Shaxsning etnos bilan indifikatsiyalashuv bosqichlari
Download 27.37 Kb.
|
Etnik o\'ziga xoslikning shakllanish bosqichlari
- Bu sahifa navigatsiya:
- Etnik identifikatsiyalashuvning shakllanish bosqichlari
SHAXSNING ETNOS BILAN INDIFIKATSIYALASHUV BOSQICHLARI Etnik identifikatsiya. Har bir madaniyat doirasida o‘xshashlik - o'zgaruvchan va vaziyatga oid kattalikdir. Shunday qilib, qishloqda inson qishloqda o‘zini yashovchi sifatida his qiladi va boshqalar tomonidan ham shu kabi qabul qilinadi. Shaharda esa uni o‘z shevasi, odftlari, marosimlariga ega bo‘lgan joyning vakili sifatida qaraladi. Boshqa davlat bilan urush jarayonida esa u awalambor -o‘z mamlakatining fuqarosidir. Boshqa so‘zlar bilan aytganda, etnik о’xshashlik chegaralari harakatchan, o‘suvchan va madaniy jihatdan bog‘liq. Etnik identifikatsiya, yoki odatda aytiladiganidek, “etnik toifa” yetarli darajadagi barqaror madaniy jihat hisoblanadi. “Etnik guruhlar o‘zgartirilishi, tartibga solinishi va hatoki parchalanishi mumkin, ayni vaqtda etnik toifalar siyosiy bosimga yetarli darajada barqarordir. Etiklikni nazorat qilishning eng yodda qolarli tarixiy xatolardan biri sotsiologik barqaror etnik toifalami assimilatsiya qilish siyosati bo‘lgan!” Shunday qilib, demografik va sinfiy jihatlarga qo‘shimcha sifatida etnik jihatlar inson uyushmalarining “tabiiy” va ilmiy o‘zgarishlarining muhim asosini etadi. Etnik identifikatsiyalashuvning shakllanish bosqichlari Inson hayotida etnik jamoaga, shuningdek, boshqa ijtimoiy guruhlarga mansublik bilan bog‘liq masalalar markaziy o‘rinni egallaydi, deb o‘ylash mubolag‘a bo‘ladi. Aksariyat odamlar uchun kundalik hayot muammolari - ish, maosh, bolalarni tarbiyalash, bo'sh vaqtni o'tkazish muhimroqdir. Ammo guruhga a'zolik bilan bog'liq psixologik muammolarni ham e'tiborsiz qoldirmaslik kerak. Inson va butun jamiyat hayotida “Men kimman?” degan oddiy savolga javob beradigan vaziyatlar yuzaga kelishi mumkin. (“Biz kimmiz?”) muhim masalaga aylanadi. Ko'pincha bunday muammolar bolalik davrida, etnik o'ziga xoslikni shakllantirish jarayonida paydo bo'ladi. Va ular ko'pincha ozchilik guruhlari vakillari tomonidan uchraydi. Tug‘ilgunga qadar ota-onasi O‘zbekistondan Moskvaga ko‘chib kelgan bolakay ruslar qurshovida yashaydi, nafaqat tengdoshlari, balki oilada ham rus tilida gaplashadi, do‘stlaridan qandaydir farq borligini sezmaydi. Ammo maktabda osiyocha ism va qora teri rangi tufayli u haqoratli "chuchmek" laqabini olishi mumkin. Keyinroq ko‘p narsani tushunib, “millatingiz nima?” degan savolga o‘smir “o‘zbek” deb javob berishi mumkin, ammo uning javobi unchalik aniq bo‘lmasligi mumkin. Qo'shma Shtatlardagi rossiyalik muhojirlar oilasidan bo'lgan qiz tezda ingliz tilida ravon gapira boshlaydi, yaxshi o'qiydi va keksa oila a'zolari uchun tarjimon bo'lib xizmat qiladi. U amerikalik do'stlari bilan ko'proq vaqt o'tkazadi va amerikalik ekanligidan faxrlanadi. Ammo qiz o'sib bormoqda va u qandaydir tarzda o'zining individualligini ko'rsatishni xohlaydi. U bu imkoniyatni o'zining "rus amerikalik" ekanligini ta'kidlab, o'zining "ruslik" madaniy Download 27.37 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling