Shomaksudova, M. Israil \ oav da yozma matn. Nutq va munozara

maqolangiz siz tanlagan sarlavha bilan bosilmasligi mumkin. Sarlavha tanlashning 
uning uslubi boshqa maqolalar bilan uyg‘unligini hisobga olinib o‘ziga xos 
qoidalarga bo'ysunishi kerak boiadi (so!zlaming qaytarilishi, maqolaning hajmi,
130

---

ustunlaming soni va boshqalar). Bunda oxirgi qaromi muharrir qabul qiladi. Bu 
jarayon sizga qo‘l keladi. Muharrir sizning ishingizni osonlashtirib, o‘z ishingizni 
qayta ko‘nb chiqishingizga yordam beradi. Sarlavha o‘z ichiga maqolaning asosiy 
fikrini jamlab, reliz ichidagi axborotni ifodalaydi. Bu usulning ikki yaxshi 
tomonlari bor:
- birinchidan, axborotni qisqa shaklda, uning mazmuniga putur 
yetkazmasdan uzatish;
- ikkinchidan, o‘quvchiga hodisaning o‘zagini (axborotning mag‘zini) 
yetkazish.
0 ‘quvchilar gazeta va jumallarni o‘qishga juda kam vaqt ajrata olishini har 
doim 
yodda tuting. Sarlavhaning o‘zidayoq ular sizning maqolangizda muammo 
qaysi nuqtai nazardan yoritib berilayotganini anglab olishlari kerak.
Kalit
Maqoladagi asosiy ma’lumotni uzun bo‘lsa ham bir jumlaga jamlashga 
harakat qiling. So'ngra keraksiz so'zlami olib tashlashga harakat qiling. Asta- 
Sekin bu jarayon sizga eng muhim kalit so‘zlami aniqlab olishga yordam beradi. 
Bu 
yerda yana bir muhim taraflardan biri bu fe’l tanlashdir. Masalan, 
ta’kidlashdan bosh tortdi va ta’kidlamaslikka qaror qildi. Ma’no jihatidan bir 
holatni ifodalasa ham ta'kidlashdan bosh tortdi jumlasining ta’siri kuchliroq. 
Shuning uchun aynan bu jumlani sarlavhada qoilash maqsadga muvofiq bo‘ladi.
Bo ‘lajak maqolani yaratish
Kirish qismida ta’kidlaganimizdek, maqolaning ikki turi mavjud. Birinchisi