Санъати тарихи синай монастири — дунёдаги энг қадимги ва бугунги кунга қадар фаолиятини тўхтатмаган христиан монастирларидан бири

Везлдаги Сен-Мадлен черкови колоннаси капители. XII аср

Везлдаги Сен-Мадлен черкови тимпани лавҳаси. XII аср

Франция черковларида сақланиб қолган маҳобатли деворий сурат намуналари маҳаллий мактабларни йирик гуруҳларга бўлиш имкониятини беради. Биринчиси, нисбатан кенг тарқалган бўлиб, оч фон, кенг горизонтал тасмалар тарзида жойлашуви, бўёқ тонларининг бўғиқлиги (деярли кўк рангнинг мустаснолиги), кескин контур чизиқлари ва шаклни хажмсиз ифодаланиши билан ажралиб туради. Бу каби фрескалар Франциянинг ғарбий ва марказий худудларда – Турен, Пуатье, Беррида учрайди. Иккинчи гуруҳга кўк фон, ёрқин ва ранг-баранг ранглар мажмуи хос. Унда Клюни аббатлигидан келувчи византия санъатининг таъсири сезилади. Мазкур гуруҳга кирувчи деворий суратлар Франциянинг шарқида – Бургундияда ҳамда жунуби-шарқий ҳудудларда кўп учрайди. Овернда ҳам византия анъаналари таъсири кўриш мумкин, бироқ уларда тўқ фонлар устунлик қилади. Пиреней маҳобатли рангтасвирида эса Испаниянинг роман рангтасвири билан яқинлик намоён бўлади. Мактабларнинг худудий чегараси аниқ белгиланмаган. У ёки бу гуруҳдаги асарлар битта меъорий иншоотда ёнма-ён жойлашиши мумкин.

• Франция черковларида сақланиб қолган маҳобатли деворий сурат намуналари маҳаллий мактабларни йирик гуруҳларга бўлиш имкониятини беради. Биринчиси, нисбатан кенг тарқалган бўлиб, оч фон, кенг горизонтал тасмалар тарзида жойлашуви, бўёқ тонларининг бўғиқлиги (деярли кўк рангнинг мустаснолиги), кескин контур чизиқлари ва шаклни хажмсиз ифодаланиши билан ажралиб туради. Бу каби фрескалар Франциянинг ғарбий ва марказий худудларда – Турен, Пуатье, Беррида учрайди. Иккинчи гуруҳга кўк фон, ёрқин ва ранг-баранг ранглар мажмуи хос. Унда Клюни аббатлигидан келувчи византия санъатининг таъсири сезилади. Мазкур гуруҳга кирувчи деворий суратлар Франциянинг шарқида – Бургундияда ҳамда жунуби-шарқий ҳудудларда кўп учрайди. Овернда ҳам византия анъаналари таъсири кўриш мумкин, бироқ уларда тўқ фонлар устунлик қилади. Пиреней маҳобатли рангтасвирида эса Испаниянинг роман рангтасвири билан яқинлик намоён бўлади. Мактабларнинг худудий чегараси аниқ белгиланмаган. У ёки бу гуруҳдаги асарлар битта меъорий иншоотда ёнма-ён жойлашиши мумкин.