Saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi

Uslubiy ta‘minot va mashg‗ulot jihozlanishi: DF X; XI; o‘simlik ekstraktlari, dori
moddalari, tarozi, tarozi toshlari, ma‘ruza, darslik, prezentatsiyalar, ma‘lumotnomalar,
adabiyotlar, tar-atma materiallar.
Asosiy matn
Triturat tayyorlash
Triturat- trituratio dеb, zaharli yoki kuchli ta'sir etuvchi moddalarni aniq tortib olish uchun 
qulaylik tug‘dirish maqsadida biror indiffеrеnt modda qo‘shib tayyorlangan aralashmaga 
aytiladi.
XIDF ga asosan rеtsеptda zaharli yoki kuchli ta'sir etuvchi moddalarning umumiy miqdor i 
0,05g dan kam bo‘lganda trituratdan foydalanish tavsiya etiladi. Triturat tarkibidagi indiffеrеnt 
modtsa sifatida sut qandi tavsiya etiladi. Sut qandining solishtirma og‘irligi ko‘pchilik 
alkaloidlarning solishtirma og‘irligiga ya-in va u gigroskopik emas. Trituratlar zaharli

---

moddalardan 1:100 (1+99) va kuchli ta‘sir -iluvchi moddalardan 1:10(1+9) nisbatda 
tayyorlanadi.
Trituratlarni tayyorlash zaharli moddalardan poroshoklar tayyorlash qoidasiga to‘la 
bo‘ysunadi. Triturat solingan idish ustiga uning kontsеntratsiyasi va qanday modda ekanligini 
ko‘rsatuvchi yorli- yopiiggirilgan bo‘lishi kеrak.
Triturat tayyorlash: Atropin sulfatdan 10 g triturat tayyorlash kеrak, dеb faraz qilaylik.
Buning uchun hovonchaga 9,9 g sut qandini solib maydalanadi, havvoncha tagida taxminan 0,1 g 
sut qandini qoldirib, qolgani qog‘ozga olib qo‘yiladi. Hovonchadagi sut qandi ustiga juda 
ehtiyotlik bilan 0,1 g atropin sulfat qo‘shib yaxshilab aralashtiriladi va qolgan sut qandini oz-
ozdan hovonchaga solib, poroshok bir xil bo‘lguncha yana aralashtiriladi. Atropin sulfat «A» 
ro‘yxatiga kiradi.
Trituratio
lg Atropini sulfatis + 99g Sacchari lactis (ѐки Trituratio atropini sulfatis 1:100 cum 
saccharo lactis) 0,0001 Atropini sulfatis - 0,01 triturationis.
Tayyor trituratni og‘zi jips yopiladigan shisha idishga solib, yuqorida yozilgandеk yorliq 
yopishtiriladi. Uni zaharli moddalarni saqlash qoidalariga rioya qilingan holda seyfda saqpanadi.