«scientific progress» Scientific Journal issn: 2181-1601 ///// \\\\\ Volume: 1, issue: 6

 
1334 
 
ривожланиши йўналишларини таҳлил қилиш қуйидаги асосий жиҳатларни 
ажратиб кўрсатишга имкон беради: 
1. Дастурий комплексларни инсон фаолиятининг кундалик амалиётига 
оммавий жорий этиш, ДТдан фойдаланувчилар сонини кенгайтириш ва таркибини 
ўзгартириш фойдаланувчиларни ахборот ресурслари билан оператив ўзаро 
таъсирлашишини таъминлайдиган асосий таркибий қисмлардан бири сифатида 
ФИга сифат жиҳатдан янги талабларни қўяди. 
2. Фойдаланиш интерфейсининг қурилиши қуйидаги ўзаро боғланган 
омилларни ҳисобга олинишини талаб қилади:
 инсон-машина ўзаро таъсирлашиши хусусиятлари: мувофиқлик, олдиндан 
билишлик, яхлитлик, дўстоналик, мослик, объектга йўналтирилганлик, 
созланувчанлик, эргономиклик; 
 ДТнинг кўпайтирилувчанлиги: оммавий қўлланиши, кўпайтирилиши, буюртма 
қилиниши, бир марталик ишлатилиши; 
 ФИнинг стандартлаштирилиши ва унификацияланиши илгари сурадиган 
талаблар; 
 маълумотларни матнли ёки график, визуал берлиши шакли; 
 дастурий таъминотнинг функционал йўналтирилганлиги: операцион тизимлар, 
ишлаб чиқиш воситалари, амалий дастурий таъминот, ахборот-таҳлилий 
тизимлар; 
 ишлатиладиган инсон-машина ўзаро таъсирлашиш техник воситалари. 
3. Иловаларни тезкор ишлаб чиқиш мавжуд воситалари махсуслаштирилган 
интерактив воситалар ва тизимлар қўлланадиган ишлаб чиқиш жараёнини 
автоматлаштириш 
асосида 
фойдаланиш 
интерфейсини 
яратиш 
ва 
кастомизациялашни тезлаштиришни таъминлайди. 
Анъанавий тарзда режалаштириш ва қарорларни қабул қилиш учун SGRM 
(Software Growth Reliability Model) – дастурий таъминотнинг ишончлилигини 
ортиши моделлари ишлатилади, уларда ишончлилик тестлаш вақтига 
пропорционал ортиши кўзда тутилади, процессордан фойдаланиш давомийлиги 
ўлчанади. Бунда ишончлиликни ортиши t вақт давомида 

(t) кутиладиган 
хатоликлар сонига боғлиқ равишда (t) узилишлар интенсивлиги атамаларида 
ифодаланади: 
( )
( ),
d
t
t
dt



(1.2) 
t вақт давомидаги хатоликлар сони N(t) қабул қилинади ва хатоликлар 
аниқланиши билан тузатилиши кўзда тутилади. Асосга топилган ва тузатилган 
хатоликлар сони мавжуд хатоликлар сонига пропорционал бўлишини кўзда 

---

www.scientificprogress.uz 
«SCIENTIFIC PROGRESS» Scientific Journal
ISSN: 2181-1601 ///// \\\\\ Volume: 1, ISSUE: 6