Savod o'rgatish darslarda o'quvchilari ongli o'qishga o'rgatishshayboniylar davrida me’morchilik tarixi

4. Tillakori madrasasi. Bu madrasa Samarqandda qurilgan va u Registon majmuasini tashkil etuvchi binolarning eng singgisidir. Bu madrasa irnida ilgari Mirzoyi karvonsaroyi deb atalgan karvonsaroy mavjud bilgan. Bu karvonsaroy Ulug’bek davrida qurilgan edi. Madrasa 1646-47 yillarda Samarqand shokimi YAlangtishbiy Bashodir Otaliq shukmronligi davrida madrasa va jome masjid sifatida qurilgan. Jome masjud shovlining g’arbiy qismida joylashgan, unga g’arbiy tomondagi ark orqali kirilgan. Masjidda marmar naqshli meshrob va ing tomonda marmar Zina bilan kitariladigan minbar mavjud bilgan. Masjidning ichki qismi isha davrda oltin suvi yuritilgan naqshlar bilan bezatilgan edi. Dastlab bu madrasa «Kichik madrasa» deb atalgan. Lekin uning ichida oltin naqshlarning kip ishlatilgani bois uni «Tillakori madrasasi» deb atay boshlaganlar. Madrasaning asosiy peshtoqi XIX asr boshlaridagi zilzila paytida qulab tushgan. 1885 yilda u qayta ta`mirlangan va undagi ilgari oltin suvi yuritilgan naqshlarning kipchiligi oddiy biyoqlar bilan almashtirilgan. Natijada madrasa o’zining ilgarigi jozibasini yiqotgan. 1930- yilda madrasa ichida laboratoriya tashkil etilgan va u ilgarigi biyoqlarning tarkibini o’rganish bilan shug’ullangan. Ikkinchi jashon urushidan keyin bu madrasa yana qaytadan ta`mirlangan va bunda bezaklaridagi oltin naqshlar qayta tiklangan.
5. SHerdor madrasasi. Bu madrasa Registon me`moriy majmuasi tarkibiga kiradi va Ulug’bek jome masjidi irnida 1619-36 yillar davomida Samarqandning isha davrdagi shokimi YAlangtish Bashodir Otaliqning farmoni bilan bunyod etilgan. U Ulug’bek madrasasi qarshisida joylashgan va O’rta Osiyoda isha davrda mavjud bilgan «qish» me`moriy uslubda qurilgan. Madrasa ikki qavatli bo’lib, tig’ri tirtburchak shaklga ega. Madrasa irtasida shovli mavjud va atrofida shujralar qurilgan. Madrasaning toldingi qismida katta peshtoq bor. Peshtoqning oldingi qismida yuqorida tomshabinning diqqatini tortadigan surat ishlangan: qizg’ish rangdagi sher oq kiyikni quvlamoqda. SHer orqasidan quyosh kirinib turibdi va u odamning yuzi shaklida tasvirlangan. Bu badiiy kompozitsiya yashil fonda ishlangan va oq gullar ham barglar bilan bezatilgan.
Asosiy peshtoqning uzunligi 12,5 m. SHar ikki tomonda minora mavjud va ularning balandligi 31 m. Madrasaning peshtoqi ichki qismida YAlangtish Bashodirning sha`niga atalgan she`r joy olgan. Undan uzoqroqda qora fonga oq rangdagi sharflar bilan me`morning ismi sharifi yozilgan «me`mor Abdujabbor». Bu madrasa 1925 yilda qayta ta`mirlangan.
XULOSA
Xulosa sifatida shuni aytish kifoyaki, shayboniylar davriga kelib, temuriylar davridagi kabi ulkan binolar qurilmagan bilsa ham, me`morchilikda yangi-yangi uslublar shakllangan va me`morchilikdagi juda kip muammolar iz echimini topgan