Seleksiya. Biotexnologiya

Variant 10. Seleksiya. Biotexnologiya.
1. Duragaylashning qaysi metodi natijasida olingan duragaylarda o’zgaruvchanlik kuchli bo’lib, ular yashash sharoitiga tez moslanuvchan bo’ladi?
A) Tur ichidagi formalarni duragaylash. V) Genetik uzoq bo’lgan o’simlik formalarini duragaylash. S) Jo’g’rofik uzoq bo’lgan o’simlik formalarini duragaylash. D) A va S E)A,V,S
2. Turlararo duragaylarning naslsizligini bartaraf qilish metodi kim tomonidan yaratilgan?
A) S.Mirahmedov. V) S.S.Kanash.
S)G.D.Karpachenko. D)P.P.Lukyanenko.
E) I.V.Vavilov.
3. Go’za va bug’doy navlariga gerbitsitga chidamlilik xossasini beruvchi gen kiritilib transgen g’o’za va transgen bug’doy formalari ilk bor qaysi olim tomonidan olindi?
A) A.A. Abdullayev, Sh. Azimova
V) J. Hamidov, R.S.Muhamedov.
S) B.Irisboyev. D) F.Muhammedxonova, S.Jatayev. E) O.Odilova, A.Ikromov.
4. Seleksiya jarayonining samaradorligi ko’p jihatdan nimaga bog’liq?
A) Yangi navlar yaratishda foydalaniladigan boshlang’ich materialning sifatiga.
V) boshlang’ich materialning miqdoriga. S)Boshlang’ich materialning xilma-xilligiga.
D) A va S E)A, V, S.
5. Quyidagi bеrilgan olimlar tomonidan qanday paxta navlari yaratilgan?
1) Sodiq Mirahmеdov 2)Oston Jalilov 3) Nabijon Nazirov 4)A.I.Avtonomov 5)S.Kanash
a)8202 b)Toshkеnt-1 v)2850 g)Yulduz d)Samarqand-3
A)1-a,v, 2-b, 3-g, 4-d, 5- g,d.
V) 1-b, 2-g,d, 3-g,d, 4-v, 5- a.
S) 1-b, 2-a, 3-g,v, 4-d, 5- v.
D) 1-a, 2-b, 3-v, 4-g, 5- d.
Е) 1-b, 2-g,d, 3-g,d, 4-a, 5- v.
6. ........gen yoki genlar yig’indisini maqsadga muvofiq manipulyatsiya qilish .
A) Genlarni klonlash. V) Lizogeniya.
S) Genetik injeneriya. D) Transduksiya.
E) Transformatsiya.
7 . Bir zanjirli RNK molekulasidan qo’shaloq zanjirli DNK molekulasining sintezlanishi nima deyiladi?
A) Timidinkinaza. V) Teskari transkripsiya.
S) Teskari transduksiya. D) Transformatsiya.
E) Ekssiziya.
8. Seleksiya jarayoni uchun birinchi va muhim bo’lgan bosqichini belgilang.
A) Madaniy o’simliklarning turli-tumanligini o’rganish va kolleksiyasini yaratish. V) Yovvoyi va yarim yovvoyi o’simliklarning bir- biridan farq qiluvchi belgilarini o’rganish.Genetik injeneriya asosida irsiy o’zgaruvchanlik doirasini kengaytirish. D) Yovvoyi o’simliklarning turli- tumanligini o’rganish. E) Yangi zot, navlar va shtammlarning belgi va xususiyatlarini o’rganish.
9. Profagni bakteriya genomidan chiqib ketish jarayoni ..... deyiladi.
A) Elektrofarez. V) Vektor konstruksiya.
S) Ekssiziya. D) Timidinkinaza.
E) Transpozaza.
10. G’o’za kolleksiyasini yaratishda o’z hissasini qo’shgan olimlarni belgilang.
A) G. S. Zaysev, D.V. Ter- Avanesyan., I.V. Michurin, G. D. Karpachenko.
V) F.M. Mauyer, A.A. Abdullayev, N.V.Sisin; S) G. S. Zaysev, F.M. Mauyer, A.A. Abdullayev, D.V. Ter- Avanesyan; D)I.V. Michurin, G. D. Karpachenko, N.I.Vavilov.
E). A.I.Avtonomov, N.V.Sisin, G.D.Zaysev, A.A. Abdullayev
11.Vektor konstruksiyasi deganda nimani tushunasiz?
A) Bir zanjirli RNK molekulasidan qo’shaloq zanjirli DNK molekulasining sintezlanishi.
V) Hujayra xromosomalari tarkibiga rekombinatsiyalana oladigan plazmid.
S) Bir hujayra DNK bo’lagining ikkinchi hujayra genomiga funksional aktiv holatda ko’chib o’tishi.
D) Biror ahamiyatga ega DNK bo’lagi kiritilgan plazmida.
