat bildirish.


O‘zini-o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:
shaxs sifatida ma’naviy, ruhiy va intellektual kamolotga intilishni ehtiyojga aylantira olish;


Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:
jamiyatda bo‘layotgan voqea, hodisa va jarayonlarga daxldorlikni his etish va unda faol ishtirok etish;


Milliy va umummadaniy kompetensiya:
badiiy adabiyot va san’atda aks etgan vatanparvarlik, insonparvarlik g‘oyalarini, umuminsoniy va milliy qadriyatlar tasvirini anglash, ulardagi go‘zallik va ezgulikdan o‘rnak olishga intilish, yovuzlik va xunuklikdan nafratlana olish.
Darsning usuli: an’anaviy.
Darsning jihozi: darslik, tarqatmali savollar.
Darsning borishi.

I. Tashkiliy qism: a) o’quvchilar bilan salomlashish:
b) davomatni aniqlash:
v) she’riy daqiqa.
II. O’tgan mavzuni so’rash.
a) yakka tartibda (tarqatmali savollar asosida)
b) ommaviy tarzda (uy vazifasi nazorati)

III. Yangi mavzu bayoni.
HIKOYAT

Ayturlarkim, Sulaymon alayhissalomg‘a pashsha1 kelib yeldin shikoyat qildi, aydi: yel jihatidin bir lahza bu olamda farog‘at bila ucholmon, rizqimiz uchun bisyor tashvishga qolibmiz. Yel saning farmoningda turur, hukm qilg‘ilkim, bizg‘a mazohim2 bo‘lmasun. Sulaymon alayhissalom aydilar: san so‘zingni arz qilding, emdi yeldin so‘rag‘aylukkim, ul ne so‘z der. Yelni chaqirdilar. Yel kelgach, pashsha

qochib ketti, har necha qaradilar, mavjud bo‘lmadi. Sulaymon alayhissalom aydilar: adolat qoidasi butururkim, dodxoh3 muddai-yu muddao alayh4 ikkisini barobar turg‘uzub so‘romoq kerakdur, har so‘zlari bo‘lsa bir-bir aytg‘oylar, to hokim alarning so‘zin bilib hukm qilg‘oy.
G‘AzAL
Bo‘l adolat masnadi5 uzra Sulaymoni zamon,

Toki sandin mustafid6 o‘lg‘ay bari ahli jahon.

Gar Sulaymondek bo‘lub xalq ichida qilsang maosh,
Bilki, farmoningda bo‘lur olam ichra ins-u jon.
Gar rafiq o‘lsa bu tavfiq-u1 muyassar bo‘lsa adl,
Shaksiz o‘lur ul kishining manzili bog‘i jinon2.
Yaxshi avsof3 ila qil ushbu jahon ichra suluk4,
To saning avsofing o‘lg‘ay olam ichra doston.
Ayturlarkim, bir jamoat xaloyiq bir kishtiga5 minib daryoga kirib erdilar. Nogoh bir muxolif yel turub, ul kishtini daryoga g‘arq qildi. Ul jamoatdin bir kishi taxtaga yobushub qirg‘oqqa chiqti va g‘arq bo‘lmoqdin xalos bo‘ldi. Ondin so‘ng o‘zini bir obodonlikka yetkuroy deb borur erdi. Nogoh ko‘rdikim, yiroqdin bir shaharning qarosi ko‘rundi. Ul tarafga jahd qilib borg‘ondin so‘ng ko‘rdikim, ul shahar ning jami’ odamlari chiqibdurlar va uni ko‘rgandin so‘ng uning tara‾ga kela boshladilar. Alqissa, bu kishini eltib hammomga kiyurib, podshohona liboslar kiydurub, otga mindurub, o‘ng-so‘lindin beklar va arkoni davlat ko‘runush qilib, eltib, ta’zim va takrim6 birla taxt ustida o‘lturgizdilar. Taqi podshohona osh kelturub, shulonlar tortdilar. Ondin so‘ng arkoni davlat va beklar haram sari ishorat qildilar. Ul kishi taxt din tushub, haramga mutavajjih bo‘ldi7… (Shu tariqa to‘rt kun o‘tdi) Hosilkim, to‘rtinchi haramga ishorat qilg‘onda borib ko‘rdi, bir hurili qoyi yori sohib jamol, farxundafol8, noz masnadida sarafroz va husn taxtida sarvnozdek bo‘lub o‘lturubdur. Aning birla suhbati bisyor xush keldi. Andin so‘rdikim: ey yori aziz, dilpazir1 va ey dilraboyi nogu zir2, man faqir kishi erdim, o‘z hojatim uchun bir jamoa xaloyiq birlan bir kishtiga minib, safar ixtiyor qilib erdim. Nogoh muxolif yel kishtini g‘arq qilib erdi.
Ul jamoa barcha halok bo‘ldilar va man salomat qutulib, bu diyor ga tushtum ersa, bu turluk davlat manga muyassar bo‘ldi. Hech bilmasmankim, bu ne holdur. Bu mushkulni mang‘a hal qilg‘il. Ul pari chehra aydi: bu xaloyiqning dasturi3 budurkim, har yilda saningdek bir g‘arib kishini podsho qilurlar va tarixini yozib saqlarlar. Yilkim tamom bo‘ldi ersa, ul kishini kishtiga solib, bir jaziraye4 bordur, eltib, ul jazirada qo‘yarlar. Taqi kelib, borcha xalq chiqarlar shahardin, dag‘i istarlar: har qayda bir saningdek g‘aribni toptilar ersa keltirurlar. Dag‘i oni yana bir yilg‘acha podshoh qilurlar. Har yilda bularning dasturi buturur.
...Filhol hukm qildikim, me’morlar va ustolar borib ul jazirada bir shahri-maqbul bino qil dilar. Andog‘ ehtimom qildilarkim5, olti oyda ul shahrning qal’a va bozor va evlari tamom mukammal bo‘ldi. Andin so‘ng muxtari’ot6 birla xazoyin va dafoyin7 va haramlarni daf’a-daf’a8 ul shaharga yibordi. Uch oyda har matoki bor erdi, bu shahardin ul shaharga yibordi... Barcha xaloyiq o‘tru kelib, yuz shavq-zavq birlan ani eltib, masnadi aysh farog‘ ustida o‘lturg‘uzdilar va to tirik erdi, ul gulruh parichehralar birlan umr o‘tkardi.