Simsiz uzatish uskunalari

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI

"Kompyuter injiniring" fakulteti

“Axborot texnologiyalar “kafedrasi

" O'rnatilgan tizimlar" fanidan

Laboratoriya ishi- 1

Mavzu: LED diod lampasining sxemasini yig‘ish. 

Bajardi: 105-19 guruh talabasi:Imomov F S

Qabul qildi: PRIMOVA X. A

Ushbu laboratoriya ishida tugmaning tuzilishi haqida biroz malumot berib o’tamiz. Uning ishlash prinsipi xuddi uyingizdagi chiroqni o’chirib yoquvchi выключатель dak ishlaydi.
Maktab darsliklarida esa kalit ham deb ataladi. Tugmaning vazifasi quvvatni uzush yoki ulashdan iborat bo’lib, arduino uchun maxsus kichik hajmdagilari mavjud.
1- rasm/ Tugmaning ishlash prinsipi
LED haqida ham malumot bersam, bu o’zidan yorug’lik taratuvchi qurilma. LED da diod xususiyati ham mavjud, uning xususiyati shundan imorat-ki quvvatni faqat bir tomonga o’tkazadi. Cho’g’lanma lampalarga o’xshab quvvat 1 yoki 0 ishorali quvvatni tanlamaydi emas. Faqatgina "+" va "-" ishorali quvvatlarda ishga tushadi. LED ning ham arduino uchun maxsus turlari mavjud. LED arduinoning quvvatiga bardosh bera olishi uchun qarshilik ham ishlatamiz. LEDning qaysi tomoni musbat quvvatligini farqlash uchun uning simining uzunligiga yoki to’gri yoki qiyshiqligiga qaraymiz, uzun yoki qiyshiq tomon musbat hisoblanadi. 
2- rasm. LED ko’rinishi
Breadboard bu arduino pinlari ulanishi uchun maxsus tayyorlangan, har bir katakchasi o’z qatoridagi katakchalar bilan ulangan bo’ladi. Breadboard bu bir biriga malum bir tartibda ulangan katakchalar(pinlar) to’plami.
3- rasm. Breadboard tuzilishi
1-tajriba. Bu tajribada hechqanday kod yozmaymiz ammo ishlash prinsipini haqida tushuncha olamiz. Buning uchun quyidagi qurilmalar kerak:

• Arduino qurilmasi;
• LED;
• Jumper(kabellar);
• Tugma(Button);
• Breadboard.

(Barcha qurilmalarmizni ishlash ishlamasligni bilib oling)

Bajarish ketma- ketligi:
Arduino qurilmamizni quvvatga ulab olamiz.
5 V pinini tugmaning bir uchunga ulaymiz.
Tugmaning yana bir uchini LED ning musbat tomoniga ulaymiz.
LED ning manfiy tomonini qarshilikka(resistorga) ulaymiz.
Resistorning boshqa uchini GND ga ulaymiz.
Tugmani bosib ko’ramiz LED yonsa biz maqsadga erishdik(yonmasa commentga yozing).
4- rasm.Tugma va LEDni birgalikda ishlatish