Миллий ҳисоблар тизимини тузишнинг асосий тамойиллари: - Қиймат кўринишда ҳисобга олиш
- Икки ёқлама ёзув тизими (ҳисобга олишнинг баланс усули)
- Такрорий ҳисобларни чиқариб ташлаш
- Ресурсларнинг баланслашуви ва фойдаланиш
Иқтисодиётнинг асосий секторлари: - Иқтисодиётнинг асосий тармоқлари:
- Саноат
- Қишлоқ хўжалиги
- Қурилиш
- Транспорт ва алоқа
- Савдо ва умумий овқатланиш
- Бошқа хизмат турлари
- I – Ялпи инвестиция = асосий капиталнинг шаклланиши + заҳираларнинг ўзгариши
- Соф инвестиция = ялпи инвестиция – асосий капитал истеъмоли
- С – пировард (охирги) истеъмол
- С= Ср + Сg
- Cp- уй хўжаликларининг жорий ва узоқ муддатда фойдаланадиган товарлар (хизматлар) истеъмоли
- Сg - давлатнинг жорий истеъмол харажатлари
- NX – соф экспорт (экспорт минус импорт)
- Миллий ҳисоблар тизимининг асосий айнияти:
- Y = C + I + NX
- Номинал ЯИМ
- ЯИМ жорий даврдаги нархларда ўлчанади
- Реал ЯИМ
- ЯИМ базис даврдаги нархларда ўлчанади
- ЯИМ дефлятори = Номинал ЯИМ /
- Реал ЯИМ
- Реал ЯИМ = Номинал ЯИМ /
- ЯИМ дефлятори
- ЯИМ дефлятори –мамлакат миқёсида барча ишлаб чиқарилган товар ва хизматлар ўртача нархининг базис даврга нисбатан ўзгариш динамикасини ифодаловчи индексдир.
- ЯИМ дефлятор кўрсаткичидан фойдаланиб, ўзаро боғлиқликка асосланиб номинал ЯИМ ёки реал ЯИМни аниқлашд мумкин.
- Реал ЯИМнинг аҳамиятли жиҳати унда кўрсаткичлар пул кўринишида эмас, балки ишлаб чиқарилган товарлар ва хизматлар олдинги йилга нисбатан қанча фоизга ўзгарганлигини аниқлаш мумкин.
- ЯИМ – мамлакат миқёсида маълум давр (ой, чорак, йил) давомида ишлаб чиқарилган пировард маҳсулотлар, кўрсатилган хизматлар жами миқдорининг умумлашган қийматидир
- (1+v) ≈ (1+g)*(1+p)
- v – номинал ЯИМнинг %да ўзгариши
- g – реал ЯИМнинг %да ўзгариши
- p – ЯИМ дефляторининг %да ўзгариши
- 2. Ялпи ички маҳсулот (ЯИМ)
Do'stlaringiz bilan baham: |