Sattarova Barnoxon Nabiyevna Farg‘ona politexnika instituti O‘zbekiston Annotatsiya

Maxsus son: “EKOLOGIYA VA EKOLOGIK TA'LIM MUAMMOLARI”
321
AMALIY VA TIBBIYOT FANLARI ILMIY JURNALI
tizimini tuzadi, bu deyarli bozorda ham, sanoatda keng yoyilgan yo‟llardan biridir. 
Lekin, hozirgi zamon fan, texnika va texnologik jarayonlarning eng 
qulay va samarador tizimi shunday bo‟lishi lozimki, buning natijasida mahsulot ishlab chiqaruvchiga 
nisbatan hech qanday ta‟sir etmasligi lozim. 
Quyidagi 1-jadvalda mahsulotlarning turlari bo‟yicha beriladigan tegishli sertifitkatlar nomlari 
keltirilgan. 
1-jadval. Ayrim sertifikat turlari 
Import va eksport tovarlarni sertifikatlash 
Xavfsizligi shart bo‟lgan tovarlar 
Muvofiqlik sertifikati 
Inson sog‟lig‟i uchun xavfli bo‟lgan 
tovarlar 
Gigienik sertifikat 
O‟simlik va o‟simliklardan olinadigan 
tovarlar 
Fitosanitar sertifikati Ekologik 
sertifikat 
Metallom va qurilish materiallarlari 
Radiasion nazorat sertifikati Ekologik 
sertifikat 
Rudalar, konsentratlar, rangli va qora 
metalllar va ulardan olinadigan 
mahsulotlar 
Kimyoviy tarkibi bo‟yicha sertifikat 
Ekologik sertifikat 
Hayvonlar va ulardan olinadigan 
mahsulotlar 
Veterinar sertifikati Ekologik sertifikat 
Tashqi savdo va xalqaro iqtisodiy aloqalar nuqtai nazaridan sertifikatlash faoliyati mustaqil bo‟lishi 
alohida ahamiyat kasb etadi. Shunday sertifikatlashtirishni boshqaruvchi idora standartlashtirish 
idoralari hamda tijorat tashkilotlari yoki davlat maqsadlari bo‟lishi mumkin.
Respublikamizda amal qilayotgan milliy sertifikatlash tizimi eng avvalo aholini manfaatlarini, 
xavfsizligini ko‟zlagan holda tuzilgandir. Mahsulotlarning sertifikatlashning maqsadi mahsulot narxini 
baland qilib qo‟yish bo‟lmay, balki sifatli mahsulotga oluvchilarning diqqatini jalb qilish va savdo 
ko‟lamini oshirish hisoblanadi. 
Ayrim ishlab chiqaruvchilar, mutaxassislar bugungi kunni o‟ylab, mahsulotlarimiz shundoq ham 
ketmoqda, sertifikatlashninng nima hojati bor deyishi mumkin. Ishbilarmonlar faqatgina bugungi kun 
bilan yashasa, xalqaro savdo-sotiq ishlarini yo‟lga qo‟yishda ular katta xatoga yo‟l qo‟ygan bo‟lishadi. 
Bu, kechirarli holat emas, chunki hozirgi jamiyatimiz a‟zolari faqat arzoniga uchadigan emas, balki 
huquqiy ongi kun sayin yuksalib borayotgan, bozordagi raqobatdan unumli foydalanadigan, 
“Iste‟molchilar huquqini himoya qilish” va “Oziq-ovqat mahsulotlarini sifati va xavfsizligi” 
to‟g‟risidagi qonunlar bilan himoyalangan kishilardir. 
Sertifikatlashning asosiy maqsadi belgilangan talablarga to‟g‟ri kelmaydigan sifatsiz mahsulotlardan 
iste‟molchilarni himoya qilish hisoblanadi. 
Dastavval, xavfsizlikni ta‟minlash, sog‟liqni muhofaza qilish va atrof-muhitni asrash faoliyatlari bilan 
bog‟liq bo‟lgan hollardagi masalalar ko‟rilib, birinchi navbatda shu sohalarga tegishli talablarga javob 
beradigan mahsulotlar sertifikatlash uchun tanlanadi. Bular har xil ro‟zg‟or elektr mashinalari, 
apparatlari va asboblari, transport vositalari, siqilgan gazlar va suyuqliklar uchun ishlatiladigan idish 
va apparatlar, portlovchi hamda o‟ta xavfli vositalar va boshqalar. Xuddi mana shu xildagi mahsulotlar 
birinchi navbatda milliy va xalqaro miqyosdagi sertifikatlash uchun ob‟ekt hisoblanadi [3; 40-41-b]. 
Milliy miqyosda sertifikatsiyalanuvchi mahsulot nomlari bir mamlakat doirasida bir necha yo‟llar 

---