SlideModel Free PowerPoint Templates

Birinchidan, biz shuni alohida aytib o‘tish kerakki, ijtimoiy hayotning barcha jabhalarini yaxshi ilg’agan yuqori ma’lumotli, ma’naviy dunyosi boy va milliy qadriyatlarning mohiyatini teran his qilgan, demokratik va tub islohotlarning tayanchiga aylanishi mumkin. Buni ilmiy-falsafiy tushunish ma’naviy hayotini yangilash, bozor iqtisodi munosabatlariga asoslangan erkin va demokratii fuqarolik jamiyati shakllari uchun keng ufqlar ochadi.
Ikkinchidan, yoshlarimizdagi ilm-fanga kuchli intilishhar tomonlama qo‘llab-quvvatlanishi davr taqozosidir. Zero, ilm-ma’rifatga qiziqishi sust millatiing iyelajagi ham mavhum bo‘ladi. Fanning chamon talablari darajasida taraqqiy tonishi uchun, bizning nazarimizda, quyidagi muhim omillarga e’tibor berish zarur: ma’naviyat va uning asosi, tegishli shart- sharoit hamda fikr erkinligi.
Sharqona tarbiyada ikki narsa g’oyat ulug’lanadi: kattaga hurmat-kichikka izzat. Shu ikki xususiyat yetakchi ijtimoiy-ma’naviy tamoyil bo‘lsagina muhit sog’lomlashadi. Fundamental fanlarga alohida e’tibor berish bilan birga, ijtimoiy-gumanitar fanlar ravnaqi uchun kurash jarayonida ma’naviyatning ta’sirchanligini yanada oshirish muhim deb hisoblayman.
Birinchidan, dastlabki odamlardayoq ilk ijtimoiylik unsur (element)lari mavjud bo‘lgan, albatta. Odamzot biologik jihatdan takomillashib borgan sari, undagi ijtimoiylik unsurlari ham rivojlanish jarayonida, hayvoniy qarashlar cheklanib borgan. Natijada yashash uchun kurash jarayonida jiddiy bio-ijtimoiy o‘zgarishlar ro‘y bergan. Ijtimoiylik asta-sekin rivojlanib, Kromanon tipidagi hozirgi zamon odamlari tarix maydoniga kelgach, ijtimoiy munosabatlar tom ma’noda takomillashib borgan. Bu holat tadrijiy tarzda takomillashib dunyoqarashga daxldor bo‘lgani uchun muhim ahamiyatga molikdir.
Ikkinchidai, asrlar davomida odamning paydo bo‘lishi va rivojlanishi haqida sof diniy qarashlar ulamolar tomonidan ta’sirchai diniy mafkura orqali individlar ongiga singdirib kelinadi. Patijada aksariyat ulamolar olam va odamning paydo bo‘lishi hdqida faqat ilohiyot (diniy falsafa) nuqgai nazaridan turib, muhokama yuritganlar, bu sohadagi ilmiy-falsafiy qarashlar rivojlanib, ta’sirchan bo‘lib borgan. Darhaqiqat, o‘z kuchi va iqtidoriga ishongan, ma’naviyati yuksak fuqarolari ko‘p bo‘lgan jamiyatdagina ijtimoiy taraqqiyot tezlashib, xalq farovon yashaydi, vatan obod, turmush mazmunli bo‘ladi.
Uchinchidan, ma’naviy meros insonlarning bir-biriga bo‘lgan o‘zaro munosabatlari asosida shakllanib, sayqallashib boradi. Xalqlarning o‘zaro aloqalari, ma’naviy qadriyatlarning o‘zaro uygunlashuvi jarayonida ma’naviy meros ham rivojlanadi va takomillashib boradi. Bualohida shaxsva millat ma’naviy yuksalishi uchuy asos buladi. Har bir xalq jahon madaniyatiga uz ulushini kushadi va undan nimalarnidir ijodiy o‘zlashtiradi. Shu tariqa madaniyatlar bir-birini to‘ldiradi. Shuning uchuy bir xalqni boshkr xalqqa qarama-qarshi quyish, oz sopli millatlarga nisbatan invinistik munosabatda bo‘lish mumkin emas. Hech bir xalq yoki etnikguruhning tili,an’analari,urf- odatlarini assimilyatsiya qilish o‘zini oqlamaydi. Zotan assimilyatsiya zamirida kunincha milliy qadriyatlar va diniy e’tiqodlarga qarshi zulm o‘tkazish va majburiylik yotishini sobiq Ittifoqning g‘oyalari amalda isbotlab berdi. Azaldan iqgisodiy, siyosiy, ma’naviy yuksalishlar Sharqdan Garbga, Garbdan Sharqga utib, bir butunlikva yaxlitlikni vujudga kelgirgan. Binobarin, ma’naviy meros insonnarvarlik, ma’rifatnarvarlik, milliy va diniy tolerantlik tamoyillari asosida rivojlanib, takomillashib boradi. Ulug mutafakkir bobolarimizning ezgu nnuiapn olamshumul yutuqlari bilan faxrlanish bilan birga, ushrning tajribalariga tayanib, o‘zimiz ham ilm- fanni, madaniyat va ma’rifatni yanada rivojlantirinp a, moddiy va ma’naviy boyliklar bunyod etib, jismonan soglom, ma’naviy nok, ruhan tetik kadrlar tayyorlash ishlariga munosib hissa qushishimiz zimmamizdagi ham qarz, ham farzdir,-degan nuqgai nazarda mustahkam turishimiz lozim.