Schyot tizimi va ikkiyoqlama yozuv

  
3.4. IKKIYOQLAMA YOZUVNING NAZORAT AHAMIYATI  
Asosida amalga oshirilgan xo’jalik muomalalarining iqtisodiy mazmuni ustidan 
ikkiyoqlama yozuv nazorat o’rnatiladi. Bunda schyotlar korrespondentsiyasidan 
foydalaniladi. Buning uchun «Kassa» schyotini, unga nafaqat muomala raqamlari va 
summalarini, balki har bir muomala bo’yicha korrespondentsiyalanuvchi schyotlar 
nomlarini ham ko’rsatgan holda, ko’rib chiqamiz.
«Kassa» schyoti 
D-t
K-t
Boshlang’ich
100 

---

qoldiq 
4) 
D-t «Mehnatga haqi 
bo’yicha xodimlar bilan hisob-
kitoblar» schyoti
1980
5) 
D-t «Hisobdor shaxsdan
qarz» schyoti
70
6) 
D-t «Hisob-kitob» 
schyoti150
1) 
K-t «Hisob-kitob 2120 
schyoti» schyoti
2) 
K-t 
«Hisobdor 8 shaxs- lardan 
qarz»
schyoti
30
3) 
«Turli
debitorlarning» schyoti
Aylanma
2158
Aylanma
2200
Oxirgi qoldiq
58
Ko’rib turibmizki, «Kassa» schyotining debetiga quyidagi muomalalar yozilgan: 1) 
2120 so’m - hisob-kitob schyotidan pullar kelib tushishi; 2) 8 so’m - hisobdor shaxs 
tomonidan ilgari olingan bo’nakning qaytarilishi; 3) 30 so’m - debitorlardan birining 
qarzi uzilganligi.
Kreditga yozilgan muomalalarning mazmuni quyidagicha: 4) 1980 so’m - ishchi va 
xizmatchilarga ish haqi berilishi; 5) 70 so’m - hisobdor shaxslarga bo’nak berilishi;
6) 150 so’m
- 
sarflanmay qolgan pullarning hisob-kitob schyotiga qaytarilishi.
- 
Endi «Kassa» schyoti bo’yicha muomalalarning navbat raqamlari va 
summalari keltirilib, schyotlar korrespondentsiyasi ko’rsatilmagan ekanligini 
ko’z oldimizga keltiraylik. Tushunarliki, bunday yozuvlar bo’yicha mazkur 
schyotda aks ettirilgan muomalalarning konkret mazmunini aniqlash mumkin 
emas. Demak, muomalalarning iqtisodiy mazmunini nazorat qilish uchun 
ularni schyotda yozish paytida shu schyot bilan ushbu muomalalar bo’yicha 
korrespondentsiyada bo’lgan schyotlar nomini ham keltirish juda muhimdir.