Щзбекистон Республикаси Олий ва Щрта махсус таoлим вазирлиги

Munozarali savol: Sezgining muayyan joylarda yuz berishi nima?
Diqqat qiling:
Ni’oyat, sezgilar o’o’zatuvchining muayyan joylarda yuz berish xususiyatiga egadir. Distant retseptorlar tomonidan amalga oshiriladigan fazoviy taxlil o’o’zatuvchining muayyan joyda yuz berishi haqida axborot beradi. Bolanishli sezgilar tananing o’o’zatuvchi ta’sir qiladigan o’ismi bilan munosabatga kirishadi. Bunda orio’ sezgilari taktil sezgiga o’araganda khproo’ darajada taro’oo’ joylashib, uncha aniq bhlmaydi.
Munozarali savol: Sezgining qanday turlari bor?
Diqqat qiling:
Aks etish xususiyatiga va retseptorlarning joylashganiga o’arab sezgilar uch guruxga bhlinadi.

1. 
   tasho’i mu’itdagi narsalar va ‘odisalarning xususiyatlarini aks ettiradigan ‘amda tananing yuzasida retseptorlari bhlgan ekstrotseptiv sezgilar.
   
2. 
   tananing ichki a’zolarida va tho’imalarida joylashgan ‘amda ichki a’zolarining ‘olatini aks ettiradigan retseptorlarga ega bhlgan interotseptiv sezgilar.
   
3. 
   retseptorlari mushaklarda va paylarda hrnashgan propriotseptiv sezgilar, ular gavdamizning harakati va ‘olati haqida axborot berib turadi. Harakatni sezuvchan propriotseptiv sezgi turi, shuningdek kinesteziya deb, tegishli retseptorlar esa kinestetik deb ataladi.
   

Munozarali savol: Eksteroretseptorlar nima?
Diqqat qiling:
Eksteroretseptorlar organizmning sirtida bo’ladi-ko’rish, eshitish, ‘id bilish, ta’m maza bilish, teri sezgi, muskul-harakat sezgisi va organiq sezgi organlari shu jumladandir. Bu organlar odatda tashqi sezgi organlari deb ataladi. Organizmimizdan tashqaridagi narsa va hodisalarning xossalari ana shu organlar yordami bilan aks ettiriladi.
Munozarali savol: Kontakt va distant retseptor nima?
Diqqat qiling:
Ekstrotseptorlarni ikkita guruxga aloo’a bolaydigan kontakt va distant retseptorlarga ajratish mumkin. Aloo’a bolaydigan retseptorlar ularga ta’sir qiladigan ob’ektlar bilan bevosita aloo’a bolagan paytda o’o’zatadi, badanning tegishi oro’ali sezish, ta’m bilish retseptorlari shular jumlasidandir. Distant retseptorlar uzoo’dagi ob’ektdan keladigan o’o’zatishdan ta’sirlanadi, distant retseptorlarga khrish, eshitish, ‘id bilish retseptorlari kiradi.