Sharof rashidov nomidagi samarqand davlat universiteti intelektual tizimlar va kompyuter texnologiyalari fakulteti

OLIY VA O’RTA-MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
SHAROF RASHIDOV NOMIDAGI
SAMARQAND DAVLAT UNIVERSITETI
INTELEKTUAL TIZIMLAR VA KOMPYUTER TEXNOLOGIYALARI FAKULTETI
KOMPYUTER ILMLARI VA DASTURLASH
TEXNOLOGIYALARI YO’NALISHI
3-KURS 301-GURUH TALABASI
SALOMOV SHOXRUHNING
DASTURIY INJINIRING FANIDAN
Refarat
Tekshirdi: Urunbayev J
Bajardi: Salomov Sh


SAMARQAND – 2023

“Murakkab tizimni ishlab chiquvchi jamoa o‘rtasida ishlar va rollar taqsimotini aniqlash’’.

Reja:

1. 
   Murakkab tizimni tushuncha.
   
2. 
   Murakkab tizimni ishlab chiquvchi jamoa.
   
3. 
   Jamoa o‘rtasida ishlar va rollar taqsimotini aniqlash.
   

Murakkab tizimni tushuncha
Murakkab tizimlarni kompyuterda modellashtirishning asosiy g'oyalari va tamoyillari tizimli yondashuvda ifodalangan. Loyihalash ob'ektlarini ularning matematik modellari yordamida o'rganish tizimli yondashuvning asosiy mohiyati deb hisoblanadi.
Tizimli yondashuvning shunday tamoyillari mavjud.

• 
  1. Ierarxiya - har bir quyi tizim yoki element tizim sifatida qaralishi mumkin.
  
• 
  2. Strukturaviylik - uning elementlari orasidagi kommutatsiya aloqalari yordamida tizimni tavsiflash qobiliyati.
  
• 
  3. O'zaro bog'liqlik - tizim xususiyatlarining faqat atrof-muhit bilan o'zaro ta'sirida namoyon bo'lishi.
  
• 
  4. Tavsifning ko'pligi - tizimni turli xil matematik modellar asosida tavsiflash.
  

5. O'rganilayotgan tizimning yaxlitligi bu butun tizimning qismlarini tahlil qilish va bilish asosida butun tizimning xususiyatlarini o'rganishdir.
Tizimli yondashuvning asosiy umumiy printsipi - hodisa yoki murakkab tizim qismlarini ularning o'zaro ta'sirini hisobga olgan holda ko'rib chiqishdir. Tizimli yondashuv tizim tuzilishini aniqlash, munosabatlarni tiplashtirish, atributlarni aniqlash va tashqi muhit ta'sirini tahlil qilishni o'z ichiga oladi.
Tizimli yondashuvning eng muhim vazifalaridan biri matematik modellarning turi, soni, murakkablik darajasi va tasvirlash shaklini tanlashdir.
Tizimli yondashuvni talqin qilish va konkretlashtirish boshqa nomlar bilan bir qator taniqli yondashuvlarda amalga oshiriladi. Bular strukturaviy, blok-ierarxik, ob'ektga yo'naltirilgan yondashuvlardir.
Murakkab tizimlarni loyihalashning barcha yondashuvlari quyidagi xususiyatlar bilan ham tavsiflanadi.

• 
  1. Dizayn topshiriqlari va hujjatlarining parchalanishi, bosqichlar, bosqichlar, loyihalash tartib-qoidalarini taqsimlash bilan ifodalangan loyihalash jarayonini strukturalash . Ushbu struktura blok-ierarxik dizayn yondashuvining mohiyatidir.
  
• 
  2. Dizaynning takroriy xususiyati.
  
• 
  3. Dizayn yechimlari va dizayn vositalarini tiplashtirish va unifikatsiya qilish.
  

Murakkab tizimlarni modellashtirishda blok-ierarxik yondashuv

Tabiatda ham, texnikada ham murakkab tizimlarning aksariyati ierarxik ichki tuzilishga ega. Buning sababi shundaki, odatda murakkab tizimlar elementlarining ulanishlari ham turi, ham kuchi jihatidan farq qiladi, bu bizga ushbu tizimlarni o'zaro bog'liq bo'lgan ma'lum bir quyi tizimlar to'plami sifatida ko'rib chiqishga imkon beradi. Bunday quyi tizimlar elementlarining ichki aloqalari quyi tizimlar orasidagi bog'lanishlarga qaraganda kuchliroqdir. Butun tizimning xatti-harakati, odatda, alohida qismlarning xatti-harakatlariga qaraganda murakkabroq va kuchli ichki aloqalar tufayli tizimning xususiyatlari, asosan, uning qismlari emas, balki uning qismlari o'rtasidagi munosabatlarga bog'liq.