Shodieva melixolning genomika fanidan tayyorlagan

Genetika va evolyutsion ta’limot fanining maqsadi:
Talablarga genetika va evolyutsion ta‘limotning o‘ziga xos xususiyatlari, 
rivojlanish tarixi va irsiyat, o‘zgaruvchanlik, tirik organizmlaming kelib chiqishi va 
evolyutsiyasi haqida bilimlar berishdir. Genetika va evolyutsion ta‘limot fanining 
vazifalari: - Irsiyat va o‘zgaruvchanlik uning xillari, Mendel qonunlari 
(monoduragay, di va poliduragay chatishtirish, jins genetikasi, birikkan holda 
irsiylanishi; -Genlarning o‘zaro ta‘siri, genetik injeneriya va biotexnologiya, 
evolyutsion ta‘limotning maqsad vazifalari, evolyutsiyaning harakatlantiruvchi 
kuchlari, evolyutsiya dallilarini; -Organik olamning rivojlanishi, evolyutsiyaning 
asosiy yo‘nalishlari va odamning paydo bo‘lishi haqida talabalarga bilimlar berish 
va tegishli malakalarni shakillantirish. Bakalavr: -fanning mazmuni, mohiyati, 
maqsadi va vazifalari; - genetika hamda evolyutsion ta‘limot to‘g‘risidagi asosiy 
tushunchalar, irsiyat,o'zgaruvchanlik va organik olamning rivojlanish tarixini; - 
irsiyat va o‘zgaruvchanlik uning xillari, Mendel qonunlari (monoduragay, di va 
poliduragay chatishtirish, jins genetikasi, birikkan holda irsiylanishini; -genlarning 
o‘zaro ta‘siri, genetik injeneriya va biotexnologiya, evolyutsion ta‘limotning 
maqsad vazifalari, evolyutsiyaning harakatlantiruvchi kuchlari, evolyutsiya 
dallilarini; -organik olamning rivojlanishi, evolyutsiyaning asosiy yo‘nalishlari va 
odamning paydo bo‘lishi haqida talabalarga bilimlar berish va tegishli malakalarni 
shakillantirish haqidagi bilimga; -fanning mazmuni, mohiyati, maqsadi va 
vazifalari, muammosini, tadqiqot ob‘ektini, predmetini; - genetika hamda 
evolyutsion ta‘limot to‗g‗risidagi asosiy tushunchalar, irsiyat, o'zgaruvchanlik va 
organik olamning rivojlanish tarixi bosqichlari; - irsiyat va o‘zgaruvchanlik uning 
xillari, Mendel qonunlari -monoduragay, di va poliduragay chatishtirish, jins 
genetikasi, birikkan holda irsiylanishini; -genlarning o‘zaro ta‘siri, genetik 
injeneriya va biotexnologiya, evolyutsion ta‘limotning maqsad vazifalari, 
evolyutsiyaning harakatlantiruvchi kuchlari, evolyutsiya dallilarini farqlay olishi; -
organik olamning rivojlanishi, evolyutsiyaning asosiy yo‘nalishlari va odamning 
paydo bo‘lishi haqida talabalarga bilimlar berish va tegishli malakalarni 

