Sitologi ya

III. ASOSIY NAZARIY QISM (ma’ruza mashg‘ulotlari)
III.I. Fan tarkibiga quyidagi mavzular kiradi: (THEMES)
1-mavzu. Kirish. Sitologiyaning tarixi
Sitologiya fanining qisqacha tarixi (shu jumladan O‘zbekistondagi). Hujayraning o‘rganilish tarixi. Hujayraning asosiy biologik faoliyati va tiriklikning elementar birligi. O‘zbekistonda hujayra biologiyasi fanining bugungi yutuqlari. Hujayra nazariyasi va uning biologiya fanidagi ahamiyati.


2-mavzu. Hujayra biologiyasini o‘rganishda qo‘llanidigan usullar.
Hujayra tiplari
Sitologiya fanining uslublari (metodlar) - yorug‘lik, qora-maydonli, lyuminissent, nishonlangan atomlar, elektron mikroskopiya va boshqalar. Hujayraning shakli va o‘lchamlari. Asosiy hujayra tiplari - prokariot, mezokariot va eukariot. Prokariot hujayra tuzilishiga ega bo‘lgan organizmlar. Eukariot - maxsus vazifalarni bajarishga ixtisoslashgan hujayralar yig‘indisi. Hujayraning kimyoviy tarkibi.
3-mavzu. Hujayra yadrosi
Yadroning ahamiyati. Eukariot hujayralar yadrosi. Yadroning tarkibiy qismlari, ultrastrukturaviy tuzilishi, tarkibi, xossalari, vazifalari. Yadro hujayradagi genetik axborotni saqlovchi organoid sifatidagi ahamiyati, uni amalga oshirish va qayta tiklash faoliyati. Hujayra yadrosining evolyutsion taraqqiyoti. Yadroda DNKning tuzilishi va vazifalari
4-mavzu. Xromatin va uning funksiyalari. Xromosomalarning mutatsiyalarga uchrashi va uning oqibatlari
Xromatin va uning kimyoviy taʼrifi. Xromatin DNK si. Gistonlar. DNK kompaktizatsiya bosqichlari. Mitotik xromosomalarning morfologiyasi. Kariotip va kariogramma. Xromosomalarning faol qismlari: geteroxromatin va euxromatinning kimyoviy tuzilishi. O‘simlik hujayrasining sunʼiy reproduksiyasi. Kariotip va uning o‘zgarishi, poliploidiya, aneuploidiya hodisalarining yuzaga kelishi. Xromosomalarning mutatsiyalarga uchrashi va uning oqibatlari.
5-mavzu. Yadrocha, yadro membranasi poralari, karioplazma
Yadrochalarning umumiy xususiyatlari va molekulyar tarkibi. Yadrochalar soni-hujayra metabolizmi darajasining ko‘rsatkichi. Yadroning zich periferik plastinkasi – tuzilishi, ahamiyati. Yadro membranalari va poralari. Moddalarning importi va eksporti. Karioplazma.