E) Hujayraning bo’linishidan hosil bo’lgan, deyarli ixtisoslashmagan hujayralar massasi.
12. DNK zanjirini kesuvchi ferment nomi?
A) Timindinkinaza. V) Endonukleaza. S) Lipaza.
D) Restriktaza. E) V va D.
13.Fag induksiyasi deganda nimani tushunasiz?
A) Bir hujayra DNK bo’lagining ikkinchi hujayra genomiga funksional aktiv holatda ko’chib o’tishi.
V) Profag holidagi bakteriofagning aktiv holatga o’tib litik reaksiyani boshlashi.
S) Induksiya davrida profagning bakteriya genomidan biror genni olib chiqib ketishi.
D) Yot DNK molekulasini vektor plazmida tarkibiga kiritishdan olingan genetik konstruksiya. E) T.J.Y.
14. Vilt kasalligiga chidamsiz g’o’za navini ko’rsating.
A)Toshkent- I; V) AN-402; S) Yulduz;
D) S-4727; E) Samarqamd.
15. Qachon seleksiyada yangi navlarni yaratish samarali bo’ladi?
A) O’simliklarga kuchli ta’sir qiluvchi kimyoviy moddalar ta’sir ettirilganda.
V) O’simliklarning kelib chiqishi va xilma-xillik markazlari ko’p bo’lsa
S) O’simliklarga turli xil fizikaviy omillar ta’sir ettirilganda.
D) Madaniy o’simliklarda o’zgaruvchanlik qancha kuchli bo’lsa. E) T.J.Y
16. “Bezostaya –I ” bug’doy navini qaysi olim , duragaylashning qanday metodi orqali olgan?
A) Tur ichidagi formalarni duragaylab, P.P.Lukyanenko. V) Jo’g’rofik uzoq bo’lgan o’simlik formalarini duragaylab, A.I. Avtonomov. S) Genetik uzoq bo’lgan o’simlik formalarini duragaylab, S. Mirahmedov. D) Jo’g’rofik uzoq bo’lgan o’simlik formalarini duragaylab, P.P.Lukyanenko. E) Genetik uzoq bo’lgan o’simlik formalarini duragaylab, A.I. Avtonomov.
17. Irsiy o’zgaruvchanlikni qaysi metodlar yordamida olish mumkin?
A) Radiatsion seleksiya metodi. V) Kimyoviy seleksiya metodi. S) Duragaylash metodi.
D) Ontogenetik metod. E) Gen injeneriyasi.
18. Duragaylashning qaysi metodi yordamida olingan o’simliklarning butunlay yangi formalarini yaratish mumkin?
A) Tur ichidagi formalarni duragaylash. V) Genetik uzoq bo’lgan o’simlik formalarini duragaylash. S) Jo’g’rofik uzoq bo’lgan o’simlik formalarini duragaylash. D) A va S E)A,V,S
19. Genlar terapiyasi bu:..... ?
A) Genlarning strukturasini o’zgartirish.
V) genlarni bakteriyaga kiritish bilan dori-darmon ishlab chiqarish.
S) Genlarning rekombinatsiyalanishi.
D) Genlarning transpozitsiyasi.
E) Genlar yordamida turli irsiy kasalliklarni davolash.
20. Transgеn o’simlik qaysi hujayralardan olinadi?
A) ayrim fеrmеntlar yordamida muayyan programma bo’yicha rivojlanadigan; V) yot DNK kiritilgan; S) xromosomasi ajratib olingan;
D) ixtisoslashmaydigan hujayralardan. Е) gormonlar va boshqa rеgulyatorlar ta'sirida muayyan programma asosida bulinadigan;
21. Transpozaza fеrmеnti DNK malеkulasiga qanday ta'sir qiladi?
A) DNK malеkulasining nuklеotidlar izchilligini buzadi va DNK ni rеduplikatsiya qiladi.
V) DNK malеkulasini ' yopishqoq uchlar hosil qilib kеsadi va transpozon uchlariga biriktiriladi .
S) DNK bo’laklarining ligaza fеrmеnti ta'sirida kimyoviy bog’lar orqali bog’lanishni tеzlashtiradi .
D) Faglar DNK sini baktеriya DNK si bilan biriktiradi
Е) to’g’ri javob bеrilmagan .
22. Yangi serhosil, tola sifati yaxshi, kasalliklarga chidamli bo’lgan 10964 va 2850 ingichka tolali g’oza navlarini yaratgan olim kim?
A) P.P. Lukyanenko. V) I.V.Michurin.
S) A.I. Avtonomov. D) S.Mirahmedov.
E) G.D.Karpachenko.
23. Gеn injеnеriyasini qo’llab qanday o’simlik navlari yaratildi.
A) go’za. V)bug’doy, S)katoshka. D)dukkakli ekinlar. Е)A,S.
