Sh. Arzuova 2021 jıl. Telekommunikaciya texnologiyaları baǵdarı 4-kurs studenti Bekbosinov Mırzabek Kengesbay ulınıń

Túrli baylanıs kanallarına iye telekommunikatsiya
tarmaqlarınıń tiykarǵı xarakteristikaları
Úyrenilip atırǵan izertlew predmetiniń ayriqsha qásiyetleri uzatıwdıń túrli usılları hám usıllarında baylanıstıń ózgeriwshen xarakteristikaǵa iye sımlı, talshıqlı -optikalıq, radiokanallari kompleksinen paydalanıw, yaǵnıy xabarlardı mobil baylanıs bazalıq stansiyasınan bul mobil kompaniya abonentleriniń kóbisine uzatıw esaplanadi. Atap aytqanda, mobil uyali tarmaq kórip shıǵıladı.
Telekommunikatsiya tarmaqlarına qoyılatuǵın talaplar hám tarmaq iskerligi sapasın bahalaw kórsetkishleri basqarıw sistemasına xizmet kórsetiw máplerinen kelip shıǵadı. Telekommunikatsiya tarmaqlarına qoyılıwı múmkin bolǵan barlıq talaplardı birden-bir dizim menen qamtıp alıw mahol bolıp tabıladı. Birpara qánigeler pikirine kóre, házirde baylanıs qurallarınıń ulıwma natiyjeliligin anıqlaw usılları joq, lekin ayırım baylanıs tarmaqları ushın sonday usıllardı tabıwǵa urınıslar gúzetilip atır. Tarmaqtıń iskerlik sapasın bahalaytuǵın tómendegi tarmaq tiykarǵı xarakteristikaların keltiriw múmkin:
- informaciyanı jetkiziw waqıtı, yaǵnıy onı jiberiw zárúrshiligi júzege kelgen zamatdan tap odan paydalanıw jayına jetip bargunigacha ketken waqıt;
- xabardı jetkiziw isenimliligi, yaǵnıy xabardıń adresatga tuwrı jetkeziliwi múmkinshiligı ;
- alınǵan xabardıń tuwrılıǵı, yaǵnıy jiberilgen xabardıń qabıl etilgen xabarǵa informaciya qorǵawı támiyinlengen halda muwapıq keliwi;
- jiberiletuǵın xabardıń paydalanıwshına jetip bargunicha jasırınlıǵınıń támiyinleniwi.
Isenimlilik, jetkiziw waqıtı hám tuwrılıq normaları hár bir bólek xabar yamasa xabarlardıń kereklilik, asıǵıslıq hám mánismazmuniga kóre umumlashuvchi arnawlı bir gruppa (taypa ) lari ushın túrlishe bolıp tabıladı.
Kompleks telekommunikatsiya tarmaqlarında tómendegi xarakteristikalar da zárúrli rol oynaydı :
- reaksiya waqıtı - soraw jiberiliwi juwmaqlanıwı jıldamınan tap juwap keliwi baslanıwıǵa shekem bolǵan waqıt. Sistema daǵı reaksiya waqıtı baylanıs quralları hám informaciyanıń ShKda qayta isleniwi waqıtına baylanıslı boladı ;
- tarmaqtıń jasaǵıshlıǵı, yaǵnıy arnawlı bir magistrallar yamasa punktler ziyanlanǵanda tarmaqtıń berilgen itimallıq sheńberinde informaciyanıń jetkezilishini támiyinlew ózgesheligi. Tarmaq jasaǵıshlıǵı tarmaq strukturası qurılısı hám kross-kommutatsiya hám basqarıw sistemaları menen támiyinlenedi;
- telekommunikatsiya tarmaǵı ónimliligi
- tarmaqta bir waqıt birliginde maksimal yamasa ortasha informaciya uzatıw muǵdarı;
- ayırım túrdegi xabarlardıń jiberiwshinen qabıl etiwshine shekem jetkezilishida informaciyanıń jasırınlıǵı.
Tarmaqtıń telekommunikatsiya tarmaqları strukturasınıń tosınarlı buzılıwlarına shıdamlılıq hám paydalanıw ma`nisi, xabarlar kólemi funksiyası, olardı jetkiziw degi uslanıp qalıwlar hám sh. k. xarakteristikaların da tilge alıw múmkin. Xabardıń baylanıs traktı boylap ótiwi processinde, irkinishler hám basqa sebepler tásiri sebepli, anıq qáteler júzege keledi, olardıń intensivligi (ol, mısalı, Rash informaciya belgisine qáteniń ortasha múmkinshiligı menen anıqlanadı ) jetkiziw tezligi artqanı tárepke ósip baradı (basqa sharayatlar - uzatqısh quwatı, modulyasiya túri hám sh. k. teń bolǵan sharayatta - irkinishge shıdamlılıqtı asırıw boyınsha arnawlı sharalar esapqa alınbaǵanda ). Baylanıs tarmaǵı hám xızmet kórsetilayotgan klientlerdi xarakterleytuǵın tiykarǵı parametrler dep tómendegilerdi sanaw múmkin:
a) sımlı tarmaq kommutatsiya túyinleri yamasa mobil baylanıs bazalıq
stansiyaları ortasındaǵı baylanıs kanalları sanı hám túri;
b) kiretuǵın júkleme aǵısları intensivligi;
v) informaciya uzatıw tezligi;
g) qáteler múmkinshiligı ;
d) informaciyanı uslanıp qalıw waqıtı ;
e) tarmaq sho'balari ótkeriw qábileti;
j) jetkezilip atırǵan informaciya qawipsizligi.
Informaciya tarmaǵın xarakterleytuǵın sanap ótilgen ózgeriwshi
ólshemler ortasında arnawlı bir óz-ara baylanıs bar.