Sanoat iqtisodiyoti

SANOAT IQTISODIYOTI

205- guruh talabasi: Nazarov Nizomaddin

O’qituvchi: Sabirova Oysuluv

Mavzu: Fond sig’imi va qaytimi. Ularning iqtisodiy samaradorligi.

• Mavzu: Fond sig’imi va qaytimi. Ularning iqtisodiy samaradorligi.
• Reja:
• 1. Sanoat ishlab chiqarishning asosiyfondlari.
• Ularning iqtisodiy mohiyati va ahamiyati.
• 2.Asosiy fondlardan foydalanish ko’rsatkichlari.
• Fond qaytimi va sig’imi.

3. Ularning samaradorligini oshirish yo’llari.

 Korxonalarning asosiy fondlari– ishlab chiqarishga uzoq xizmat qiladigan, oʻz natural buyum shaklini uzoq vaqt oʻzgartirmagan holda ishlab chiqarish jarayonida bir necha bor qatnashadigan mehnat qurollari va vositalari. Odatda Asosiy fondlarga ishlab chiqarishda bir yildan ortiq xizmat koʻrsatadigan mol-mulk kiritiladi.

•  Korxonalarning asosiy fondlari– ishlab chiqarishga uzoq xizmat qiladigan, oʻz natural buyum shaklini uzoq vaqt oʻzgartirmagan holda ishlab chiqarish jarayonida bir necha bor qatnashadigan mehnat qurollari va vositalari. Odatda Asosiy fondlarga ishlab chiqarishda bir yildan ortiq xizmat koʻrsatadigan mol-mulk kiritiladi.
• Asosiy ishlab chiqarish fondlaridan foydalanishning turli xil ko’rsatkichlari mavjud bo’lib, ularni shartli ravishda ikki guruhga bo’lib o’rganamiz:

-Umumlashtiruvchi va qiymat ko’rsatkichlari, ya'ni ular asosiy fondlarning turli guruhlarda dinamika va statistik baholashda, tahlil qilishda va zaxiralarni aniqlashda foydalaniladi.

• -Xususiy va natural ko’rsatkichlar, ya'ni ishlab chiqarish fondlarining faol qismi- ishchilar, mashina va jixozlardan foydalanish darajasini ifodalaydi.

Asosiy fondlarni takror ishlab chiqarish, rejalashtirish, hisob-kitob qilish, ulardan foydalanishning samaradorligini ifodalash uchun juda ko’p ko’rsatkichlar kerak bo’ladi. Ularni bir nechta guruhlarga bo’lish mumkin:

• Asosiy fondlarni takror ishlab chiqarish, rejalashtirish, hisob-kitob qilish, ulardan foydalanishning samaradorligini ifodalash uchun juda ko’p ko’rsatkichlar kerak bo’ladi. Ularni bir nechta guruhlarga bo’lish mumkin:
• - asosiy ishlab chiqarish fondlarining qiymatini ifodalovchi ko’rsatkichlar;
• -ulardan foydalanish darajasini,ularning samaradorligini ifodalovchi ko’rsatkichlar;
• - ishlab chiqarish fondi bilan qurollantirish darajasini ifodalovchi ko’rsatkichlar;
• -integral ko’rsatkichlar;
• Bu ko’rsatkichlar tizimida ayniqsa, fond qaytimi ko’rsatkichi va fond sig’imi ko’rsatkichi alohida o’rin egallaydi.