---

shakillantirish ko‘nikmasiga,- -talabalar genetika va evolyutsion ta‘limot fanini 
qonuniyatlarini, irsiy va irsiy bo‘lmagan o‘zgaruvchanlikni, irsiyat va 
o‗zgaruvchanlik sabablarini, genotip va fenotip jixatdan nisbatlarni, Mendelning 
irsiyat qonunlarini Morgan qonunlaridan farqlanish sabablarini, evolyutsiya 
sabablarini, tur, populyatsiya farqlarini aniqlash hamda undan foydalanish 
ko‗nikma; -fanning mazmuni, mohiyati, maqsadi va vazifalari, muammosini, 
tadqiqot ob‘ektini, predmetini o‗ziga xos jihatlarini; - genetika hamda evolyutsion 
ta‘limot to‘g‘risidagi asosiy tushunchalar, irsiyat, o‗zgaruvchanlik va organik 
damning rivojlanish tarixi bosqichlari; - irsiyat va o‗zgaruvchanlik uning xillari, 
Mendel qonunlari - monoduragay, di va poliduragay chatishtirish, jins genetikasi, 
birikkan holda irsiylanishiga doir masalalar yecha olishi; -genlarning o‗zaro ta‘siri, 
genetik injeneriya va biotexnologiya, evolyutsion ta‘limotning maqsad vazifalari, 
evolyutsiyaning harakatlantiruvchi kuchlari, evolyutsiya dallilarini farqlay olishi; -
organik damning rivojlanishi, evolyutsiyaning asosiy yo‘nalishlari va odamning 
paydo bo‘lishi haqida talabalarga bilimlar berish va tegishli malakalarni 
shakillantirish ko‘nikmasiga; -talabalar genetika va evolyutsion ta‘limot fanini 
qonuniyatlarini, irsiy va irsiy bo‘lmagan o‘zgaruvchanlikni, irsiyat va 
o‘zgaruvchanlik sabablarini, genotip va fenotip jixatdan nisbatlarni, Mendelning 
irsiyat qonunlarini Morgan qonunlaridan farqlanish sabablarini, evolyutsiya 
sabablarini, tur, populyatsiya farqlarini aniqlash hamda undan foydalanish 
malakasiga ega bo‗lislii kera. Mendel qonunlari (monoduragay, di va poliduragay 
chatishtirish, jins genetikasi, birikkan holda irsiylanishini; -genlarning o‘zaro 
ta‘siri, genetik injeneriya va biotexnologiya, evolyutsion ta‘limotning maqsad 
vazifalari, evolyutsiyaning harakatlantiruvchi kuchlari, evolyutsiya dallilarini; -
organik olamning rivojlanishi, evolyutsiyaning asosiy yo‘nalishlari va odamning 
paydo bo‘lishi haqida talabalarga bilimlar berish va tegishli malakalarni 
shakillantirish haqidagi bilimga; -fanning mazmuni, mohiyati, maqsadi va 
vazifalari, muammosini, tadqiqot ob‘ektini, predmetini; - genetika hamda 
evolyutsion ta‘limot to‗g‗risidagi asosiy tushunchalar, irsiyat, o'zgaruvchanlik va 
organik olamning rivojlanish tarixi bosqichlari; - irsiyat va o‘zgaruvchanlik uning 

---

xillari, Mendel qonunlari -monoduragay, di va poliduragay chatishtirish, jins 
genetikasi, birikkan holda irsiylanishini; -genlarning o‘zaro ta‘siri, genetik 
injeneriya va biotexnologiya, evolyutsion ta‘limotning maqsad vazifalari, 
evolyutsiyaning harakatlantiruvchi kuchlari, evolyutsiya dallilarini farqlay olishi; -
organik olamning rivojlanishi, evolyutsiyaning asosiy yo‘nalishlari va odamning 
paydo bo‘lishi haqida talabalarga bilimlar berish va tegishli malakalarni 
shakillantirish ko‘nikmasiga,- -talabalar genetika va evolyutsion ta‘limot fanini 
qonuniyatlarini, irsiy va irsiy bo‘lmagan o‘zgaruvchanlikni, irsiyat va 
o‗zgaruvchanlik sabablarini, genotip va fenotip jixatdan nisbatlarni, Mendelning 
irsiyat qonunlari O‗tgan asrning 50 yillaridan keyingi davrida, genitika fan 
sohasida viruslar, prokariot va eukariot organizmlarda molekulyar asoslarini va 
irsiy ma‗lumotni ko‗chirish sohasida juda ko‗p ilmiy tadqiqot ishlari o‗tkazildi. 
Molekulyar genetika sohasida irsiy materianing tashuvchilari va kodlanish 
xususiyatlari, genlar faoliyatining boshqarilishi, genetik jarayonlarning molekulyar 
mehanizmlarini tahlil qilish borasida katta yutuqlarga erishildi. XXI asr boshlariga 
kelib, genetik ma‗lumot asosiy kontseptsiyasi, irsiy ma‗lumotni tashuvchilari 
genetika va biologia sohasining markaziga aylandi. Bu davrda, irsiy ma‗lumot 
genlarda 
qanday 
darajada 
yozilgan, 
genomlardagi 
struktur 
elementlar, 
makromolekulalarning boshqaruvchi saytlari va funktsional markazlari, ularning 
molekulyar funktsiyalari va xususiyatlari amalga oshirilishi to‗g‗risidaga bilimlar 
to‗liq emas edi. Genetik kodni aniqlashda hissa qo‗shgan olim Frensis Krikning 
shunday yozgan: ―Genetik kod bu molekulyar biologiya kalitidir, chunki DNK 
poinukleotidlar tili va oqsillar polipeptid tili bir-biri bilan bog‗liqdir‖ (1966). 
Genetik kod universal bo‗lib, uning asosiy qismi yer yuzidagi hamma tirik 
organizmlar uchun bir xildir. Bunday xulosalar, biopolimerlarni nuklein 
kislotalarining va oqsillarning birlamchi strukturasini aniqlashda, sekvenirlash 
ishlarini o‗tkazishda asos bo‗lib hizmat qildi. Molekulyar genetika uslublarining 
rivojlanishi uchta asosiy yo‗nalishlarning gen muxandisligi, biotexnologiya va 
genomika rivojlanishiga turtki bo‗lib hizmat qildi.

---