Савол-жавоб indd

39. Демократиянинг ҳамма халқлар ва 
мамлакатлар учун ягона мутлақ андазаси 
мавжудми?
Мавжуд эмас, чунки ҳар бир давлат географик жой-
лашуви, менталитети, миллий қадриятлари жиҳатидан 
фарқ қилади. 
40. Демократиянинг қандай тамойиллари 
бор?
Демократиянинг – халқнинг эркин хоҳиш иродаси, 
ҳокимият тармоқларининг тақсимланганлиги, фуқаро-
ларнинг тенг ҳуқуқли ва инсон ҳуқуқларининг усти-
ворлиги каби тамойиллари мавжуд.
41. Дин нима?
Дин – (араб. ишонч, ишонмоқ) – 1) ижтимоий-маъ-
навий ҳаёт ҳодисаси, илоҳий кучларга ишонч-эътиқод 
асосида шаклланган ғоя ва қарашлар тизими; 2) бор-
лиқни яратувчи ва бошқарувчи олий мавжудот, яъни 
Худога нисбатан муносабат, тасаввур, урф-одат ва ма-
росимлар мажмуидир.
42. Етакчи нима дегани?
Етакчи – бирор йўналишда, бирор юмушни бажа-
ришда йўлбошчилик қилувчи, жамоани аниқ мақсад 
сари етакловчи шахсга айтилади. Шунингдек, бу ту-
шунча бошчилик қилиш, ташкилотчилик қилиш деб 
юритилади. Етакчи етаклаётган жамоа намунали бўли-
ши талаб этилади.
43. Ёшлар ким?
Ёшлар – жамиятдаги ижтимоий-демографик гу-
руҳ, инсон умрининг муайян даврида яшаётган, етук- 

---

27
ликнинг қарор топиши, катталар оламига кириш ва 
унга мослашиш каби ўзига хос хусусиятлар билан тав-
сифланадиган тушунча. Ёшлик чегараси беқарор ва 
аниқ ажратилиши қийин, лекин соҳа мутахассисла-
ри кўпинча уни 15–30 йил билан ўлчайдилар. Ёшлар 
баъзи умумий хусусиятлар билан тавсифланади: улар 
одатда замонавий ва билимли; янги касблар ва янгича 
турмуш тарзига интилувчан; ижтимоий жиҳатдан ҳара-
катчан қатлам. Ёшларда қадриятларни қайта баҳолаш, 
катталарга нисбатан ўзгачароқ, яъни уларда эҳтиёжлар 
ва идеаллар, ахлоқий меъёрлар фаол ўзлашади. Ёшлар 
ўзига хос қадриятларга кўра, мулоқот, меҳнат, истеъ-
мол, ҳордиқ чиқариш каби муносабатлар тизими билан 
фарқланади, бу улар маданиятининг ривожланишига 
олиб келади. Жинси, ёши, маълумотда режаси, касбий 
бандлик соҳаси, маданий-сиёсий манфаатлари ва бош- 
қага боғлиқ ҳолда ёшлар турлари фарқланади. Таълим 
турини танлаш ва уни эгаллаш, меҳнат жараёнига ки-
риш, оилани шакллантириш, касбий жиҳатдан ўсиш ва 
хизмат бўйича илгарилаш кабилар ёшларнинг асосий 
муаммолари бўлиб ҳисобланади. Кейинги йилларда бо-
зор иқтисодиётига ўтиш жараёнида уларнинг касб тан-
лаш, меҳнатига ҳақ тўлаш, иш билан таъминлаш бўйи-
ча қатор долзарб вазифалар юзага чиқди. Ўзбекистонда 
бу борада маънан ва жисмонан соғлом, баркамол ав-
лодни тарбиялашга катта аҳамият берилмоқда. Ёшлар 
(ёш фуқаролар) – ўн тўрт ёшга тўлган ва ўттиз ёшдан 
ошмаган шахслар деб «Ёшларга оид давлат сиёсати 
тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикасининг қонунида 
белгилаб қўйилди.