Селен, теллур, полоний

Missizlantirish natijasida shlamdagi misning miqdori 1-3% gacha

Missizlantirish natijasida shlamdagi misning miqdori 1-3% gacha

pasayadi.

Hosil bo’lgan sulfat kislotali mis eritmalari misni elektrorafinirlash sexiga

jo’natiladi. Missizlantirilgan shlam Se va Te ni ajratib olishga yuboriladi.

Missizlantirish natijasida shlamdagi misning miqdori 1–3% gacha

pasayadi.

Missizlantirishdan keyingi jarayon – xalkogenitlarni oksidlashdir.

Oksidlashni uchta usulda amalga oshirish mumkin:

- Oksidlantiruvchi kuydirish;

- Sulfatlovchi kuydirish

- Soda bilan ko’machlash.

Oksidlovchi kuydirish 700–780 C haroratda olib boriladi. Telluridlar

kuydirish jarayonida havodagi kislorod bilan oksidlanadi:

 

Ag2Te+O2=2Ag+TeO2

CuAgTe+1,5O2=Ag+CuO+TeO2

Cu2Te+2O2=2CuO+TeO2 .

Shlamni oksidlovchi kuydirish jarayoni shaxtali va ko’p tubli pechlarda

Shlamni oksidlovchi kuydirish jarayoni shaxtali va ko’p tubli pechlarda

amalga oshiriladi. TeO2 tarkibli kuydirish gazlari suvli tozalash sistemasiga

yuboriladi va bu jarayonda tellur suv yoki ishqorli eritma bilan ushlanib qoladi:

 

TeO2+H2O=H2TeO3

TeO2+NaOH=Na2TeO3+H2O

 

Hosil bo’lgan eritma HCl kislotasi bilan nordonlantiriladi va eritmadagi

tellurni SO2 gazi bilan elementar holatda cho’ktiriladi:

 

H2TeO3+2SO2+H2O=Te↓+H2SO

 

Tellurdan zaharlanganda titroq bosadi, bosh ogʻriydi, darmonsizlanadi, tomir urishi susayadi, ishtaha yoʻqoladi, koʻngil ayniydi, til qorayadi, nafas siqiladi, soch toʻkiladi. Kasbiy zaharlanishga qarshi kurashish tadbirlari — mehnat gigiyenasi qoidalariga rioya qilish, terini himoya qilish vositalaridan foydalanish.

Tellurdan zaharlanganda titroq bosadi, bosh ogʻriydi, darmonsizlanadi, tomir urishi susayadi, ishtaha yoʻqoladi, koʻngil ayniydi, til qorayadi, nafas siqiladi, soch toʻkiladi. Kasbiy zaharlanishga qarshi kurashish tadbirlari — mehnat gigiyenasi qoidalariga rioya qilish, terini himoya qilish vositalaridan foydalanish.