Шукуров рустам уткурович омонов камол худоймуродович

ЗАХВАТЫВАНИЕ - қадалиб қолиш, ёпишиб қолиш, илиб олиш 
ЗАЦЕПЛЕНИЕ – илашиш (тишли) илашма 
ЗАБОЙ — фойдали қазилмалар қазиб олинадиган иш жойи. 1) Ер ости 
конларида - қазиш ишларини чеклайдиган ва қазиш ишлари натижасида 
ўзгарадиган жой. 2) Очиқ конларда — эксковатор билан қазилаётган йўлак 
қисми. Жойлашишига кўра, ёнлама (торец) ва фронтал забойга бўлинади. 3) 
Қудуқлар бурғулашда – бурғулаш асбоби билан ковлаб боришда қудуқнинг 
уйиладиган ён сирти (тореци). 
ЗАВОД – ишлаб чиқариш воситалари, кенг истеъмол буюмлари
тайёрлайдиган, ишлаб чиқариш процесслари механизациялашган саноат 
корхонаси. 
ЗАГОТОВКА- кейинчалик ишлов бериб тайёр буюмлар олинадиган чала 
махсулот (материал, хом ашё ва бошқалар). Машинасозликда материал 
шакли, ўлчамлари ўзгартирилиб, детал ёки ажралмайдиган йиғма бирлик 
(буюм) тайёрланадиган ишлаб чиқариш предмети (чала махсулот). (масалан, 
машинасозликда кейинчаллик ишлов бериб тайёр буюмлар олинадиган болғалаш 
маҳсулотлари).
ЗАЗОР- тирқиш (бир-бирига қамралган тавсилотларнинг сиртлари орасидаги 
ЗАКАЛКА – тоблаш (масалан, пўлатларни таркиб ўзгариш, чизиғидан юқорига 
қиздириб, тез совитилади). 
ЗАСЛОНКА —тўсиқ канал (трубанииг кесим юзини ўзгартирадиган ҳамда 
шу йўл билан ундан ўтадиган газ ёки суюқлик массаси ва хажмини 
ростлайдиган мослама. Заслонка ўққа махкамланган ва бураладиган бўлиб, 

---

60 
тўсиқ ёки йўналтиргич бўйлаб оқимга тик силжийдиган тўғритўртбурчак ёки 
шаклдор яссисимон қилиб ясалади). 
ЗАУСЕНЕЦ – қирра чиқиндиси (металларни босим остида ёки қирқиб 
ишлов берилганда тайёрланаётган буюмларнинг қирраларида ҳали асосий 
металдан ажралмай қолган қирра чиқиндилари мавжуд бўлади. Қуйма ярим 
маҳсулотларда эса қолипнинг туташ юзаларида чиқинди қирра ҳосил бўлади. 
Уларни маҳсус қирра тозалаш асбоблари ёки эговлаш орқали олиб 
ташланади). ЗВУКОНЕПРОНИЦАЕМОСТЬ – товушни ўтказмаслик, 
товуш сингдирувчанлик 
ЗЕНКЕР- кўп тиғли кесиш асбоби (металл ва бошқа қаттиқ ашёларда ҳосил 
қилинган цилиндрик тешикларга ишлов берадиган кўп тиғли кесиш асбоби. 
Зенкерлар яхлит-бир бутун ёки йиғма, кесувчи тиғи алмаштириладиган 
бўлиши мумкин). 
ЗОЛОТНИК — буғ машиналари ва трубиналари, пневматик механизмлар, 
гидроавтоматика системалари ва бошқаларда иссиқлик ёки механик иш 
процессларни бошқариш системасининг қўзғалувчан элементи, золотник 
сирпанадиган сиртидаги тешикларга нисбатан силжиб, иш суюқлиги ёки гази 
оқимини керакли каналга йўналтиради. 
ЗОЛОТНИК- йўналтиргич (сиқилган суюқлик ёки ҳавода ишлайдиган 
қурилмаларда, иссиқлик ёки механик жараёнларни бошқариш тизимининг 
қўзғалувчи қисми, йўналтиргич сирпанадиган сиртдаги тешикларга нисбатан 
силжиб ишчи суюқлик қурилма тешигига йўналтиради).