Sanoat korxonalarida asosiy ishlab chiqarish fondlarining jismoniy va

Korxonaning pul mablag‘lari – korxonaning naqd va naqdsiz ko‘rinishda 
to‘plangan pullari. Ba’zida pul mablag‘lariga qo‘shimcha yuqori likvidli qimmatli 
qog‘ozlar ham kiritladi. 
Foydani qayta investitsiyalash – bu o‘z faoliyatini kengaytirayotgan 
korxonani moliyalashtirishning eng qulay va nisbatan arzon shakli. 
Moliyalashtirishning tashqi manbalarini xususiyatlari quyidagilardan iborat: 
1. Jalb qilingan investitsiyalar:
- investorni yuqori foyda va korxonaning o‘zi qiziqtiradi;
- investor qachondir investitsiyadan voz kechish maqsadiga ega bo‘lishi 
(bo‘lmasligi) mumkin;
- investor mulkining ulushi uning investitsiyalarini korxonaning barcha 
kapitaliga nisbatidan aniqlanadi.

---

41 
2. Qarzli investitsiyalar:
- korxona kontrakt bo‘yicha qarz summasini qaytarish majburiyatini oladi;
- qarz olingan shartlarga muvofiq tarzda so‘ndirilishi kerak;
- korxona olingan qarz uchun foizlar to‘laydi;
- korxona kreditor uchun zarur va maqbul kafolatlarni beradi;
- agar kredit muddatlarida qaytarilmasa, kreditor kafolatlarni olib qo‘yishi 
mumkin;
- qarz summasi qaytarilganidan so‘ng kreditor odidagi majburiyatlar 
to‘xtaydi.
Moliyalashtirish strategiyasi amalga oshirilayotganda, turli xil manbalardan 
mablag‘larni taqdim qiluvchi, quyidagi moliyaviy vositalar (moliyalashtirish 
sxemalari) qo‘llaniladi:
- moliyaviy investorga ulushni sotish;
- strategik investorga ulushni sotish;
- venchurli moliyalashtirish;
- qimmatli qog‘ozlarni ommaviy taklif qilish (IPO);
- qimmatli qog‘ozlarni yopiq (xususiy) joylashtirish;
- horijiy moliya bozorlariga chiqish;
- bank kreditlari, kredit liniyalari, ssudalar;
- tijorat (tovar) krediti;
- davlat krediti (investitsion soliq krediti);
- obligatsiyali qarz;
- loyihaviy moliyalashtirish;
- eksport operatsiyalarini sug‘urtalash;
- lizing;
- franchayzing;
- faktoring;
- forfeyting;
- grantlar va hayriya badallari;
Barterli kelishuv 

---

42 
- tadqiqotlar va ishlanmalar to‘g‘risida kelishuv- 
lar;
- davlat tomonidan moliyalashtirish;
- veksellarni chiqarish;
- o‘zaro hisob-kitoblar;
- barter;
- boshqalar.