Sistema bloki komponentlarini о‘rganish. Kompyuterga asosiy va qо‘shimcha qurilmalarini ulash va ularning xarakteristikalari bilan tanishish. Ishning maqsadi: Sistema bloki kompenentlarini o‘rganish haqida umumiy tushunchaga EGA boʻlish

Kompyuterlarni 
ishlab 
chiqarish ochiq arxitektura 
prinsipiga 
asoslangan bo‘lib, ular ichki va tashqi qurilmalardan tashkil topgan. Misol 
tariqasida ba’zilari bilan qisqacha tanishib chiqamiz.


Mother Board – asosiy plata bo‘lib, barcha ichki qurilmalar 
shu plata yordamida bir-biri bilan bog‘langan. 

---



 
Monitor 
– sistemalar bloki ichida bajarilayotgan 
topshiriqlarni bajarilish jarayonini inson tomonidan bevosita kuzatib borish 
uchun xizmat qiladi. 


Klaviatura – Belgilarni kompyuterga kiritish uchun xizmat 
qiladi. 


Mikroprotsessor – kompyuter ishlashini ta’minlaydigan va 
kompyuter qurilmalari ishini boshqaradigan qurilma. U kompyuterning 
ishlash tezligini aniqlaydi. Hozirgi kunda kompyuterlar uchun bir nechta 
firmalar mikroprotsessorlar ishlab chiqarmoqda. Ulardan INTEL, CYRIX, 
RISK, AMDlarni sanab o‘tishimiz mumkin.


Operativ xotira – mikroprotsessor va tashqi xotira o‘rtasida 
ma’lumotlar almashinuvi va ularni qayta ishlashini muvofiqlashtiruvchi 
xotira yacheykalaridir. 


Tashqi xotira – ma’lumotlar saqlanadigan maxsus 
qirilmalardir. Ulardan biri qattiq disk yoki vinchestrdir. Qattiq disk yoki 
vinchestr hajm va ma’lumotlar almashinuvi tezliklari bilan farqlanadi 

Onalpataning mikro elemntlar yo‘lakchalari: 

onaplataning asosi bosilgan elektron platadir. Bosilgan elektron 
kartada onaplataning barcha elementlarini bir-biriga bog'laydigan signal 
liniyalari mavjud, ko‘pincha signal yo‘llari deb nomlanadi. Agar signal 
yo‘llari bir-biriga juda yaqin bo‘lsa, u holda ular orqali uzatiladigan signallar 
bir-biriga xalaqit beradi. Yo‘l qancha uzoq bo‘lsa va uning ustidagi 
ma’lumotlar tezligi qanchalik baland bo‘lsa, u qo'shni treklarga qanchalik 
ko‘p xalaqit beradi va bunday aralashuvga shunchalik zaif bo‘ladi. 

Natijada, hatto o‘ta ishonchli va qimmat kompyuter 
komponentlari ishlamay qolishi mumkin. Shuning uchun bosilgan elektron 
platani ishlab chiqarishdagi asosiy vazifa signal yo‘llarini uzatiladigan 
signallarga shovqin ta’sirini minimallashtiradigan qilib tartibga solishdir. 

---

Buning uchun bosilgan elektron karta ko‘p qavatli bo‘lib, bosilgan elektron 
kartaning foydali maydonini va yo‘llar orasidagi masofani ko‘paytiradi. 

Odatda zamonaviy onaplatalarda oltita qatlam mavjud: uchta 
signal qatlami, zamin qatlami va ikkita elektr plitalar. 
