Сигирларнинг сут махсулдорлигига озиқлантиришни таъсири

Xulosa va takliflar

Sigirlarning sut maxsuldorligiga ta’sir etuvchi omillarni o’rganish borasida mavjud bo’lgan ilmiy, uslubiy, rasmiy, statistik va xuquqiy xujjatlarni, ma’lumotlarni umumlashtirgan holda quyidagi xulosalarga kelish mumkin:

1. 
   Sigirlarning sut mahsuldorligiga ta’sir etuvchi omillarni quyidagi asosiy uchta guruhga ajratish mumkin: sigirlarning irsiy xususiyatini ta’siri, zotini ta’siri va tashqi omillarning ta’siri.
   
2. 
   Sigirlarning sut mahsuldorlik ko’rsatkichlari irsiy belgi bo’lib, uni to’liq namoyon bo’lishida tashqi sharoit muhim rol o’ynaydi.
   
3. 
   Qora – ola zoti sutbop qoramol zotlarining, butun dunyoda keng tarqalgan zotlaridan bo’lib, o’zining bosh soni bilan deyarli birinchi o’rinda turadi. Xuddi shuningdek, Mamlakatimizning barcha toifadagi xo’jaliklarida urchitilib kelayotgan 10,0 mln boshga yaqin (2012 yil 1 yanvar xolati bo’yicha) qoramollarni 41 foizdan ortig’i yoki 4 mln boshdan ortig’rog’ini aynan ana shu zotga mansub bo’lgan hayvonlar tashkil qilar ekan.
   
4. 
   Qora – ola zotga mansub qoramollar urchitiladigan xo’jaliklarda sigirlarni sut mahsuldorligini yaxshilashda, golshtin zotini buqalarining urug’idan foydalanish maqsadga muvofiq.
   
5. 
   Qora – ola zotiga mansub sigirlarning sut maxsuldorligi bo’yicha genetik potensiali to’liq yuzaga chiqarilgan mamlakatlarda, ulardan o’rtacha 7,0-8,5 tonna sut olinmoqda, bizda esa bu ko’rsatkich ilg’or xo’jaliklarda 3,5-4,0 tonna, o’rtacha esa 2,5-3,0 tonnadan oshmagan. Bu esa sut maxsuldorligini oshirish imkonichtlari mavjud ekanligidan dalolat beradi.
   
6. 
   Qora – ola zotiga mansub hayvonlar, o’zining iste’mol qilgan oziqasini mahsulot bilan, jumladan sut maxsuloti va qo’shimcha rik vazn bilan qoplash xususiyati yuqori. Ko’pgina ilmiy ishlab chiqarish tajribalarida 1 kg sut uchun 0,9-1,2 xamda 1kg qo’shimcha tirik vazn uchun 7,5 – 8,5 kg oziqa birligi sarflangan . Xo’jalik sharoitlarida bu ko’rsatkich shunga mos ravishda, 1,5-2,0 va 10- 14 kg oziqa birligini tashkil qilgan.
   
7. 
   Golshtinlashgan (golshtin x qora-ola) duragay sigirlar sof qora-ola zotli tengdoshlariga nisbatan yuqori sut mahsuldorlikni namoyon qiladi.
   
8. 
   Sigirlarni to’la qiymatli ratsionlarda oziqlantirish nafaqat ularni sut mahsuldorligiga balkim xo’jalikning iqtisodiy samaradorligiga xam bevosita ijobiy ta’sir etadi.
   
9. 
   Sigirlarning sut mahsuldorligiga ; sigirni yelini, tirik vazni, servis- kuyga kelish-dam olish-laktasiya davrlari xam ta’sir qiladi.
   
10. 
    Sigirlarni yaylovda boqish ularni sut mahsuldoligiga, xo’jalikning iqtisodiy samaradorligiga va sigirlarni podani takror ishlab chiqarish xususiyatiga ijobiy ta’sir qiladi.
    
11. 
    Sigirlarni iydirishni xo’jaliklarda tashkil etish dastlabki to’qqan sigirlarni birinchi laktasiyasi bo’yicha baxolashga imkon berib, podani jadal almashishini ta’minlaydi.