24. Biror genni hujayraga kiritish uchun qaysi bakteriyaning hujayrasidagi plazmiddan foydalaniladi?
A) Agrobakterium. V) Tuganak.
S) Sut kislotasi.
D) Sirka kislotasi. E) Temir.
25. Avtonom plazmidlariga xos
xususiyatlarni aniqlang.
1) asosiy xromasomaga birikadi.
2) asosiy xromasomaga birika olmaydi .
3) o’z-o’zini rеplikatsiya qiladi .
4) o’z - o’zini rеplikatsiya qilolmaydi .
5) nasldan-naslga o’tadi.
A) 1,4, V) 1,3, S) 2,5 D) 2,3.
Е) 4 ,5 ,
26. Duragarlashning qaysi metodida bir turga mansub bo’lgan o’simlik navlari o’zaro chatishtiriladi?
A) Tur ichidagi formalarni duragaylash. V) Genetik uzoq bo’lgan o’simlik formalarini duragaylash. S) Jo’g’rofik uzoq bo’lgan o’simlik formalarini duragaylash. D) A va S E)A,V,S
27. Plazmidlar qanday gеnlardan tuzilgan.
1) antibiotiklarni parcholovchi fеrmеntni sеntiz qiluvchi .
2) zaharli toksinlarini parchalovchi fеrmеnt sintеz qiluvchi .
3) uglеvodlarni parchalovchi fеrmеnt sintеz qiluvchi .
4) oqsillarni parchalovchi fеrmеnt sintеz qiluvchi.
5) yog’larni parchalovchi fеrmеnt sintеz qiluvchi .
A)3,4. V) 2,3. S) 1,2 D)4,5. Е)3,5.
28. Akala, kuk, dyuranga g’o’za navlarining vatani qayer?
A) Markaziy Osiyo. V) Janubiy Amerika, Misr, Meksika. S) Janubiy Amerika, Shimoliy Amerika.
D) Peru, Meksika, Markaziy Osiyo. E) Janubviy Afrika, Misr.
29. . Hozirgi kunda o’rganilgan endonukleazalar soni nechta?
A) 500. V) 200. S) 300. D) 400 . Е)100.
30. Biror gеnni hujayraga kiritish uchun qaysi baktеriyaning hujayrasidagi plazmiddan foydalaniladi A) sut kislotasi ..
V) tuganak. S) agrobaktеrium D) sirka kislotasi
31. Qaysi olim go’zaning Gossipum xirzutum va gossipium xerbasium turlariga mansub navlarni o’zaro chatishtirish orqali g’o’zaning qanday navini yaratdi?
A) S.Mirahmedov, S-4727; V) A.I.Avtonomov, 10964; S) S.S.Kanash, 114-1; D) G.D. Karpachenko, 8202; E) O.Jalilov, AN-402.
32. Duragaylashning qaysi metodida olingan duraylar nasldor bo’ladi?
A) Tur ichidagi formalarni duragaylash.
V) Genetik uzoq bo’lgan o’simlik formalarini duragaylash. S) Jo’g’rofik uzoq bo’lgan o’simlik formalarini duragaylash. D) A va S E)A,V,S
33. Hayvonlar seleksiyasidagi chatishtirishning qaysi usuli bilan olingan formalar ko’pincha sermahsul va hayotchan bo’ladi?
A) Qon-qarindosh bo’lgan, lekin bir zotga mansub bo’lmagan hayvonlar.
V) .Qon-qarindosh bo’lgan, bir zotga kiruvchi hayvonlarni S) Qon-qarindosh bo’lmagan.
D) A va S E) T.J.Y.
34. Qaysi qonun tabiatda va tajribada paydo bo’lishi mumkin bo’lgan yangi o’simlik formalarini qidirib topish, yaratish uchun nazariy asos bo’lib xizmat qiladi?
A) Irsiy o’zgaruvchanlikdagi gomologik qatorlar qonuni; V) Madaniy o’simliklarning kelib chiqishi haqidagi qonuniyat; S) Madaniy o’simliklarning kelib chiqishi va xilma-xillik markazlari haqidagi qonuniyat; D) O’zgaruvchanlik qonuniyati; E) Sun’iy tanlash qonuniyati.
35. Hozirgi vaqtda quyidagi o’simliklarning qanchaga yaqin navlari mavjud?
1. Bug’doy; 2. Olma; 3. Atirgul; 4. G’o’za.
a-4000; b-10000; s- 9000; d-2000.
A) 1-a; 2-s; 3-d; 4-b. V) 1-a; 2-d; 3-b; 4- s.
S) 1-b; 2-s; 3-a; 4-d. D) 1-s; 2-a; 3-b; 4-d.
36. Seleksiyaning nazariy asosini nima tashkil etadi?
A) Irsiyat. V) O’zgaruvchanlik.
S) Darvinizm. D) Genetika. E) S va D