Shaxsning irodaviy sohasi

SHAXSNING IRODAVIY SOHASI

QOQON DAVLAT OEDAGOGIKA INSTITUTI

PEDAGOGIKA VA PSIXOLOGIYA FAKULTETI

AMALIY PSIXOLOGIYA YO’NALISHI TALABASI

MUHAMMADJONOVA MUXLISAXONNING

UMUMIY PSIXOLOGIYA FANIDAN TAYYORLAGAN MUSTAQIL ISHI

R e j a :

• R e j a :
•  1. His-tuyg'ular haqida tushuncha.
• 2. Asosiy hissiy holatlar va ularning tashqi ifodasi
• 3. His-tuyg'ularning turlari va ularning shakllantirilishi.
• 4. Irodaviy faoliyatning umumiy xususiyatlari.
• 5. Shaxsning irodaviy sifatlari va ularni tarbiyalash.
• 6. Shaxsning kasbga moslanish psixologiyasi.

HIS- TUYG’U

• Kishi idrok etish, xotirlash, hayol surish va tushuncha fikrlash jarayonlarida faqat voqelikni bilib qolmay, balki shu bilan birga hayotdagi u yoki bu narsalarga, qanday bo'lmasin munosabat bildiradi, unda ularga nisbatan u yoki bu barzda his- tuyg'u paydo bo'ladi. Bunday ichki shaxsiy munosabatning manbai faoliyat va munosabat jarayonlari bo'lib, u ana shu jarayonlarda ro'y beradi, o'zgaradi, barqaror tus oladi yoki yo'qoladi.
• His-tuyg'ular-kishining o'z hayotida nimalar yuz berayotganiga, nimalarni bilib olayotganiga yoki nima bilan mashg'ul bo'layotganiga nisbatan o'zicha turli xil shaklda bildiradigan ichki munosabatidir.

His-tuyg'ular shaxs extiyojlariga javob beradigan narsalarni aniqlab olishga yordam beradi va ularning qondirilishiga qaratilgan faoliyatga omil baxsh etadi.

• His-tuyg'ular shaxs extiyojlariga javob beradigan narsalarni aniqlab olishga yordam beradi va ularning qondirilishiga qaratilgan faoliyatga omil baxsh etadi.
• Ilmiy kashfiyot qilingan paytdagi quvonchli kechinmalar olimning izlanuvchanlik faoliyatini rag'batlantiradi, bilish extiyojini, qondirish jarayonini jadal tarzda saqlaydi. Ehtiyoj namoyon bo'lishining alohida shakli sifatidagi qiziqish doimo yorqin hissiy tusga ega bo'ladi.

His-tuyg'ular ba'zan har qanday psixik jarayonning faqat yoqimli, yoqimsiz yoki aralash asorati tarzida boshdan kechiriladi.

• His-tuyg'ular ba'zan har qanday psixik jarayonning faqat yoqimli, yoqimsiz yoki aralash asorati tarzida boshdan kechiriladi.
• Ehtiyojlarning qondirilishi yoki qondirilmasligi kishida turli xil shaklni kasb etadigan o'ziga xos kechinmalarni: emosiyalarni, affektlar (hissiy bo'ronlar)ni, kayfiyatlarni, kuchli hayajonlanish (stress) holatlarini va xususan his-tuyg'ular (tor ma'nodagi so'z bilan aytganda)ni hosil qiladi. «Hissiyot» («emosiya») va «his-tuyg'u» degan so'zlar ko'pincha sinonimlar sifatida qo'llaniladi. Torroq ma'noda olganda, hissiyot bu qandaydir bir oz doimiyroq his-tuyg'ularning bevosita va vaqtincha boshdan kechirilishidan iboratdir. «Emosiya» so'zini o'zbek tiliga aniq tarjima qilinganda u ruhiy hayajonlanish, ruhiy harakatlanish degan ma'noni anglatadi. Hissiyot deb, masalan, kishining musiqaviy asarga nisbatan o'rnashib qolgan xususiyati sifatidagi muhabbat tuyg'usining o'zini emas, balki konsert paytida yaxshi musiqiy asarni eshitayotib, boshidan kechirgan lazzatlanish, zavqlanish holatiga aytiladi.