Сборник V международной

chaqirmaydi.
96

---

Ishning maqsadi 
1-[2-(N-metilaminoetil)]-3,4,6,7-tetrametoksifenantren 
(des-glautsin)-ning 
farmatsevtik jihatdan maqbul tuzlarining sintezini takomillashtirish bilan bog’liq. Glautsin alkaloidining 
galogenli hosilalarini ishlab chiqarishning boshqa usullari, xususan, 1-[2-(N-metilaminoetil)]-3,4,6,7- 
tetrametoksifenantning, ya’ni des-glautsin (seko-glautsin)ning farmatsevtik jihatdan maqbul tuzlarini 
(xloridlar, bromidlar, fosfatlar, sitratlar va boshqalar) ishlab chiqarish usullarining kamchiliklari uzoq vaqt, 
turli organik reagentlar hamda katalizatorning kerakligidir.
Usul va uslublar. 
Usul shundan iboratki, glautsinning farmatsevtik jihatdan maqbul tuzi inert 
sharoitda (subkritik suv muhiti) 200-300°C haroratda suv bilan o ’zaro ta ’sirga kiritiladi. Glautsin tuzi va 
suvning mumkin bo’lgan nisbati (og’irlik qismlari) 1:1-1000. Subkritik suvli muhitda glautsin gidroxloridi 
sintez qilish metodikasi avval glautsin tuzini olish, so’ng inert muhitda uni izomerlashga asoslanadi:
H
М еО
M eO
N .
M e О
U L
n
ch‘
subH^O
M e O - V S
1 н
------
C l
|| 
C l
M
e
 
О 
' '
M eO
O M e
O M e
(+)-Glautsin gidroxlorid
des-glautsin gidroxlorid
0,3 g (0,001 mol) glaucin gidroxloridning 6 ml (0,33 mol) suvdagi eritmasi 10 sm3 hajmli reaktorda 
2 soat davomida 250°C da qizdiriladi. Issiq eritma mexanik aralashmalardan filtrlanadi. Sovutgandan keyin 
hosil bo’lgan kristall cho’kma filtrlanadi va yuviladi. Yashil kristallarning hosil bo’lish unumi 53% (0,16 
g). Shunday qilib, T gacha.
Natija. 
53% unum bilan subkritik suvli muhitda glautsin gidroxloridni des-glautsin tuziga 
izomerizatsiya qilindi. Olingan modda 136-137°C suyuqlanish haroratiga ega yashil rangli kristall shaklga 
ega. YaMR spektr 1Н (CDCl3, 5, м.д.): 3,53 (м., 4Н, 2СН2), 3,82 (с, 12Н, 60СН 3), 4,80 (д, 3Н, 3СН2), 
6,80-7,30 (6Н, arom). 9,53 (kv., 2Н, NH2)IQ spektr, см-1: 1150, 1590, 1600.
Xulosa. 
Farmokologik ahamiyatga ega des-glautsin tuzini subkritik suvli muhitda sintez qilish arzon 
va ekologik toza usul hisoblanib, ushbu metod yordamida glautsinning boshqa tuzlarini ham olish mumkin. 
Ushbu usulning yagona kamchiligi inert muhitning kerakligi bo’lib, argon yoki azot bilan to ’ldirilgan idish 
ostida bajariladi.