Ўсмир йигит ва қизлар нафақат бўлғуси катта ҳаётга тайёргарлик кўрадилар, балки ана шу ҳақиқий ҳаёт билан яшайдилар

Инсонпарварлик одоби меъёрларини шакллантириш (бир–бирини тушинадиган, меҳрибон, шафқатли, ирқий камситишларга йўл қўймаслик) муомала одоби каби тарбия воситалари кенг қўлланиши лозим.
Тарбияда – тарбияланувчи шахсини олий ижтимоий қадрият деб тан олиш, ҳар бир шахс, ўсмир ва ёш йигит – қизнинг бетакрор ва ўзига хослигини эътиборга олиш;
амалда тарбиявий жараённинг яхлит , узлуксиз ишига ва турли ёшдаги тарбияланувчиларни қамраб олишига алоҳида аҳамият бериш лозим.
Ўсмир йигит ва қизлар нафақат бўлғуси катта ҳаётга тайёргарлик кўрадилар, балки ана шу ҳақиқий ҳаёт билан яшайдилар.
Тарбиявий ишлар методикаси “Педагогика” фанининг бир қисми бўлиб, фан сифатида ажралиб чиқди ва ўзининг назарий, услубий, амалий асосларини яратди. Натижада тарбиявий ишларнинг тармоқлари вужудга келди. Тарбиявий ишлар методикаси фани бир неча қисмга бўлиб ўрганилади. Булар қуйдагилардир: “Одобнома фанини ўқитиш” методикаси, “Жамоани ташкил қилиш” методикаси, “Синф раҳбарининг тарбиявий ишларни ташкил этиш” методикаси ҳамда “Ёшларни тарбиялашда оила, маҳалла ҳамкорлигини амалга ошириш” методикаси ва ҳакозолар.
Инсонпарварлик одоби меъёрларини шакллантириш (бир – бирини тушинадиган, меҳрибон, шафқатли, ирқий камситишларга йўл қўймаслик) муомала одоби каби тарбия воситалари кенг қўлланиши лозим.
Тарбия – тарбияланувчи шахсини олий ижтимоий қадрият деб тан олиш, ҳар бир шахс, ўсмир ва ёш йигит – қизнинг бетакрор ва ўзига хослигини эътиборга олиш;
Амалда тарбиявий жараён яхлит ва узлуксиз ишига ва турли ёшдаги тарбияланувчиларни қамраб олишига алоҳида аҳамият бериш лозим.
Ўсмир йигит ва қизлар нафақат бўлғуси катта ҳаётга тайёргарлик кўрадилар, балки ана шу ҳақиқий ҳаёт билан яшайдилар.
Синф раҳбари учун жуда муҳим хислат – инсонпарварлик, яъни ўсаётган инсонга олий қадрият каби муносабат қилиш лозим. Инсоний муносабатлар ўқувчига нисбатан хайрихоҳлик, унга ёрдам бериш, уларнинг фикрига қулоқ солмоқ, унинг ўқувчилик фаолиятига юксак талабчанликдан иборат.
Инсонпарварлик ғоясини амалга оширишнинг асосий воситалри сифатида юксак ахлоқий одатлар, инсоний муносабатлар ва хислатларни таркиб топтиришга олиб келувчи таoлим -тарбияни амалга ошириш мухим масала қилиб қушилган.
Шарқ уйғониш дарида соф педагогик асарлар яратиб, таoлим ва тарбияда етуклигининг хусусий ва умумий йуллари ҳақида улмас таoлимоти билн ном қолдирган тарбияшунослар ҳам майдонга келди.
Улардан бирлари ал-Хоразмий. Фаробий. Ал-Фарғоний, ал-Беруний. Ибн Сино. А.Навоий, Бобур, ва бошқалар.
Масалан, Абу Носир Фаробий «Бахт-саодатга эришув тўғрисида» асарида инсонда гузал фазилартлар икки йул-таoлим ва тарбия йули билан хосил қилинди. Фаробий таoлимда барча фанларнинг назарий асослари ўрганлиса, тарбияда маoнавий-ахлоқий қоидалар, одоб меoёрлари ўрганилади, деб ўқитиради.
Буюк олим Ибн Синонинг хикматлари ҳам хозирги давр ахлоқ-одоб тамойиларига мос келиши билан кимматлидир. Масалан, унга хикматлардан бири - «Яхши ва ёмон хулқнинг ҳаммаси шароит, тарбия, одатланиш натижасидаги вужулга келади. Яхши хулққа ҳам одат туфайли эришилади» хикматидир.
Буюк мутафаккир Абу Али Ибн Синонинг ахлоқ-одобга оид фикрлари унин сарларида ёритилади, хаётида ҳам амалда қулланилади-масалан, ҳаммага маoлум қуйидаги ривоят - Навоисй дусти Хусайин Барқарор билан ишкорга чиққан эдилар. Йулда бир ёш болани учраб, Навоий отдан тушиб, болага салом берди ва ўз дустига шунақа деб гапирди: «Бу бола мани илк бор саводимни чиқарган устозимнинг фарзанди эрур. Мен бу устожзимнинг етти пуштилан ҳам қарздорман». Бу рифоятдан куриниб турибдики, Навоий ахлоқ-одобга ҳам ягона шахс булган.
XI асрдан то бугунги кунгача сақланиб қолган «Қобуснома»сиёсий ўхақиқй панд-насихатномаси сифатида ишонч хосил қилади. Унда жуда куп одоб-қхлоқ ҳақидафиклар мавжуд, жумлада: ота-онани иззат ва хурмат қилишга…; киши сухундон, сухангуй (нотиқ) булишига, лекин дурубий (ёлғончи) булмаслиги фикрлар.
Халлас, халқимизнинг асрлар давомида шаклланиб келаётган одатлари, анoаналари, улуғ алломаларимизнинг қолдирган бой меросларини катталар ўқиб-ўрганиш зарур ва болалар ахлоқ-одоб тарбиясида унинг ягоналари сифатида ишлатиш даркор.
Истиқлол мафкурасини туб моҳиятини чин инсонпарварлик мазмунини эса умумбашарият, маoнавиятлари ва қадрятларининг устуворлиги ташкил этилади. Уларнинг ҳаммаси бир бири билан узвий боғлиқ. Буларни қўлламасдан етук инсон бўлиши қийин. Масалан жисмоний тарбиянинг ҳамма томонлари билан боғланган бўлиб, шахсий ахлоқий ва ақлий ривожланишига эстетик дид ва этиқодини тарбияланишига ижобий тасир этади.