Sm / m gacha va metallardan farqli o'laroq, harorat oshishi bilan ortadi

1-topshiriq.

1) Yarim o'tkazgichlarga maxsus elektr o'tkazuvchanlik qiymati bo'yicha metall va dielektr o'rtasidagi oraliq pozitsiyani egallagan moddalar kiradi. Ularning maxsus elektr o'tkazuvchanligi 10^-8 dan 10⁵ sm / m gacha va metallardan farqli o'laroq, harorat oshishi bilan ortadi.

Yarim o'tkazgichlar juda ko'p sonli moddalar guruhidir. Bu kimyoviy elementlarni o'z ichiga oladi: Germaniya, kremniy, bor, uglerod, fosfor, oltingugurt, margimush, selen, kulrang qalay, tellur, yod, ba'zi kimyoviy moddalar va ko'plab organik moddalar.

Elektronikada cheklangan miqdordagi yarim o'tkazgich materiallari mavjud. Bu, birinchi navbatda, silikon, germanyum va arsenid Gallia. Bor, marsenik, fosfor kabi bir qator moddalar aralashmalar sifatida ishlatiladi.

Elektronikada ishlatiladigan yarim o'tkazgichlar juda mukammal kristalli tuzilishga ega. Ularning atomlari Kristal panjarasini shakllantirish, bir-biridan doimiy masofalarga qat'iy davriy ketma-ketlikda kosmosda joylashtirilgan. Yarimo'tkazgichlar elektronikasi - Germaniya va silikon - eng keng tarqalgan panjara olmos tipidagi tuzilishga ega. Bunday panjarada moddaning har bir atomi to'g'ri tetraedning yuqori qismida joylashgan to'rtta bir xil atom bilan o'ralgan.

Kristall panjarada joylashgan har bir atom elektr neytraldir. Panjara tugunlarida atomlarni ushlab turgan kuchlar kvant mexanik xususiyatga ega; ular valent elektronlar bilan o'zaro ta'sir qiluvchi atomlarning almashinuvi natijasida paydo bo'ladi. Atomlarning bunday aloqasi kovalent aloqa deb ataladi, uni yaratish uchun bir juft elektronlar kerak.

Germaniyada va to'rt valentli elementlar bo'lgan silikon tashqi qobiqda to'rtta eng yaqin atomlari bilan to'rtta kovalent aloqalar mavjud.

2) Optoelektronika (optika va elektronika) — yorugʻlik va elektr usullaridan foydalanib axborotlarni ishlash, saklash hamda uzatish masalalari bilan shugʻullaniladigan elektronika boʻlimi. Radioelektronika va hisoblash texnikasinish taraqqiyot bosqichi sifatida yuzaga keldi.

O. yarimoʻtkazgich va vakuum elektronikadan optik zvenosi (fotonlar aloqasi) borligi bilan farq qiladi. Fotonlar elektr jihatdan neytral boʻlganligidan optik aloka kanalida elektr va magnit maydonlari uygʻotilmaydi. Bu esa axborotlarni buzmasdan tekis uzatish va qabul qilishni taʼminlaydi. Axborotlar yorugʻlik nuri yordamida uzatilganda aloqa liniyasida elektromagnit energiyasi toʻplanib qolmaydi va sochilmaydi, shuning uchun axborot kechikmay, buzilmay, oʻz vaqtida yetkaziladi. Optik tebranishlar chastotasining yukrriligi (10y—1015 Gs) axborotlarning koʻp va tez uzatilishini taʼminlaydi.

O.ning asosiy elementlari — yoruglik manbalari (lazerlar, yorugʻlik diodlari), optik muhitlar (faol va suyet) hamda fotopriyomniklar. Bu ele-mentlardan turli nisbatda va ayrim-ayrim foydalanish mumkin. O. 2 yoʻnalish — optik (kogerent O.) va elektrooptik (optronika) yoʻnalishda rivojlandi. Hisoblash texnikasi tizimini tuzishning yangi prinsipi va usullari, optik aloqa, axborotlarni eslab qolish va ishlash kogerent O. bilan bogʻliqdir. Optronikaning rivojlanishi yorugʻlik manbalari va fotopriyomniklardan toʻgʻri foydalanishga asoslangan. Optron sxemalar tuzilishi jihatidan yarimoʻtkazgichlarga nisbatan ixcham va oddiy boʻladi. Optronikaning asosiy elementi — optron. U elektr va optik signallarni kuchaytirish va oʻzgartirish, almashlab ulash, modutsilyasiyalash va boshqalarni bajaradi.