Shayboniylar davri epigrafikasi reja

2. Minorayi kalon minorasi (Katta minora). Bu minora Buxoroning irtasida joylashgan va u Arslonxon Muhammad ibn Sulaymon shukmronlik qilgan paytda ya`ni 1127 yilda Bako ismli muxandis-me`mor rashbarligida qurilgan. Minoraning poydevori toshdan ishlangan va uning diametri 9 metrdir. Minoraning balandligi 50 metr. Minoraning ichki qismidada spiralsimon zina mavjud. Minoraning yuqori qismida gumbaz bor. Gumbaz ostida 16 ta bir xil derazasimon ochiqlik bor. Bular orqali butun shasharni kizdan kechirish mumkin. Minora qurilishida 27x27x4 shajmdagi g’ishtlar ishlatilgan va bu g’ishtlar yordamida devorning tashqi qismiga turli naqshlar ishlangan. Turli geometrik shaklga ega bilgan bu naqshlar orasida kufiy yozuvida bitilgan bitiklar mavjud. Bu bitiklar asosan diniy va tarixiy ahamiyatga ega bilgan matnlardan iborat. Ruslar bostirib kelgach. Bu minoraga «ilim minorasi» deb nom berganlar.

• 2. Minorayi kalon minorasi (Katta minora). Bu minora Buxoroning irtasida joylashgan va u Arslonxon Muhammad ibn Sulaymon shukmronlik qilgan paytda ya`ni 1127 yilda Bako ismli muxandis-me`mor rashbarligida qurilgan. Minoraning poydevori toshdan ishlangan va uning diametri 9 metrdir. Minoraning balandligi 50 metr. Minoraning ichki qismidada spiralsimon zina mavjud. Minoraning yuqori qismida gumbaz bor. Gumbaz ostida 16 ta bir xil derazasimon ochiqlik bor. Bular orqali butun shasharni kizdan kechirish mumkin. Minora qurilishida 27x27x4 shajmdagi g’ishtlar ishlatilgan va bu g’ishtlar yordamida devorning tashqi qismiga turli naqshlar ishlangan. Turli geometrik shaklga ega bilgan bu naqshlar orasida kufiy yozuvida bitilgan bitiklar mavjud. Bu bitiklar asosan diniy va tarixiy ahamiyatga ega bilgan matnlardan iborat. Ruslar bostirib kelgach. Bu minoraga «ilim minorasi» deb nom berganlar.

3. Jarqirg’on minorasi. U Surxondaryo viloyati Jarqirg’on rayoni Minor qishlog’ida joylashgan. Bu minora Xuroson me`morchilik an`anasi asosida barpo etilgan. Minora 8 qirrali poydevor ustiga qurilgan. Bu minora tsolindr shaklida emas, balki 16 qirrali kirinishga ega va shar bir qirra yarim doira shakliga ega. Minoraning 20 metrlik yuqori qismida kufiy xati bilan bitilgan yozuv mavjud. Bu yozuvning tepasidan yana yarim doiralar davom etadi. Minora qurilishi oxiriga etkazilmagan, uning shozirgi balandligi 21,60 m. Minora quyi qismining diametri 5,4 m. YUqori qismidagi yozuvda bu minorani qurgan ustaning nomi va u qurilgan yil shaqida siz boradi. Bu yozuvda yozilishicha, u Saraxs shashrida tug’ilib isgan (Xurosonda) Ali ibn Muhammad ismli me`mor boshchiligida 1108-1109 yillarda qurilgan.

• 3. Jarqirg’on minorasi. U Surxondaryo viloyati Jarqirg’on rayoni Minor qishlog’ida joylashgan. Bu minora Xuroson me`morchilik an`anasi asosida barpo etilgan. Minora 8 qirrali poydevor ustiga qurilgan. Bu minora tsolindr shaklida emas, balki 16 qirrali kirinishga ega va shar bir qirra yarim doira shakliga ega. Minoraning 20 metrlik yuqori qismida kufiy xati bilan bitilgan yozuv mavjud. Bu yozuvning tepasidan yana yarim doiralar davom etadi. Minora qurilishi oxiriga etkazilmagan, uning shozirgi balandligi 21,60 m. Minora quyi qismining diametri 5,4 m. YUqori qismidagi yozuvda bu minorani qurgan ustaning nomi va u qurilgan yil shaqida siz boradi. Bu yozuvda yozilishicha, u Saraxs shashrida tug’ilib isgan (Xurosonda) Ali ibn Muhammad ismli me`mor boshchiligida 1108-1109 yillarda qurilgan.