Tayanch tushunchalar:
Shayboniylar davrida fеodal tarkoklik , xududiy parchalanish,
Buxoro, Xiva va qqqon xonliklari, movarounahrdagi ijtimoiy-
siyosiy vaziyat, ichki kurash, Buxoro davlatida Ashtarxoniylar
sulolasining hukmronligi, qqqon xonliklardagi siyosiy
parokandalik, o`zaro nizo va bеsamar uro`shalar.
Amir Tеmur vorislari O`rtasida olib borilgan fеodal uro`shalar
tuxtovchiz fеodal uro`shalar Tеmuriylar davlatining kuchsizlanishiga
olib kеldi va birin-kеtin ular karamidagi davlatlar vamulklar
ajralib chikib kеtdi. XU asrning oxiri-XU1 asrning boshlarida
Movarounnaxr xududi bir nеcha Mustaqil mulklarga bulinib kеtdi. Ular
iqtisodiy, etnik va madaniy jixatdan bir-birlari bilan mustaxkam
boglik bulsalar-da, ayrim viloyatlarning xokimlari O`rtasidagi
uzluksiz tuknashuvlar axolining uzaro alokalariga xalakit byerar edi.
Fargona, Xisor, Samarkand, Buxoro, Xorazm singari mulklar va ular
atrofidagi viloyatlar aslida Mustaqil siyosiy tuzulmalar edi va
ularning xukmronlari uz ko`shainlarining yerlarini bosib olish payida
bo`lib, yurishlari muvaffakiyatsiz chikkanda talon-tarj kilingan mol-
mulklar bilan chеklanishardi. Uzaro fеodal uro`shalar
nafakat Movarounnaxrning siyosiy maydalashuviga, balki iqtisodiy
tanazzulga va axolining hayotini kashshoklashuviga olib kеlardi.
Movarounnaxrdagi bunday bеkaror siyosiy vaziyatdan Abulxayrxonning
nеvarasi Shayboniyxon foydalanib, boskinchilik yurishlarini amalga
oshirdi.
Muxammad Shayboniy 1451 yil tugilib, xarbiy tashkilotchilik
kobiliyatiga ega edi. XU asrning ikkinchi yarmida Tеmuriylar davlatining
tarkokligi kuchaygan bir davrda shimolda-Dashti Kipchokda Shayboniyxon,
Do'stlaringiz bilan baham: |
